یکسانی های محتوایی غزلیات و مثنوی «دستورنامه» نزاری قهستانی
الموضوعات :
سید علی جعفری صادقی
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد اهواز- ایران)
سید احمد حسینی کازرونی
2
(استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد بوشهر- ایران)
الکلمات المفتاحية: مثنوی, مضامین, غزل, concepts, Masnavi, ملامتی, تعلیمی, Ghazal, Malamaty, Didactic,
ملخص المقالة :
ادب تعلیمی همواره یکی از گسترده ترین عرصه های هنرنمایی بسیاری از سخنوران و پدیدآورندگان آثار ادبی بوده است، که به واسطه ی خلاقیت و جاذبه ی سخن، به آموزه ها و تعالیم خویش اثربخشی و توان نفوذ ده چندان در دل مخاطبان بخشیده اند. منظومه ی دستورنامه نزاری قهستانی، مثنوی کوتاهی است که به ظاهر در شرح آداب و رسوم باده نوشی و به انگیزه ی تعلیم و اندرز فرزندانش سروده است. اما آشنایی با ویژگی های سبکی و محتوایی دیگر سروده های نزاری به ویژه در قالب غزل و دقت و بررسی دگرباره در دستورنامه نشان دهنده ی مشترکات محتوایی فراوانی در میان مضامین غزلیات وی و دستورنامه می باشد؛ که عمدتاً بازتابی از انگیزه ها و خواست های ملامتی نزاری است. پی بردن به این مشترکات، زمینه ی دریافت معانی تازه ای را از این منظومه فراهم می سازد، به گونه ای که می توان گفت: محتوای دستورنامه در واقع بازآفرینی مضامین رایج ملامتی غزل فارسی در قالب مثنوی است.
