مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری رفتاری به مادران با آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان بر تنظیم هیجانی و علائم رفتاری اختلال نافرمانی مقابله‌ای در دانش آموزان پسر پایه چهارم دبستان
الموضوعات :
سعیده فرید
1
,
حسن میرزاحسینی
2
,
نادر منیرپور
3
1 - دانشجوی دکتری گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.
2 - استادیار، روانشناسی بالینی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
3 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.
الکلمات المفتاحية: آموزش فرزندپروری رفتاری, آموزش مهارت‌های اجتماعی, تنظیم هیجانی, کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای, دانش آموزان پسر پایه چهارم دبستان,
ملخص المقالة :
این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش فرزندپروری رفتاری به مادران با آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان بر تنظیم هیجانی و علائم رفتاری اختلال نافرمانی مقابله‌ای در کودکان صورت گرفت. روش این پژوهش نیمه آزمایشی و از جمله طرح‌های پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان پسر پایه چهارم دبستان و مادران آنها بود که در بازه زمانی مرداد و شهریور ۱۳۹۹ به کلینیک‌های روانشناسی منطقه ۵ تهران مراجعه کرده بودند. از جامعه مذکور، تعداد ۵۰ نفر از کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند انتخاب و ۴۵ نفر از آنها بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری هدفمند در سه گروه ۱۵ نفره گمارش شدند. جلسات گروه آزمایش ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای بود که در یکی از آنها، مهارت‌های اجتماعی به کودکان آموزش داده شد و در گروه دیگر، مادران کودکان تحت آموزش فرزندپروری رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل تا پایان این تحقیق، مداخله‌ای دریافت نکرد. به منظور سنجش شرکت کنندگان از معیارهای DSM 5 برای تشخیص اختلال نافرمانی مقابله‌ای و پرسشنامه‌های تنظیم هیجان (Shields & Cicchetti, 1997) و سیاهه رفتاری کودک (Achenbach, 1991) استفاده شد. به منظور تحلیل داده‌ها، از تحلیل کوواریانس و آزمون سیداک استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد هر دو روش درمان برای تنظیم هیجانی و علائم رفتاری کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله‌ای اثربخش بوده است (۰۵/۰>P)، اما تفاوت معناداری بین این دو روش برای متغیرهای پژوهش و ابعاد آنها مشاهده نشد (۰۵/۰<P).
Achenbach, TM. (1991). Manual for the Child Behavior Checklist/ 4-18 and 1991 Profile. Burlington, VT: University of Vermont Department of Psychiatry.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder (Revised 5 ed). Washington: American Psychiatric Association.
Burke, J.D. Loeber, R. Birmaher, B. (2002). Oppositional defiante disorder conduct disorder: A Review of the past 10 years, part II. American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 1275-1293.
Brown, S., McHardy, J. (2014). Karl Taylor, Intergenerational analysis of social interaction and social skills: An analysis of U.S. and U.K. panel data, Economics of Education Review, 40, 43-54.
Cann, W., Rogers, H., & Worley, G. (2003). Report on a program evaluation of a telephone assisted parenting support service for families living in isolated rural areas. Australian e-Journal for the Advancement of Mental Health, 2(3), 201-207.
Danforth, J. S., Harvey, E., Ulaszek, W. R., & McKee, T. E. (2006). The outcome of group
parent training for families of children with attention-deficit hyperactivity disorder and defiant/aggressive behavior. Journal of behavior therapy and experimental psychiatry, 37(3), 188-205.
Esmailian, N. Dehghani, M., Fallah, S. (2016). Evaluating the Psychometric Features of Emotion Regulation Checklist (ERC) in Children and Adolescents, Journal of Clinical Psychology Achievements, 2 (1), 15-34. [Persian]
Ezpeleta, L., Penelo, E., Navarro, J. B., Osa, N., Trepat, E. (2020). Transdiagnostic trajectories of irritability and oppositional, depression and anxiety problems from preschool to early adolescence, Behaviour Research and Therapy, 134, 103727.
Ferraro, I., Taylor, A. (2021), Adult attachment styles and emotional regulation: The role of interoceptive awareness and alexithymia, Personality and Individual Differences, 173, 110641.
