نقش میانجی‌گری مهارت‌های مطالعه در تأثیر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه
الموضوعات :توحید اشرف زاده 1 , علی عیسی زادگان 2 , فرزانه میکائیلی منیع 3
1 - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
2 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
3 - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
الکلمات المفتاحية: مهارت‌های مطالعه, دانش‌آموزان دورة متوسطه, اضطراب تحصیلی, عملکرد تحصیلی, باورهای معرفت‌شناختی, خودکارآمدی تحصیلی,
ملخص المقالة :
پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی‌گری مهارت‌های مطالعه در تأثیر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دورة متوسطه اول شهر ارومیه در سال‌تحصیلی 95-94 انجام گرفت. روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و از نوع معادلات ساختاری بود. کلیة دانش‌آموزان دورة متوسطه اول شهر ارومیه در سال‌تحصیلی 95-94 جامعة آماری این پژوهش را تشکیل می‌دادند. روش نمونه‌گیری، تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود و برای تعیین حجم نمونه، برای هر زیرمتغیر 20 نمونه در نظر گرفته شد و در کل 350 نفر به‌عنوان نمونة پژوهش انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (پاتریک، هیکس و رایان، 1997)، مقیاس باورهای معرفت‌شناختی (شومر، 1990)، مقیاس اضطراب تحصیلی (آلپرت و هابر، 1960)، مقیاس مهارت‌های مطالعه (کانگاس، 2009) و برای سنجش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از میانگین نمرات دانش‌آموزان در نیمسال اول سال‌تحصیلی 95-94 استفاده شد. در مطالعة حاضر، به‌منظور آزمون رابطة ساختاری خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی، اضطراب تحصیلی و مهارت‌های مطالعه با عملکرد تحصیلی از روش آماری مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی و مهارت‌های مطالعه، اثر مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارند (01/0<P). همچنین یافته‌ها نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی با واسطه مهارت‌های مطالعه، اثر غیرمستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارند (01/0<P).
ابراهیمی، س.، پاکدامن، ش.، پورشهریار، ح. (1395). پیش‌بینی نظم‌دهی یادگیری بر اساس خودکارآمدی تحصیلی و علاقه به مطالعه با واسطه‌گری راهبردهای پردازش اطلاعات. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 13 (2)، 165-156.
احمدی، پ. (1394). بررسی مقایسه‌ای روابط ساختاری بین خودکارآمدی تحصیلی، هویت تحصیلی، هوش هیجانی با عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر مدارس عادی و تیزهوش پایه اول دبیرستان‌های تبریز در سال‌تحصیلی 94-93. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه ارومیه.
آزادی، م.، فرزاد، و.آ.، سعدی‌پور، آ.، خوش‌نویسان، ز.، کریمی، ع. (1395). رابطة دلبستگی به مادر و عملکرد تحصیلی: نقش واسطه‌ای انگیزش تحصیلی. فصلنامه خانواده و پژوهش، 33، 20-7.
بنی‌اسدی، ع.، پورشافعی، ه. (1391). نقش انگیزش و خودکارآمدی تحصیلی و رویکردهای مطالعه در پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان رشته‌های علوم تجربی و ریاضی مقطع متوسطه شهر قاین. مجلة اندیشه‌های نوین تربیتی، 4، 102-81.
حاجی یخچالی، ع.، مروتی، ذ.آ.، فتحی، ف. (1393). رابطة ویژگی‌های شخصیت، باورهای هوشی و هدف‌های پیشرفت با خودکارآمدی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی. فصلنامة شخصیت و تفاوت‌های فردی، 3 (4)، 93-75.
رضایی، آ. (1395). رابطة باورهای معرفت‌شناختی، هیجان‌های تحصیلی و خودکارآمدی با رویکردهای یادگیری سطحی و عمقی دانشجویان. دو فصلنامة راهبردهای شناختی در یادگیری، 4 (6)، 81-59.
سیف، د.، رضویه، آ.، لطفیان، م. (1386). رابطة باورهای معرفت‌شناختی و انگیزشی دانش‌آموزان تیزهوش دربارة فرآیند یادگیری و دانش ریاضی. مجلة روانشناسی و علوم تربیتی، 37 (1)، 19-1.
شکیب، ز.، طهماسبی، ر.، نوروزی، آ. (1393). عوامل مؤثر بر سلامت روان دختران دبیرستانی شهر بوشهر بر اساس نظریه شناخت اجتماعی. مجلة روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 2 (2)، 142-131.
علی‌بخشی، ز.، زارع، ح. (1389). اثربخشی آموزش خودتنظیمی یادگیری و مهارت‌های مطالعه بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان. فصلنامة روانشناسی کاربردی، 4 (3)، 80-69.
کوشان، م.، حیدری، ع. (1385). بررسی عادت‌های مطالعه در دانشجویان دانشکده علوم پزشکی سبزوار. مجلة دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی سبزوار، 3 (4)، 189-185.
