جایگاه امید در عرفان یحیی بن معاذ رازی
الموضوعات : عرفان اسلامی
تینا نیکنام
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده فنی و حرفه ای دختران شریعتی، تهران،ایران. نویسنده مسئول:
niknam.t@shariaty.ac.ir)
رقیه علوی
2
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
رضا یوسف وند
3
(استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: عرفان اسلامی, Islamic Mysticism, شادی, رضا, Fear and Hope, خوف و رجاء, یحیی بن معاذ, Yahya bin Maaz, Reza, Shadi,
ملخص المقالة :
یحی بن معاذ رازی (متوفی 258 ق.) از نخستین عارفان ایرانی و نظریه پردازان حوزۀ عرفان اسلامی و ایرانی است که او را یگانه روزگار خوانده‌اند. در عرفان ایرانی که اصالت به شادی شادمانی داده می‌شود و ابوسعید ابوالخیر از پیشتازان آن به شمار می‌آید مبنای فکری خود را از بزرگانی چون یحیی بن معاذ رازی اخذ کرده‌اند که نظریۀ عرفانی خود را بر پایۀ امید استوار ساخته بود و با اصالت نور و روشنایی ایران باستان هماهنگی بیشتری داشت. این عارف با تکیه بر بخشایش خداوند که بر غضب او پیشی دارد و بر اساس این که عبادات انسان در برابر رحمت‌های الهی بسیار ناچیز است و بر پایۀ اینکه وعده‌های الهی بر عهدۀ اوست و وعیدهای خدا بستگی به عمل بندگان دارد نتیجه می‌گیرد که باید به رحمت خدا امیدوار بود و همین امید به دنبال خود شادمانی را در پی دارد و بر همین پایه غنا را بر فقر ترجیح می‌کند و خداوند را امید اصلی خود و عارفان به شمار می‌آورد و بخشایش او را در دنیا با چنین وسعتی منجر به بخشایش آخرت ارزیابی می‌کند.
_||_
