دیدار سعدی از مولوی، در قونیّه* و حاصل این دیدار
الموضوعات :
جهان بخش نوروزی
1
(استادیار زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد فیروزآباد)
الکلمات المفتاحية: زندگانی- سفر- دیدار- انتظار- آزردگی, living- Journey – visitation – expectation - disturbance,
ملخص المقالة :
راه پیمودة مولوی در زندگانی، با آنچه سعدی در حیات، پشتِ سر گذاشته، فرقِ فراوان دارد. سعدی در همه عمر، درویشانه زیست و درویش از دنیا رفت، حتّی مراحلِ مسلّمِ هستیِ او: تولّد، زناشویی، فرزندان، و سرانجام تاریخِ مرگِ او، روشن و مسلّم نیست، همه با شاید و باید و ممکن است چنین باشد، گزارش شده است. امّا در زندگانی مولوی، گوشة تاری نیست. در میانِ خانوادة خویش و مریدانِ مطیع و فرمانبرانِ فراوان، چنان که شایستة، شأن و مقامِ معنوی او بود، شاهانه زندگانی کرد و با عزّتی شایان و بدرقة چهل روز سوگ، در پایان، در جایگاهی مجلّل، آرام گرفت. سعدی با روی آوردن به بارگاهِ مردی شناسا و رهرو (عارف و سالک) راهی دراز پیمود، تا از خوانِ همّتِ او توشة عزّت یابد و از خرمنِ عزّتِ او، خوشة همّت چیند، امّا چون به آن خوان و خرمن و بوستانِ گل و سوسن رسید، ناچیده گل، دامنش از دست برفت. سعدی این رنجِ بُرده و گنجِ نایافته را، با کنایه و گلایه و پیدا و پنهان، در بوستان و در غزل های خود، نشان داده است. در این مقال ، عللِ این مَلال ، بررسی می شود.
1- اِتِه ، هرمان(1337) . تاریخ ادبیّات فارسی، ترجمه رضازاده عشقی، صص 159 تا 166، تهران، بی‌نا.
2- افلاکی، شمس الدّین احمد(1961 م). مناقب العارفین، ج دوم، با حواشی تحسینِ یازیجی، آنقره، انجمنِ تاریخِ تُرک.
3- افلاکی، شمس الدّین احمد (1959 م). مناقب العارفین، ج اوّل ، با حواشی تحسینِ یازیجی، آنقره، انجمنِ تاریخِ تُرک.
4- ــــــــــــــــــــــــــ (1375 ش). ج اول، تهران، دنیای کتاب، چ سوم.
5- اقبال آشتیانی، عبّاس(1346). تاریخِ مفصّل ایران، از صدر اسلام تا انقراضِ قاجاریّه، به کوشش محمّد دبیر سیاقی، انتشاراتِ خیّام.
6- انوری، حسن(1383)، کلیات سعدی، تهران، قطره.
7- جامی ، عبدالرّحمن، (بی‌تا)، نفحات الانس، تهران، کتاب فروشی محمودی ، ص 600 .
8- حسنلی، کاووس(1380)، فرهنگِ سعدی پژوهی ، تهران، چ حافظ.
9- دشتی ، علی (1338). قلمروِ سعدی ، تهران، انتشارات کیهان.
10-دولتشاهِ سمرقندی(1382)، تذکره الشّعرا، تهران، اساطیر.
11- سپهسالار، فریدون بن احمد(1325) ، رسالۀ سپه سالار، در مناقبِ حضرت خداوندگار ، تصحیح سعید نفیسی، تهران، اقبال، همچنین محمّد افشین، 1385، تهران، سخن.
12- سعدی، مصلح الدّین(1346)، بوستان، تصحیح عبدالعظیمِ قریب، تهران، علمی، چ دوم.
13- ــــــــــــــــــــ(1369)، گلستان، تهران، ققنوس.
14- ــــــــــــــــــــ (1383)، غزلیّات (کلیّات)، تصحیح حسنِ انوری ، تهران، قطره.
15- ــــــــــــــــــــ (1383)، قصاید (کلیّات)، تصحیح حسن انوری، تهران، قطره.
16- سلطان ولد، علاء الدّین محمّد(1355)، مثنوی ولدی، با مقدّمۀ جلال همایی، تهران، اقبال.
17- صفا، ذبیح ا...(1363)، تاریخ ادبیّات در ایران ، مجلّدِ 1/3 ، تهران، فردوسی.
18- فروزانفر، بدیع الزّمان(1352)، کلیّاتِ دیوان شمس تبریزی، تهران، جاویدان.
19- ـــــــــــــــــــــ (1315)، زندگانیِ مولانا جلال الدّین محمّد، مشهور به مولوی، تهران، زوّار.
20- مُشیر سلیمی، علی اکبر(1337)، یادنامۀ مولوی، تهران، انتشاراتِ کمسیونِ ملّیِ یونسکو در ایران.
21- مفید، شیخ داور(1371)، تذکرۀ مرآت الفصاحه، تصحیح محمود طاووسی، شیراز، نوید.
22- مولوی، جلال الدّین محمّد(1925 م)، مثنوی معنوی، به اهتمام نیکلسون، لیدن، چ هلند.
23 ــــــــــــــــــــــــــ ، بی‌تا، مثنوی معنوی، تهران، امیرکبیر.
24- مولوی، جلال الدّین محمّد(1352)، دیوان شمس تبریزی، با مقدّمه فروزانفر.
25- نفیسی، سعید(1325)، رسالۀ فریدون بن احمدِ سپه سالار، در احوالِ مولانا جلال الدّین مولوی، تهران، اقبال.
26- سلطان ولد، ولدنامه (1315)، با مقدّمۀ جلال همایی، تهران، اقبال.
27- هدایت، رضاقلی خان (1316)، تذکرۀ ریاض العارفین، تهران، کتاب‌خانة مهدیّه، چ دوم.
28- ــــــــــــــــــــ ، بی‌تا، تذکرۀ ریاض العارفین، به سعی و اهتمام ملّا محمود خوانساری، بی‌نا.
