بررسی تطبیقی نظرگاههای هجویری و غزالی در باب «رؤیت»(بر اساس دو متنِ کشف المحجوب و سوانح العشاق)
الموضوعات : عرفان اسلامی
مهین پناهی
1
(دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه الزهراء)
طاهره کریمی
2
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهراء)
الکلمات المفتاحية: دلالت معنایی, هجویری, جمال, کشف المحجوب, سوانح العشاق رؤیت, احمد غزالی,
ملخص المقالة :
ابوالحسن علی بن عثمان هجویری (درگذشته حدود 470 ق) و احمد غزالی (درگذشته 520 ق) هر دو از یک دستگاه فکری برآمده و هر دو جزو خانواده اشاعرهاند. اما خاستگاه معرفتی آن دو از یکدیگر متمایز شده است. از اینرو، قلمرو دلالتِ معنا و کارکرد زبان در آثار ایشان- کشفالمحجوب و سوانحالعشاق- متفاوت است. «رؤیت» واژهای کلامی و کلیدی در کشفالمحجوب است که با ورود به گفتمان عرفانیِ غزالی در پوشش استعاری «جمال» در میآید و انتقال از واقعیت به استعاره و از تکمعنایی به چند معنایی صورت میگیرد. هجویری آشکارا و عریان به بحث رؤیت میپردازد اما غزالی از کارکردهای استعاری رؤیت بهره میگیرد: جمال و خوشههای تصویری مرتبط با آن یعنی انسان، دل، آفتاب، آینه و جز آن. در این مقاله، به دیدگاههای این دو عارف در بابِ «رؤیت» و سبکِ بازتاب آن در دو متنِ کشفالمحجوب و سوانحالعشاق پرداخته میشود
