طنز در عاشقانه- عارفانه‌های حافظ از گونه‌ای دیگر
الموضوعات : عرفان اسلامی
احمد هاشمی
1
(دانشجوی دکترای تخصّصی زبان و ادبیّات فارسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
علی محمد سجادی
2
(استادتمام گروه زبان و ادبیّات فارسی،واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: طنزپردازی, اشعار حافظ, درک تناقض, شگردهای شاعرانه,
ملخص المقالة :
دیوان حافظ به عنوان هنری‌ترین غزل فارسی، تاکنون از رویکردهای متفاوت بررسی شده است. نگارنده در این مکتوب به معرّفی برخی ظرافت‌های هنری و شگردهای حافظانه در آفرینش طنز پرداخته و با نگاهی متفاوت نسبت به طنز، آن را به عنوان یکی از جدّی‌ترین، تأثیرگذارترین و هنرمندانه‌ترین عناصر آرایۀ کلام ناب معرّفی کرده است. سؤال اصلی این پژوهش این است که: طنز در عاشقانه - عارفانه های حافظ چه جایگاهی دارد و آیا از خصوصیات سبکی شعر وی به شمار می‌رود؟ روش تحقیق در اینجا توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که حافظ برای انتقال مفاهیم عاشقانه و عارفانه، از طنز بهره گرفته است و طنز از برجسته ترین خصوصیات سبکی شعر وی به شمار می‌رود. طنز حافظ در بسیاری موارد، لطیف و نهانی است و به شدّت نیازمند شرح و تحلیل و توضیح است. شگردهای به کار رفته در طنز حافظ، از عالی‌ترین نمونه های زیباشناسی ادبیات ایران زمین هستند و حوزۀ وسیعی از بلاغت و ظرافت ادبی را شامل می‌شود.
_||_