Abesha, A. G. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy and achievement motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia. A dissertation submitted in ful fillment of the requirements for the award of Doctor of Philosophy, School of Psychology and Social Science, Faculty of Computing, Health, and Science, Edith Cowan University.
Alpert, R., & Haber, R. N. (1960). Anxiety in academic achievement situations. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 61 (2), 207-215.
Aquino, L. B. (2011). Study habits and attitudes of freshmen students: Implications for academic intervention programs. Journal of Language Teaching and Research, 2 (5), 1116-1121.
Barrows, J., Dunn, S., & Llyod, C. A. (2013). Anxiety, self-efficacy and college exam grades. Universal Journal of Educational Research, 1 (3), 204-208.
Bedel, E. F. (2016). Exploring academic motivation, academic self-efficacy and attitudes toward teaching in pre-service early childhood education teachers. Journal of Education and Training Studies, 4 (1), 142-149.
Birjandi, P., & Alemi, M. (2010). The impact of test anxiety on test performance among Iranian EFL learners. "BRAIN". Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 1 (4), 132-142.
Brian, M., Galla, J., Wood, E. T., Kim Har, A. W., & Chiu David, A. (2014). A longitudinal multilevel model analysis of the within - person and between - person effect of effortful engagement and aca demic self-efficacy on academic performance.Journal of School Psychology, 24, 123-130.
Bromme, R., Pieschl, S., & Stahl, E. (2009). Epistemological beliefs are standards for adaptive learning: a functional theory about epistemological beliefs and metacognition. Metacognition and Learning, 5 (1), 7-21.
Buehl, M. (2008). Assessing the multidimen sionality of students’ epistemic beliefs across diverse cultures. In M.S, Khine. (Ed.), Knowing, knowledge and beliefs. Epistemological studies across diverse cultures, 41 (2), 65-112.
Bulent, A., Hakan, K., & Aydin, B. (2015). An analysis of undergraduates' study skills. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 1355–1362.
Cam, A., Sulun, Y., Topcu, M., & Guven, G. (2015). The examination of pre-service teachers’ epistemological beliefs in terms of Hofer’s and Hammer & Elby’s view. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 182, 249-253.
Chen, J., & Usher, E. (2013). Profiles of the sources of science self-efficacy. Learning and Individual Differences, 24, 11-21. http ://dx.doi.org/10.1016/j.lindif.2012.11.002.
Concoran, K., & Fischer, J. (2013). Measures for clinical practice and research. 5th ed. New York: Oxford University Press.
Congos, D. (2009). Certified supplemental instructtttion trainer. University of Central Florida, 38, 82-93.
Coughlan, J., & Swift, S. (2011). Student and tutor perceptions of learning and teaching on a first-year study skills module in a university computing department. Educational Studies, 37 (5), 529-539.
Cvetkova Dimov, B., Atanasoska, T., Iliev, D., Andonovska Trajkovska, D., & Seweryn-Kuzmanovska, M. (2015). Importance of investment in research’s of students and teachers epistemological and pedagogical beliefs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, 1299-1303.
De - Juanas, A., Navarro, E., & Ezquerra, A. (2014). Student’s epistemological beliefs and the perception about university professor. a study with science students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 1343-1347.
Farooqi, Y. N., Ghani, R., & Spielberger, C. D. (2012). Gender differences in test anxiety and academic achievement of medical students. International Journal of Psycholical Behavioral Sciences, 2, 38-43.
Faye, D., Reynaldo, F., Cruz, J., Bigley, L., & Adams, K. (2017). Baccalaureate Student Nurses' Study Habits Prior to Admission to Nursing Program: A Descriptive Qualitative Study. Nurse Education Today, 53, 61–66.
Honicke, T., & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review, 17, 63–84. http://dx.doi.org/10.1016/j. edurev. 2015.11.002.
Iroegbu, M. N. (2013). Effect of test anxiety, gender and perceived self-concept on academic performance of Nigerian students. Inernational Journal of Psychoogy, 5 (7), 143-146.
Jing, H. E. (2007). Analysis on the relationship among test anxiety, self-concept and academic competency. Journal of uschines Foreign Language, 5 (1), 48-51.
Kanmani, T., Chitra, N., Marimuthu, P., & Malathi, T. (2016). Assessment of study skills of fifth term medical students- an experience at a private medical college. Medical Science, 5 (9), 48-69.
Karakis, O. (2013). University preparatory class students study skills. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 106, 3195-3209.
Keogh, E., Bond, F. W., & Flaxman, P. E. (2006). Improving academic performance and mental health through a stress management intervention: outcomes and mediators of change. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 44 (3), 339-357.
Khalaila, R. (2014). The relationship between academic self-concept, intrinsic motivation, test anxiety and academic achievement among nursing students: Mediating and moderating effects. Journal of Nurse Education, 54, 325-332. http://dx.doi.org/10.1016/ j.nedt. 2014.11.001.
Khosravi, M., & Bigdely, I. (2008). The relationship between personality factors and test anxiety among university students. International Journal of Psycholical Behavioral Sciences, 1 (2), 13-24.