Gadow, K., Arnold, L. E., Molina, B. S., Findling, R. L., Bukstein, O. G., Brown, N., McNamara, N et al. (2014). Risperidone Added to Parent Training and Stimulant Medication: Effects on Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder, Oppositional Defiant Disorder, Conduct Disorder, and Peer Aggression, Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 53(9), 948-959.
Kildare, C., Middlemiss, W. (2017). Impact of parents mobile device use on parent-child interaction: A literature review, Computers in Human Behavior, 75, 579-593.
Lavigne, J., LeBailly, S., Gouze, K., Binns, H., Keller, J., Pate, L. (2010). Predictors and Correlates of Completing Behavioral Parent Training for the Treatment of Oppositional Defiant Disorder in Pediatric Primary Care, Behavior Therapy, 41 (2), 198-211.
Levantini, V., Muratori, P., Calderoni, S., Inguaggiato, E., Masi, G., Milone, A., Tonacci, A., Billeci, L. (2021). Parenting practices moderate the link between attention to the eyes and callous unemotional traits in children with Disruptive Behavior Disorder: An eye-tracking study, Journal of Psychiatric Research, https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2021.11.016.
Loudovaa, I., Laseka, J. (2015). Parenting style & its in fluence on the personal & moral development of the child. Procedia-Social & Behavioral sciences, 174، 1247-1254.
Lin, X., Li, L., Chi, P., Wang, Z., Allen Heath, M., Du, H., Fang, X. (2016). Child maltreatment and interpersonal relationship among Chinese children with oppositional defiant disorder, Child Abuse & Neglect, 51, 192-202.
Martel, M. (2019). The Clinician's Guide to Oppositional Defiant Disorder, Academic Press, 185-201, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-815682-7.00012-4.
Masi, G., Muratori, P., Manfredi, A., Pisano, S., Milone, A. (2015). Child behaviour checklist emotional dysregulation profiles in youth with disruptive behaviour disorders: Clinical correlates and treatment implications, Psychiatry Research, 225 (1), 191-196.
Minaee, A. (2006). Adaptation and standardization of Child Behavior Checklist, Youth Self-report, and Teacher’s Report Forms. Journal of Exceptional Children. 6 (1): 529-558. [Persian]
Muratori, P., Milone, A., Levantini, V., Pisano, S., Spensieri, V., Valente, E., Thomaes, S., Masi, G. (2020). Narcissistic traits as predictors of emotional problems in children with oppositional defiant disorder: A longitudinal study, Journal of Affective Disorders, 274, 494-499.
Pearl, E. S. (2009). Parent management training for reducing oppositional and aggressive behavior in preschoolers. Aggression and violent behavior, 14(5), 295-305.
Rautakoski, P., Ursin, P., Carter, A., Kaljonen, A., Nylund, A., Pihlaja, P. (2021). Communication skills predict social-emotional competencies, Journal of Communication Disorders, 93, 106138.
Sağlam, E., Bilgiç, A., Abuşoğlu, S., Ünlü, A., Sivrikaya, A. (2021). The role of tryptophan metabolic pathway in children with attention deficit hyperactivity disorder with and without comorbid oppositional defiant disorder and conduct disorder, Psychiatry Research, 298, 113770.
Shields, A., & Cicchetti, D. (1997). Emotion regulation among school-age children: The development and validation of a new criterion Q-sort scale. Developmental Psychology, 33(6), 906–916.
Skoulos, V., & Tryon, G. S. (2007). Social Skills of Adolescents in Special Education Who Display Symptoms of Oppositional Defiant Disorder. American Secondary Education, 35(2), 103–115.
Tellegen, C. L., & Sanders, M. R. (2013). Stepping Stones Triple P-Positive Parenting Program for children with disability: A systematic review and meta-analysis. Research in developmental disabilities, 34(5), 1556-1571.
Tonacci, A., Billeci, L., Calderoni, S., Levantini, V., Masi, G., Milone, A., Pisano, S., Muratori, P. (2019). Sympathetic arousal in children with oppositional defiant disorder and its relation to emotional dysregulation, Journal of Affective Disorders, 257, 207-213.
Yıldız, T. (2020). The most effective element in conceptualization is social interaction, not source or modality: A new model of the conceptual development in children, Learning, Culture and Social Interaction, 24, 100377.
