شناخت و تحلیل عوامل جغرافیایی و معماری در پایداری کاربری مسکونی(نمونه موردی: خانه های سنتی شهر کرمانشاه)
الموضوعات :
شهرام محمدیانی
1
,
امیر رضا کریمی‌آذری
2
,
حسین سلطان زاده
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
3 - استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: عوامل معماری و جغرافیایی, پایداری, کاربری مسکونی, شهر کرمانشاه,
ملخص المقالة :
کاربری مسکونی یکی از مهم‌ترین کاربری‌های شهری محسوب می‌شود که در دوره‌های تاریخی مختلف از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. در این راستا، عوامل گوناگونی می‌توانند در پایداری کاربری‌های مسکونی شهری مؤثر باشند که عوامل فرهنگی، اقلیمی، طبیعی و جغرافیایی از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شوند. هدف این پژوهش شناخت و تحلیل عوامل محیطی، اقلیمی و جغرافیایی مؤثر در پایداری کاربری مسکونی به صورت مطالعه موردی خانه‌های سنتی کرمانشاه است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده‌های پیمایشی است. برای گردآوری داده‌ها از ابزار پرسش‌نامه استفاده شده است. روایی پرسش‌نامه از طریق نخبگان تأیید و پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ بالای 70/0 تأیید شد. جامعه آماری تحقیق را تعداد ۴۶۰ نفر از اساتید دانشگاه، کارشناسان، متخصصان و افراد آگاه به معماری بناهای مسکونی دوره قاجار در منطقه غرب کشور تشکیل داده‌اند. تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان ۲۱۳ نفر محاسبه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که عوامل اقلیمی و جغرافیایی شامل ویژگی‌های زمینه‌ای منطقه، ویژگی‌های مشترک، عوامل اقلیمی، مدرنیزاسیون و ویژگی‌های فرهنگی منطقه در سطح کمتر از 05/0 معنادار و در معماری و پایداری کاربری مسکونی دوره قاجاریه در شهر کرمانشاه تأثیرگذار بوده است. نتیجه رگرسیون تأیید نمود که عوامل بررسی شده، مجموعاً توان تبیین ۶۶ درصد از تغییرات (واریانس) معماری و پایداری بناها یا کاربری مسکونی این دوره را دارند. در این زمینه، ویژگی‌های زمینه‌ای (جغرافیا، طبیعت و اقلیم) با مقدار بتا برابر با 664/0 بیشترین تأثیرگذاری را بر معماری و پایداری کاربری مسکونی در منطقه غرب کشور داشته است.
1. Ascione, F., De Masi, R. F., de Rossi, F., Ruggiero, S., & Vanoli, G. P. (2016). Optimization of building envelope design for nZEBs in Mediterranean climate: Performance analysis of residential case study. Applied energy, 183 (1), 938-957. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2016.09.027
2. Barozzi, M., Lienhard, J., Zanelli, A., & Monticelli, C. (2016). The sustainability of adaptive envelopes: developments of kinetic architecture. Procedia Engineering, 155 (1), 275-284. http://dx.doi.org/10.1016/j.proeng.2016.08.029
3. Behzadpour, m., Kashanizadeh, B. (2023). Identification and introduction of green architecture rules in Iran in order to reduce energy consumption, case example: Bushehr green building. Urban Environment Planning and Development, 2(6), 59-76. https://doi.org/10.30495/juepd.2022.690527 [In Persian].
4. Chaleshgar, P., Khakpour, M., Asgharzadeh, A. (2022). Evaluation of the development of architecture and modern urbanism in the architecture of Qajar houses (case study: Kermanshah city in the western region of Iran). Journal of Geography and Urban and Regional Studies, 11 (40), 83-108. https://doi.org/10.22111/gaij.2021.6508 [In Persian].
