نیایش های آیینی در شعر فارسی (با تکیه بر تحمیدیه های پنج تن از شاعران ادب فارسی)

الموضوعات :

مسعود خردمندپور ¹

1 - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نجف‌آباد- ایران

تاريخ الإرسال : 17 السبت , شوال, 1434 تاريخ التأكيد : 27 السبت , محرم, 1435 تاريخ الإصدار : 20 الثلاثاء , ربيع الأول, 1435

الکلمات المفتاحية: نیایش, ادعیه مطلقه, ادعیه مأثوره, تأثیر ظاهری, تأثیر معنوی و باطنی, Invocation, prayers absolute, prayers masvrh, apparent sadness, sadness spiritual and esoteric,

ملخص المقالة :

این مقاله بر آن است تا نیایش های آیینی را به عنوان یکی از زیر گونه های شعر غنائی مورد کند و کاو قرار دهد. این زیرگونۀ شعری که غالباً در بر دارندۀ سنت دیرینه ی افتتاح و اختتام مثنوی ها و بعضاً دیوان های شعری است، سبب گردیده تا به ندرت منظومه و دیوانی را بتوان یافت که در آن نیایش و مناجات و تحمیدیه به چشم نخورد؛ از این رو در آثار حماسی مانند شاهنامه فردوسی و همچنین در آثار غنایی و منظومه های عاشقانه و آثار تعلیمی چون گلستان و بوستان و مثنوی معنوی نمود نیایش و مناجات را می توان رصد کرد. این مقاله بر آن است تا محورهای مهم در اشعار نیایشی آیینی از جمله: تعریف نیایش و دعا، عناصر دعا و نیایش، ساختار نیایش های آیینی و دینی، ادبیات و نیایش، نیایش در شعر فارسی و نیایش سرایندگان ادب فارسی را مورد بحث و بررسی قرار دهد و طیف گسترده ی حضور این قسم شعر را در ادب فارسی نشان دهد.