پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوزه آبریز باغان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)

الموضوعات :

نعمت اله نسرین نژاد ¹ , کاظم رنگزن ² , نصراله کلانتری ³ , عظیم صابری ⁴

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید چمران اهواز
2 - دانشیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید چمران اهواز
4 - مربی گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید چمران اهواز

تاريخ الإرسال : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1435 تاريخ التأكيد : 23 الخميس , رجب, 1435 تاريخ الإصدار : 30 الإثنين , صفر, 1436

الکلمات المفتاحية: سیستم اطلاعات جغرافیایی, Geographic Information System (GIS), سیل‌خیزی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی, باغان, Flood hazard, Fuzzy analytic hierarchy process (FAHP), Baghan,

ملخص المقالة :

هدف از این تحقیق پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز باغان به روش سلسله مراتبی فازی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می‌باشد. پس از شناسایی عوامل مؤثر در سیل خیزی (شیب، مدل رقومی ارتفاع، لندفرم، سنگ‌شناسی، نفوذپذیری، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، بارش، تراکم شبکه زهکشی، فاصله از آبراهه)، وزن هر کدام از معیارها و زیر معیارها با استفاده از مقایسات زوجی و نظرات کارشناسان، از روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی محاسبه گردید. سپس با استفاده از عملگر گامای فازی، پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبریز، پهنه بندی و در نهایت حوزه آبریز بر اساس ریسک سیل‌خیزی در پنج کلاس طبقه بندی گردید. نتایج حاصل از پهنه بندی ریسک سیل‌خیزی نشان داد که کلاس های یک، دو و سه، بیشتر در نواحی کوهستانی واقع هستند و حدود 22 درصد (km2 203) از منطقه را شامل می‌شوند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که، حدود 22 درصد از محدودة حوزه آبریز مورد مطالعه را پهنه های سیل خیز خطرپذیر زیاد تا خیلی زیاد در بر گرفته است و به دلیل اینکه بیشترین نقش را در تولید رواناب دارند، عملیات های آبخیزداری در این مناطق در اولویت هستند. کلاس‌های چهار و پنج به نسبت کلاس‌های یک، دو و سه، پتانسیل سیل‌خیزی کمتری دارند و بیشتر در دامنه‌ها و دشت ها قرارگرفته‌اند و حدود 78 درصد از منطقه (km2 706) را پوشش می‌دهند.