5. Toloudel, M. S. T., Sadooghi, Z., & Tabrizi, S. K. (2022). Recognition of defensive factors in the architectural heritage of Iran's organic ancient shelters. Frontiers of Architectural Research, 11(4), 709-730. https://doi.org/10.1016/j.foar.2022.02.003
6. Farhan, S., Akef, V., Nasar, Z. (2020). The transformation of the inherited historical urban and architectural characteristics of Al-Najaf's Old City and possible preservation insights, Journal of Frontiers of Architectural Research, 9 (4), 820-836. https://doi.org/10.1016/j.foar.2020.07.005
7. Farnad, F., Kamran Kasmaei, H., Khakzand, M., & Memarian, G. (2022). Evaluation of the correlation between the orientation and sides in Qajar houses of Kashan. Creative City Design, 5 (2), 1-10. https://doi.org/10.30495/ccd.2022.690773
8. Ghasemi Sichani, M., Memarian, G.H. (2010). Typology of Qajar period house in Isfahan. Journal of City Identity, 5(7), 87-94. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17359562.1389.4.7.9.4 [In Persian].
9. Ghorbani, A., Mohrami, R., Hamed Nasimi, F., Yagoubi Roshan, A.H. (2017). The necessity of examining Iranian Islamic architectural indicators in the design of modern cities with reference to the history of Iranian architecture, Journal of Architectural Studies, 1 (3), 1-9. https://memarishenasi.ir/files/cd_papers/r_77_181122112841.pdf [In Persian].
10. Hamdy, M., Carlucci, S., Hoes, P. J., & Hensen, J. L. (2017). The impact of climate change on the overheating risk in dwellings—A Dutch case study. Building and Environment, 122 (1), 307-323. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2017.06.031
11. Hansen, E. G., & Schaltegger, S. (2016). The sustainability balanced scorecard: A systematic review of architectures. Journal of Business Ethics, 133 (2), 193-221. http://dx.doi.org/10.1007/s10551-014-2340-3
12. Haghlesan, M., Irani, M., Niknam, S. (2020). The Study of Spatial Evolution in the Traditional Houses of Iran with Emphasis on the Aspects of Physical and Spatial Relationship using the Space Syntax (Case study: Qajar and Pahlavi houses in Tabriz) Journal of Rural Housing and Environment, 39 (172), 17-32. http://dx.doi.org/DOI:%2010.22034/39.172.17
13. Haqjoo, A., Soltanzadeh, H., Tehrani, F., Ayvazian, S. (2018). The evolution of the main organs of Tabriz houses from the Qajar period to the end of the second Pahlavi period. Sofe Magazine, 29(3), 121-140. https://doi.org/10.29252/soffeh.29.3.121 [In Persian].
14. Hatami Golzari, E., Kuchak Khoshnevis, A, M., Bayazidi, G., Habibi, F. (2021). Compilation of the durability components of urban architectural spaces with an emphasis on the beats of daily life (case example: Tabriz market area). Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 60 (1), 201-218. http://dx.doi.org/10.52547/jgs.21.60.201 [In Persian].
15. Hoffman, J. S., Shandas, V., & Pendleton, N. (2020). The effects of historical housing policies on resident exposure to intra-urban heat: a study of 108 US urban areas. Climate, 8 (1), 1-21. https://www.mdpi.com/2225-1154/8/1/12#
16. Jamali, S., Nadia, K. (2019). A comparative study of the physical structure of traditional houses of the Qajar period (case example: Tehran and Tabriz). Shabak Magazine, 6 (4), 143-154. http://noo.rs/364ie [In Persian].
17. Khairi, A., Rezaizadeh, K. (2019). The effect of climatic factors on the design of residential buildings with a sustainable development approach. Subject of study: moderate and humid climate. Scientific and research journal of new attitudes in human geography, 13 (1), 674-688. https://sanad.iau.ir/Journal/geography/Article/858731 [In Persian].
18. Koya, M., Dash, G., Kumari, S., Sreenath, K. R., Dash, S. S., Ambrose, T. V. & Zakarya, P. U. (2017). Vulnerability of coastal fisher households to climate change: A case study from Gujarat, India. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 17 (1), 193-203. http://dx.doi.org/10.4194/1303-2712-v17_1_21
19. Lafafchi, M., Dehbashi Sharif, M., Eetesam, I (2019). Identifying and prioritizing architectural and cultural indicators based on the application of technology in the era of globalization (case study: Tehran). Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 20(59): 267-253. http://dx.doi.org/10.29252/jgs.20.59.253 [In Persian].
