بررسی تطبیقی قهرمانان اسطوره ای گرشاسب و اولیس
صفورا میربها
1
(
فرهنگی
)
عطاالله کوپال
2
(
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ، کرج ، ایران
)
نسترن صفاری
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
)
شهرزاد شیدا
4
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: ادبیات تطبیقی, اسدی‌طوسی, اسطوره و حماسه, اودیسۀ هومر, اولیس و گرشاسب.,
ملخص المقالة :
سعی ادبیات تطبیقی بر زمینه‌های آفرینش، تشابهات، تفاوتها و اثرگذاری‌های آثار است تا به رهیافت‌هایی از نوع ادبی و حماسی دست‌یابد و اشتراکات فرهنگی و بن مایه‌های فکری آنرا کشف کند. این پژوهش سه موضوع اصلی جنبه‌های محتوایی، ادبی و داستانیِ شباهت‌ها و تفاوت‌های گرشاسپ و اولیس را بر می‌رسد و شیوۀ رفتار اجتماعی پهلوانان دو حماسه را که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند، ارائه می‌دهد. شباهتهای محتوایی از قبیل: گذر از دریاها، غلبۀ تقدیر، مرگ و جهان پس از مرگ، خواب، مبارزۀ متعدد با نیروهای مخالف و جادو. شباهتهای ادبی مانند: روح حماسی و اسطوره‌ای، جنگ برای حفظ استقرار خود و توصیف. شباهتهای داستانی به مثابه: جنبۀ داستانی و ایستایی شخصیتها را ارائه می‌دهد. روش مقاله با رهیافتی توصیفی-تحلیلی؛ به صورت تطبیقی و مقایسه‌ای به شباهت‌ها و تفاوت‌های دو حماسۀ گرشاسب ایرانی و اولیس یونانی به بن‌مایه‌های مشترکی چون: سفر به جهان زیر زمین و خواب بی‌موقع، موجودات شگفت‌آور و غیر طبیعی و جنگ با دیوان و اژدها می‌پردازد. محقق در این جستار درصدد تبیین تشابهات بین آثار ادبی و استفاده از معیارهای محتوایی، ادبی و داستانی در حماسۀ معروف ایرانی و یونانی است. گیلگمش نخستین حماسۀ جهان با اساسی‌ترین مسائل انسانی است که جامعۀ هومری یونان از آن تأثیر پذیرفته و بر اودیسه‌ی هومر نیز تأثیر گذاشته است. با توجه به اینکه هر متنی صورت دگرگونی یافتۀ متن دیگر است؛ بدون شک بر ادبیات حماسی ما نیز تأثیرگذار بوده است.