Khurshid, F., Tanveer, A., & Qasmi, F. (2012). Relationship between study habits and academic achievement among hostel living and day scholars’ university Students. British Journal of Humanities and Social Sciences, 3 (2), 34-42.
Kizilgunes, B., Tekkaya, C., & Sungur, S. (2009). Modeling the relations among students epistemo logical beliefs, motivation, learning approach and achievement. The Journal of Educational Research, 243-255.
Long, J. F., Monoi, S., Khoblauch, D., Harper, B., & Murphy, P. K. (2007). Academic motivation and achievement among urban adolescents. Urban Education, 42, 196-222.
Midgley, C., Maehr, M. L., Hruda, L., Anderman, E. M., Anderman, L., Freeman, K. E., Gheen, M., Kaplan, A., Kumar, R., Middleton, M. J., Nelson, J., Roeser, R., & Urdan, T. (2000). Manual for the patterns of adaptive learning scales (PALS). Ann arbor, MI: University of Michigan.
Morosanova, V. I., & Fomina, T. G. (2017). Self-regulation as a Mediator in the Relationship between Anxiety and Academic Examination Performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 237, 1066 – 1070.
Neil, A. L., & Christensen, H. (2009). Efficacy and effectiveness of school - based prevention and early intervention programs for anxiety. Clinical Psychology Review, 29 (3), 208-215.
Neri, D. L. E. (2007). Learning styles and study skills among nursing students. Journal of Higher Education Research, 5 (1), 97-109.
Orgun, F., & Karaoz, B. (2013). Epistemological beliefs and the self-efficacy scale in nursing students. Journal of Nurse Education, 53, 243-250. http://dx.doi.org/10.1016/j.nedt.2013.11.007.
Paechter, M., Rebmann, K., Schloemer, T., Mokwinski, B., Hanekamp, Y., & Arendasy, M. (2013). Development of the oldenburg epistemic beliefs questionnaire (OLEQ), a German questionnaire based on the epistemic belief inventory (EBI). Current Issues in Education, 16 (1), ISSN 1099-839X.
Patrick, H., Hicks, L., & Ryan, A. M. (1997). Relations of perceived social efficacy and social goal pursuit to self-efficacy for academic work. Journal of Early Adolescence, 17, 109-128.
Peterson - Graziose, V., Bryer, J., & Nikolaidou, M. (2013). Self-esteem and self-efficacy as predictors of attrition in associate degree nursing students. Journal of Nurse Education, 52 (6(, 351-354.
Pitt, V., Powis, D., Levett - Jones, T., & Hunter, S. (2014). The influence of personal qualities on performance and progression in a pre-registration nursing programme. journal of Nurse Education, 34 (5), 866-871. http://dx.doi.org/ 10.1016/j.nedt.2013.10.011.
Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehendsion. Journal of Educational Psychology, 82, 498-504.
Schommer, M. (1993). Epistemiligical development and academic performance among secondry students. Journal of Educational Psychology, 82 (2), 406-411.
Scott, W. D., Dearing, E., Reynolds, W. R., Lindsay, J. E., Baird, G. L., & Hamill, S. (2008). The role of cognitive self-regulation in depression: Examining self-efficacy appraisals and goal characteristics in youth of a northern plain stribe. Journal of Research on Adolescence, 18, 379-394.
Shabani Varaaki, B. (2003). Epistemological beliefs and leadership style among school principals. International Education Journal, 12 (3), 224-231.
Shen, C. X. (2018). Does school-related Internet Information seeking improve academic self-efficacy? The moderating role of internet information seeking styles. Computers in Human Behavior, 86, 91-98.
Steinmayr, R., Ziegler, M., & Trauble, B. (2010). Do intelligence and sustained attention interact in predicting academic achievement? Learning and Individual Differences, 20 (1), 14-18.
Stoel, G., Logtenberg, A., Wansink, B., Huijgen, T., Boxtel, C., & Van Drie, G. (2017). Measuring epistemological beliefs in history education: An exploration of naïve and nuanced beliefs. International Journal of Educational Research, 83, 120–134.
Ulcinar, U., Akar, C., Demir, M., & Demirhan, G. (2012). An investigation on epistemological beliefs of university students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5133-5137.
Wagner, P., Schober, B., & Spiel, C. (2008). Time investment and time management: An analysis of time students spend working at home for school. Educational Research and Evaluation, 14 (2), 139-153.
Yilmaz - Tuzun, O., & Topcu, M. S. (2010). Investigating the relationships among elementary school students’ epistemological beliefs, metacognition and constructivist science learning environment. Journal of Science Teacher Education, 21 (3), 255-273.
Yu, D. D. (2011). How much do study habits, skills and attitudes affect student performance in introductory college accounting courses? New Horizons in Education, 59 (3), 1-15.
Zander, L., Brouwer, J., Jansen, E., Crayen, C., & Hannover, B. (2018). Academic self-efficacy, growth mindsets and university students' integration in academic and social support networks. Learning and Individual Differences, 62, 98–107.
_||_