20. Lehmann, S. (2016). An environmental and social approach in the modern architecture of Brazil: The work of Lina Bo Bardi, Journal of City, Culture and Society, 3(7), 169-185. https://doi.org/10.1016/j.ccs.2016.01.001
21. Mohammadi, E., Mokhtari, M. (2017). Investigating the effect of traditional architecture on contemporary architecture by looking at the architecture of Kashan city. Journal of Memarishenasi, 1(2), 1-12. https://www.magiran.com/p1893325 [In Persian].
22. Murphy, K. (2012). The social pillar of sustainable development: A literature review and framework for policy analysis, Journal of Sustainability: Science, Practice, and Policy, 8 (1), 15-29. https://doi.org/10.1080/15487733.2012.11908081
23. Oka, N. (2018). The Conceptualization of Sustainable Development: An Interdisciplinary Exploration of its Extensity, Practicability and Veracities, Journal of Management of Sustainable Development, 9 (2), 47-57. http://dx.doi.org/10.1515/msd-2017-0021
24. Pahlavan, S., Soltanzadeh, H., Habib, F (2022). Measuring the tourist's perspective on understanding the quality of space body with an emphasis on readability in Iranian bazaars (Case study: Isfahan bazaar saria), Planning and Development of Urban Environment, 2(8), 1-20. https://doi.org/10.30495/juepd.2022.1972026.1099 [In Persian].
25. Rahmani Moghadam, M. (2014). The role and influence of government agents on private buildings during the first Pahlavi period, annual conference on architectural research, urban planning and urban management, Islamic Azad University of Urmia branch, Urmia. file:///C:/Users/iFIX/Downloads/3691394h01116.pdf [In Persian].
26. Reyna, J. L., & Chester, M. V. (2017). Energy efficiency to reduce residential electricity and natural gas use under climate change. Nature communications, 8 (1), 1-14. https://doi.org/10.1038/ncomms14916
27. Salimi, I., Solhjoo. J., Karimian, H. (2018). Study and analysis of residential architectural decorations of late Qajar and Pahlavi city of Mahabad. Journal of Islamic Art Design, 6 (18), 17-40. https://doi.org/10.22077/nia.2020.2965.1265 [In Persian].
28. Sesana, E., Gagnon, A. S., Ciantelli, C., Cassar, J., & Hughes, J. J. (2021). Climate change impacts on cultural heritage: A literature review. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 12 (4), 1-17. http://dx.doi.org/10.1002/wcc.710
29. Shatri, O., Dabdabeh, M. (2018). The architectural structure of historical houses in Iran; Qajar period. Shabak Magazine, 5 (7), 149-164. https://sid.ir/paper/520201/fa [In Persian]
30. Shirmohammadi, M., Qodusifar, S. H. (2013). Investigating climatic elements in native houses of the Qajar period, a case study: Tehran, the first national conference on sustainable development in the sciences of geography and planning, architecture and urban planning, Tehran. https://civilica.com/doc/337081/ [In Persian].
31. Taheri Sarmad, F., Ainifar, A., Shahcheraghi, A. (2018). Comparative comparison of typology of spatial organization and physical elements of Qajar and Pahlavi periods of traditional houses in Kermanshah city. Journal of Archaeological Research, 9 (23), 149-168. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.18444.1895 [In Persian].
32. Venkatesh, V. G., Kang, K., Wang, B., Zhong, R. Y., & Zhang, A. (2020). System architecture for block chain based transparency of supply chain social sustainability. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 63 (2), 1-18. http://dx.doi.org/10.1016/j.rcim.2019.101896
33. Wang, Z., Ma, D., Sun, D., & Zhang, J. (2021). Identification and analysis of urban functional area in Hangzhou based on OSM and POI data. PLOS One, 16(5), 23-39. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0251988
34. Yazdi, Y., Mofidi Shemirani, M., Eetesam, I (2022). Investigating the relationship between the physical components of native houses in the hot and dry climate of Iran (case study: Qajar houses of Yazd). Baghe Nazar Scientific Journal, 18 (96), 59-76. https://doi.org/10.22034/bagh.2020.170445.3984 [In Persian].
35. Zakerzadeh, A.H., Ghorbaninia, E. (2023). The decorations of the houses of the Qajar period and its effect on creating a sense of place (case example: the houses of Mushir al-Doulah, Motman al-Dattaba, Aalam al-Sultaneh). Scientific Journal of Cultural Studies, 17 (52), 127-154. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17358663.1401.17.52.5.2 [In Persian].
