واکاوی عرفانی معرفت نفس در منطق‌الطیر عطار نیشابوری
الموضوعات : عرفان اسلامیسیدهپرگل شمسی 1 , علی اکبر افراسیاب پور 2 , علی فتح‌الهی 3
1 - دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
2 - دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
دانشیارگروه ادیان و عرفان، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران،ایران. نویسنده مسئول:
ali412003@yahoo.com
3 - دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
الکلمات المفتاحية: عطار, معرفت نفس, خودشناسی, Attar, Self-Knowledge, منطق‌الطیر, mantiq al-tair, آینگی متقابل, Self Knowledge, Reciprocal mirroring,
ملخص المقالة :
معرفت نفس، یکی از نیازهای مهم بشر است؛ مکاتب مختلف به نوعی، به آن پرداخته اند. در عرفان اسلامی، توجه ویژه ای به این مسئله شده است؛ به نظر عرفا، انسان در پرتو معرفت نفس، به رشد و کمال می رسد و نیل به معرفت خداوند، تنها از طریق معرفت نفس امکان پذیر می شود. عطار نیشابوری از جمله اندیشمندانی است که تلاش کرده معرفت نفس را درونمایه آثار ادبی- عرفانی خود قراردهد. فهم نوع نگاه این عارف مسلمان به مقوله معرفت نفس می تواند از یک سو، راهگشای پژوهش های بعدی در این زمینه باشد، از سوی دیگر، به پرسش های مطرح در این زمینه پاسخ مناسب ارائه دهد. این پژوهش، مقوله معرفت نفس را از دیدگاه عارف بزرگ مسلمان، عطار نیشابوری، در منطق‌الطیر بررسی کرده است؛ برای این بررسی، روش توصیفی با تحلیل محتوا اختیارشده است. برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. از روش‌های توصیفی و استدلال عقلی، برای تحلیل یافته ها، بهره گرفته‌شده است. ابتدا، مروری کوتاه بر کتاب منطق الطیر و اهمیت و جایگاه معرفت نفس در این اثر انجام شده است، انواع خود از دیدگاه عطار، رابطه معرفت نفس و معرفت الله، شیوه سلوک، کسب معرفت و وادی های هفتگانه، خاصیت آینگی متقابل انسان و خدا، نفس امّاره و شیوه مقابله با آن در منطق الطیرمورد بحث قرارگرفته است.
_||_
