نگاهی نو به کارکرد خیابان: ارائه مدل مفهومی از رویکرد خیابان مجهز برای همگان (نمونه های موردی: مقایسه خیابان امام خمینی و خیابان فروغی شهر تبریز)

الموضوعات :

مانا وحیدبافنده ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.)
جواد ایمانی شاملو ² (گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز)
ملیکا فدوی ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.)

تاريخ الإرسال : 25 الخميس , رجب, 1444 تاريخ التأكيد : 07 الخميس , شوال, 1444 تاريخ الإصدار : 04 الخميس , ذو الحجة, 1444

الکلمات المفتاحية: کارکرد خیابان, خیابان مجهز برای همگان, خیابان فروغی, خیابان امام خمینی,

ملخص المقالة :

خیابان های بزرگ و اصلی شهر در دوران کنونی قلب شهرها محسوب می شوند. امروزه این شریان های حیاتی با چالش های جدید اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روبرو هستند و باید با عدم قطعیت شهر نیز مقابله کنند. حال سوال مهم این است که چگونه میتوان خیابان های اصلی شهر را طوری طراحی و برنامه ریزی کرد که انتظارات مختلف جامعه را برآورده کند و در عین حال بتواند با تحولات آتی سازگار باشد. بسیاری از برنامه ریزان و طراحان شهری در جهان در فکر ایجاد استراتژی هایی برای بازگرداندن نقش خیابان های بزرگ به موقعیت اصلی خود به عنوان مکانی در خدمت بازدیدکنندگان، کسب کارها و سهام داران می باشند که همه مردم توانایی استفاده از آن را داشته باشند. رویکرد خیابان مجهز در ادبیات جهانی مطالعات شهری در چند سال اخیر بسیار مطرح شده است اما تاکنون در حوزه تحقیقاتی متون و منابع فارسی حوزه تخصصی شهرسازی صحبتی از آن صورت نگرفته است.هدف این پژوهش نگاهی به کارکرد خیابان از طریق ارائه مدل مفهومی از خیابان مجهز می باشد و در جهت اعتبار بخشی و معرفی بهتر این رویکرد نوین دو خیابان مهم در شهر تبریز (خیابان امام خمینی، خیابان فروغی) از منظر مدل مفهومی "خیابان مجهز برای همگان" مورد مقایسه قرار گرفته است. جهت گردآوری اطلاعات و داده های میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. حجم کل نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مقایسه میانگین دو جامعه مستقل در نرم افزار Spss استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مولفه های مهم رویکرد "خیابان مجهز برای همگان" نمود قوی تری در خیابان امام خمینی نسبت به خیابان فروغی دارد و تنها خیابان فروغی در دو شاخص "برندسازی شخصی، وجود برندهای معروف تجاری" دارای اولویت بیشتری می باشد. به منظور ایجاد خیابان های مجهز باید سطح همه شمولی مکان را در تمامی ابعاد از جمله ارتباط انسان با محیط قوی نمود. همچنین توجه به شاخص های ایجاد کسب کارهای پایدار (محیط کار اشتراکی)، استفاده از ابزارهای تکنولوژی نوین، تقویت زیرساخت های اجتماعی، امکان پیاده روی موثر از ارکان اصلی در این رویکرد است.

المصادر:

• Advisors, ‎. D. (2016). Global Street Design Guide 2nd None ed. Edition. Island Press; 2nd None ed. edition. Retrieved from: https://nacto.org/wp-content/uploads/2015/08/Skye-Duncan-NACTO_Global-Street-Design-Guide-preview-sm.pdf


• Carmona, M. (2015). London's local high streets: The problems, potential and complexities of mixed street corridors. Progress in Planning, Volume 100, August 2015, Pages 1-84. doi: https://doi.org/10.1016/j.progress.2014.03.001


• Cllr Georgia Gould, Greater London Authority,. (March 2021). The High Streets for All Challenge. London: Greater London Authority. Retrieved from: https://www.london.gov.uk/what-we-do/regeneration/funding-opportunities/high-streets-all-challenge


• Dawson, J. (1998). The Future of the High Street. London: The Royal Geographical Society (with the Institute of British Geographers). Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/633470


• Dobson, J. (August 2022). Community businesses and high streets: ‘taking back’ and leading forward. Centre for Regional Economic and Social Research, Sheffield Hallam University. Retrieved from: https://www.powertochange.org.uk/wp-content/uploads/2022/08/Community-businesses-and-high-streets-CRESR.pdf


• Duprat, S. (2009). Art and human embryonic stem cells: From the bench to the high street. Stem Cell Research, Volume 2, Issue 2, March 2009, Pages 97-100. doi: https://doi.org/10.1016/j.scr.2008.11.003


• G. Hallsworth, A., & Coca-Stefaniak, J. (2018). National high street retail and town centre policy at a cross roads in England and Wales. Cities, Volume 79, September 2018, Pages 134-140. doi: https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.03.002


• Gopalakrishnan , S., & Ganeshkumar, P. (2013). Systematic Reviews and Meta-analysis: Understanding the Best Evidence in Primary Healthcare. J Family Med Prim Care. doi: https://doi.org/10.4103/2249-4863.109934


• H. Betzing, J., Kurtz, M., & Becker, J. (2020). Customer Participation in Virtual Communities for Local High Streets. Journal of Retailing and Consumer Services, Volume 54, May 2020, 102025. doi: https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2019.102025


• Hewett, D. (2012). High frequency sound propagation in a network of interconnecting streets. Journal of Sound and Vibration, Volume 331, Issue 25, 3 December 2012, Pages 5537-5561. doi: https://doi.org/10.1016/j.jsv.2012.07.030


• High Streets for All Challenge. (2021, september 12). Retrieved from We are London.: https://www.london.gov.uk/programmes-strategies/shaping-local-spaces/regeneration-funding-opportunities/high-streets-all-challenge


• Hubbard, P. (2016). Hipsters on our high streets: Consuming the gentrification frontier. Sociological Research Online,(87(8)).


