پیش بینی و روند تغییرات کاربری و پوشش اراضی با استفاده از روش‌های تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول‌های خودکار و مدل‌ساز تغییر سرزمین در دشت سیستان

الموضوعات :

زهره هاشمی ¹ , حمید سودایی زاده ² , محمد حسین مختاری ³ , محمد علی حکیم زاده اردکانی ⁴ , کاظم کمالی علی آبادی ⁵

1 - گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد ، یزد ، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد ، یزد ، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد ، یزد ، ایران
4 - دانشیار گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد ، یزد ، ایران
5 - دانشیار گروه مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد ، یزد ، ایران

تاريخ الإرسال : 04 الثلاثاء , محرم, 1444 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , صفر, 1444 تاريخ الإصدار : 12 الخميس , صفر, 1444

الکلمات المفتاحية: دشت سیستان, مدل ساز تغییر سرزمین, تصاویر لندست, مدل سلول های خودکار, تغییر کاربری اراضی,

ملخص المقالة :

در برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه منابع طبیعی، آگاهی از چگونگی تغییرات پوشش اراضی و کاربری اراضی و عوامل ایجادکننده آن بسیار ضروری هستند. در این زمینه داده‌های سنجش از دور، از قابلیت بالایی برای بررسی تغییرات زمانی و مکانی پوشش اراضی و کاربری اراضی برخوردار هستند. هدف از تحقیق حاضر پیش‌بینی و بررسی روند تغییرات کاربری اراضی و پوشش اراضی در منطقه زهک دشت سیستان می‌باشد. بدین منظور نقشه‌های کاربری و پوشش اراضی از تصاویر ماهواره‌ای لندست سال‌های 1987، 2001 و 2018 به روش طبقه‌بندی نظارت شده، ماشین بردار پشتیبان تهیه شــد. سپس با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال‌های 1987 و 2001 پوشش اراضی در سال 2018 پیش‌بینی شد. کاربرد نقشه کاربری اراضی سال‌های 2001 و 2018 پوشش اراضی مربوط به سال 2030 با استفاده از روش‌ تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول‌های خودکار پیش‌بینی شد. برای تحلیل روند تغییرات کاربری و پوشش زمین سال 2001-1987، 2018-2001 و سال 2030-2018 از مدل‌ساز تغییر سرزمین استفاده شد. نتایج نشان داد در دوره زمانی 2001 – 1987 سطوح کاربری‌های زراعت آبی 2013 هکتار، پوشش درختی 1117 هکتار، منابع آب 2391 و اراضی بایر 9535 هکتار کاهش یافته است. همچنین مساحت کاربری‌های منطقه مالچپاشی 192 هکتار و تپه‌های ماسه‌ای 14864 هکتار افزایش داشتند. طی بازه زمانی 2018 – 2001 سطوح کاربری‌های زراعت آبی 3533 هکتار و اراضی بایر 3707 هکتار کاهش و مساحت کاربری‌های پوشش درختی 313 هکتار، منابع آب 5385 هکتار، منطقه مالچپاشی 247 هکتار و تپه‌های ماسه‌ای با 1295 هکتار افزایش داشته است. در پیش‌بینی دوره زمانی 2030 – 2018 سطوح کاربری‌های زراعت آبی به میزان 1098 هکتار، تپه‌های ماسه‌ای 527 هکتار و اراضی بایر 2020 هکتار کاهش می‌یابد. در این پیش‌بینی عرصه کاربری‌های پوشش درختی 16 هکتار، پهنه‌های آبی 3607 هکتار، منطقه مالچپاشی 23 هکتار افزایش خواهد یافت.