بررسی زمینه های کاربست تمثیل در مجموعۀ «دستور زبان عشق» از قیصر امینپور
الموضوعات :محمد قاسمی فرد 1 , اکبر شعبانی 2 , مهدی نوروز 3 , بتول فخر اسلام 4
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
4 - هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد نیشابور ، دانشگاه آزاد اسلامی ، نیشابور ، ایران.
الکلمات المفتاحية: تمثیل, اخلاق, emotion, عاطفه, Ethics, قیصر امین پور, allegory, Qaisar Aminpour, دستور زبان عشق, Grammar of Love,
ملخص المقالة :
تمثیل یکی از مهم ترین ابزارهای ادبی است که به لحاظ ساختاری و محتوایی بازتاب ویژه ای در گسترۀ ادب فارسی دارد. با توجه به قابلیت های ارتباطی این گونۀ ادبی، برای بیان مفاهیم مختلف غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ... از آن استفاده می شود. این میزان از انعطاف پذیری، موجب ماندگاری نقش آفرینی تمثیل در حوزۀ ادبیات شده است. یکی از شاعران معاصر که در سروده های خود برای تبیین و تشریح منظور خود، هدفمندانه از تمثیل استفاده کرده، قیصر امین پور است. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و نیز، روش توصیفی- تحلیلی، زمینه های کاربست تمثیل در مجموعۀ دستور زبان عشق بررسی و کاویده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که زمینه های کاربست تمثیل در اثر امین پور عبارتند از: به چالش کشیدن رفتارهای غیرقابل قبول؛ تغییر سرنمون های اخلاقی و ارائۀ الگوهای جایگزین؛ خلق تداعی های قدرتمند در ذهن و عینی سازی مطالب؛ آموزش غیرمستقیم نکات اخلاقی؛ ساده سازی مفاهیم پیچیده و تغییر چهارچوب معنایی یک مفهوم.
1- امینپور، قیصر، (1386)، دستور زبان عشق. تهران: مروارید.
12- ایرانزاده، نعمتالله، (1389)، «آرزوی بزرگ؛ گریز از میانمایگی؛ بحثی دربارۀ فلسفه در شعر و فلسفۀ شعر امینپور». مجلۀ پژوهشهای زبانی و ادبی در آسیای مرکزی؛ رودکی. دورۀ 11. شمارۀ 26-27. ص: (43-62).
13- حاجیاسماعیلی، مهدی، (1391)، «کاربرد تمثیل و قصه در شناختدرمانی». مجلۀ رشد آموزش مشاور مدرسه. دورۀ 8. شمارۀ 1. ص: (10-8).
14- حسنشاهی، الهام، (1395)، «بررسی جایگاه تشبیه تمثیل در شعر قیصر امینپور». همایش ادبیات فارسی معاصر. ایرانشهر: دانشگاه ولایت. ص: (117-136).
15- صرفی، محمدرضا و هاشمی، سید رضا، (1389-1390)، «دفاع مقدس، تعهد و تحول در شعر قیصر امینپور». نشریۀ ادبیات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال 2. شمارۀ 3و4. ص: (323-346).
16- فتوحی، محمود، (4-1383)، «تمثیل، ماهیت، اقسام، کارکرد». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم تهران. سال 12و13. شمارۀ 48-47. ص: (177-141).
17- فلاحی، صادق، (1393)، «اعتراض اجتماعی در شعر قیصر امینپور». فصلنامۀ مطالعات زبان و ادبیات غنایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد. سال 4. شمارۀ 11. ص: (17-24).
18- گنجعلی، عباس و انق، نعمان، (1394)، «بررسی و تطبیق اندیشههای اجتماعی در شعر بدر شاکر السیاب و قیصر امینپور». مجلۀ ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان. سال 7. شمارۀ 13. ص: (175-199).
19- معبودی، فرحناز و عقدایی، تورج، (1392)، «جامعهشناسی ارزشها و ضدارزشها در اشعار قیصر امینپور». مجلۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج. شمارۀ 15. ص: (215-238).
2- داد، سیما، (1383)، فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید، چ دوم.
3- شفیعیکدکنی، محمدرضا، (1380)، صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگه.
4- شمیسا، سیروس، (1387)، بیان. تهران: میترا، چ سوم.
5- صاحبی، علی، (1389)، قصهدرمانی: گسترۀ تربیتی و درمانی تمثیل. تهران: ارجمند.
6- فخر رازی، محمد بن عمر، (1421ق)، التفسیرالکبیر. بیروت: دار احیاء التراثالعربی.
7- گورین، ویلفرد و همکاران، (1383)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا میهنخواه، تهران: اطلاعات، چ چهارم.
8- ولک، رنه، (1374)، تاریخ نقد جدید. ج2. ترجمۀ سعید اربابشیرانی. تهران: نیلوفر، چ دوم.
9-Barton, Hudson, (1997), A contemporary Guide to Literary Terms, NewYork: Hougton Mifflin Company.
10- Kenneth, Burris, (2010), Allegory, Emblem and Symbol, Oxford; university press.
11- Shaw, Harry, (1972),A Dictionary of Literary Terms, NewYork: McGraw-Hill.
_||_