• Liang, W., Huang, J., Jones, P., Wang, Q., & Hang, J. (2018). A zonal model for assessing street canyon air temperature of high-density cities. Building and Environment, Volume 132, 15 March 2018, Pages 160-169. doi:https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2018.01.035


• London.gov. (2022). High Streets for All | Resources. London: mayor of london. Retrieved from: https://www.london.gov.uk/sites/default/files/high_streets_for_all_report_web_final.pdf


• LSE. (2021, October 12). London School of Economics. Retrieved from High Streets for All: https://www.lse.ac.uk/cities/publications/research-reports/High-Streets-for-All


• Maliene, V., Fowles, S., Atkinson, I., & Malys, N. (2022). A sustainability assessment framework for the high street. Cities, Volume 124, May 2022, 103571. doi: https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103571


• Motahari Tabar, M., & Hosseini nia, M. (2022). Investigating the policies of the impact of sidewalks on the quality of housing (Case study of Bu Ali sidewalk in Hamedan). Journal of Urban Environmental Policy. doi: https://doi.org/20.1001.1.27833496.1401.2.5.5.8. (In Persian)


• Nanda, A., Xu, Y., & Zhang, F. (Volume 10, Issue 2, June 2021, Pages 110-124). How would the COVID-19 pandemic reshape retail real estate and high streets through acceleration of E-commerce and digitalization? Journal of Urban Management, 2021. doi: https://doi.org/10.1016/j.progress.2014.03.001


• Ntounis, N., Sønderland Saga, R., Warnaby, G., Loroño-Leturiondo, M., & Parker, C. (2022). Reframing high street viability: A review and synthesis in the English context. Cities, Volume 134, March 2023, 104182, Volume 134, March 2023, 104182. doi: https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.104182


• Pliakas, T., Egan, M., Gibbons, J., Ashton,, C., Hart, J., & Lock, K. (November, 2016). Do cumulative impact zones reduce alcohol availability in UK high streets? Assessment of a natural experiment introducing a new licensing policy. The Lancet. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)32330-3


• Rogers, C. (2013). Boston Complete Streets Design Guidelines. Boston: American Planning Association. Retrieved from: https://www.boston.gov/departments/transportation/boston-complete-streets


• Scott, F., Hyden, S., & Snow, P. (2020, October 22). Innovative strategies to support the long-term sustainability and diversity of London’s high streets, We Made That (urban research collaborator), Hatch (Evaluation), Mariana Mazzucato (Expert advisor), Dan Hill (Expert Advisor), Adam Scott (Expert Advisor. Retrieved from Greater London Authority: https://www.london.gov.uk/sites/default/files/ggbd_high_streets_adaptive_strategies_web_compressed_0.pdf


• Sheffield. (2020, October 12). Comprehensive support for businesses on all our high streets. Retrieved from Make yourself at home; Retrieved from: https://www.welcometosheffield.co.uk/content/articles/comprehensive-support-for-businesses-on-all-our-high-streets/


• Sheikh Milani, E., Abdollahzadeh Taraf, A., Faramarzi Asli , M., & Saghafi, A. (2022). Evaluation of urban landscape sustainability of Imam Street in Tabriz based on humanistic landscape components (Saat Square - University Square). Journal of Sustainability, Development and Environment, 61-83 (In Persian).


• Shi , Z., Hsieh , S., A. Fonseca, J., & Schlueter, A. (2020). Street grids for efficient district cooling systems in high-density cities. Sustainable Cities and Society, Volume 60, September 2020, 102224. doi: https://doi.org/10.1016/j.scs.2020.102224


• SM Hall. (2011). High street adaptations: ethnicity, independent retail practices, and Localism in London's urban margins. Environment and Planning, 84 (7).


• The Lancet. (2016). Do cumulative impact zones reduce alcohol availability in UK high streets? Assessment of a natural experiment introducing a new licensing policy. The Lancet, Volume 388, Supplement 2, November 2016, Page S94. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)32330-3


• Vaughan, L., A Dhanani, & Griffiths, S. (January 2013). Beyond the suburban high street cliché - A study of adaptation to change in London’s street network: 1880-2013. University College London. Retrieved from: https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/1417189/


• Wrigley, N., & Lambiri, D. (2014). High street performance and evolution: Southampton Uni


• Yavari, M., Sheikholeslami, A., & Sasanpour, F. (2022). Investigating the relationships between indicators of the concept of quality in urban open spaces for spending leisure time (case study of Arak city). Journal of Urban Environmental Planning and Development. doi: https://10.30495/JUEPD.2022.694794. (In Persian)