مصادیق آیات قرآنی در متون عرفانی
الموضوعات : عرفان اسلامی
زهره اله دادی دستجردی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران،ایران.
allahdadidastjerdi@atu.ac.ir)
الکلمات المفتاحية: مفهوم, تأویل, جری و تطبیق, concept, مصداق, Quranic words, واژگان قرآن, متون عرفان و تصوّف, Referent, Ta'vil, Texts of Mysticism and Sufism,
ملخص المقالة :
عرفا و صوفیّه برای بیان مفاهیمو اصطلاحات عرفان نظری و عرفان عملی همواره از آیات قرآن کریم بهره جسته‌اند؛ آنان برای بیان کشف و شهود و تجربیات عارفانه خود نیز هیچ زبانی را کارآمدتر و رساتر از زبان قرآن نمی‌دانستند. از این رو، می‌توان به آسانی و به وفور معنا، تفسیر، تأویل و مصداق بسیاری از آیات قرآن را در متون عرفان و تصوّف یافت. تمرکز اصلی این جستار بر مصادیق آیات قرآن در این متون است. متون عرفانی منتخب این جستار به زبان فارسی است. در ابتدای مقاله به ارائه تعریف مصداق در علم معنی‌شناسی پرداخته شده تا تفاوت آن با معنیِ "مفهوم" و "معنا" به دست آید و سپس تعاریف مصداق و تفاوت آن با تأویل در علوم قرآنی کاویده و در پایان نمونه‌هایی از مصادیق آیات قرآن در این متون ذکرگردیده است. "ملوک" و "قریه" در آیه 34 سورۀ نمل، "کرامت" در آیه 70 سوره اسراء ، "امانت" در آیه 72 سوره احزاب و واژگان "صراط مستقیم" ، "تقوی" و "هوی" از جمله مواردی است که در این جستار در بیست متن عرفانی فارسی، مصداق یابی شده‌است.
_||_
