بررسی موضوعی امثال و حکم دهخدا
الموضوعات :عاطفه ترابی 1 , محمد جواد شریعت 2
1 - مربی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد بهبهان،
2 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد نجف آباد و دانشگاه اصفهان
الکلمات المفتاحية: تمثیل, مثل, proverbs, ضرب‌المثل, analogies, فرهنگ موضوعی, such as culture topic,
ملخص المقالة :
از زمان‌های پیشین، ایرانیان در میان مردمان مختلف دنیا به طرفه‌گویی معروف بوده‌اند. بنابراین شگفت نیست، که امثال سایر نزد ایرانیان مانند بسیاری از ملل جهان سابقه‌ای طولانی داشته باشد، اما به جهت آنکه اغلب دانشمندان ایرانی پس از اسلام برای نوشتن آثار خود زبان عربی را انتخاب می‌کردند، به تدوین و تنظیم کتاب‌های امثال و حکم به زبان فارسی توجه چندانی نشده است. اما از معاصران، مرحوم علی‌اکبر دهخدا یکی از کم‌نظیرین کتب امثال و حکم را به زبان فارسی تدوین کرده است که به امثال و موضوعات گوناگون اشاره دارند و نیازمند است به صورت موضوعی تقسیم‌بندی شوند. امثال و حکم دهخدا در چهار جلد که از طرف مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر چاپ شده، شامل موضوعات گوناگونی است، که با توجه به حجیم بودن آن هر خواننده و مراجعه‌کننده‌ای برای استفاده باید ساعت‌های زیادی به ورق زدن‌های مکرر و خسته کننده بپردازد، امّا با تهیۀ فرهنگ موضوعی امثال می‌توان کمک کرد تا محققان و خوانندگان از طریق موضوع یا مفهومی که در ذهن دارند، با استفاده از آن با کم‌ترین فرصت به موضوع مورد نظرشان دست یابند.
12. دهخدا، علی‌اکبر،(1386)، امثال و حکم دهخدا، دوره چهار جلدی، تهران، امیرکبیر، چچهاردهم.
14. ـــــــــــ ،(1377)، لغت نامۀ دهخدا، جسوم، تهران، دانشگاه تهران، چدوم.
15. ذوالفقاری، حسن،(1388)، فرهنگ بزرگ ضربالمثلهای فارسی، جاول، تهران، معین.
20. موسوی بجنوردی، محمدکاظم،(1380)، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جدهم، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
24.یاحقی، محمدجعفر،(1383)، جویبار لحظهها: جریانهای ادبی معاصر ایران، تهران، جامی، چششم.
