بررسی سبک شناسانۀ مجموعۀ اشعار شِکوۀ اقبال لاهوری
الموضوعات :علی زابلی مهدی آبادی 1 , احمد صادقیان 2 , ابوالقاسم عاصی مذنب 3
1 - دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
2 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
3 - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
الکلمات المفتاحية: اقبال لاهوری, حوزه های زبانی, بلاغی و فکری, سبک‌شناسی ساختاری, مثنوی شِکوه.,
ملخص المقالة :
اقبال لاهوری از شاعران صاحب سبک معاصر پاکستان است که اشعاری به زبان فارسی و اردو سروده است. از ویژگی‌های سبک زبانی اقبال این است كه تکرار و سجع متوازی بیشترین سهم را در ایجاد موسیقی درونی اشعار او دارند و اسامی ذات بیش از سه برابر اسامی معنا است. در منظومۀ شکوه اسامی فارسی، بیش از دو برابر اسامی اردو¬اند. افعال ساده نیز چهار برابر افعال مرکب‌اند. در چینش نحوی شعر اقبال، اغراض زیبایی¬شناسانه دخالت دارد. در حوزۀ بلاغی، بیشترین بسامد از آنِ تشبیه بلیغ است. در حوزۀ استعاره، استعارۀ مکنیه و تشخیص بالاترین بسامد را دارد. در میان صنایع بدیعی نیز تناسب و تلمیح بیشترین بسامد را دارند. بسامد اسامی ذات، بدان معناست كه شاعر در پی محسوس كردن امور معقول است. كاربرد افعال ساده نیز به‌منظور انتقال صریح هیجانات درونی شاعر صورت پذیرفته است. همچنین كاربرد افعال منفی با بسامد بالا، نشان از اوضاع نابسامان روحی شاعر دارد. بسامد جملات ساده و بسیط نیز به سبک او سرعت و هیجان بیشتری بخشیده است. در حوزه فکري: اقبال اندیشه¬هاي بسیاري ز قبیل عشق به خدا و رسول، رعایت تقوی و پرهیزکاری و اتحاد و همدلی را در لابه¬لاي اشعار منظومۀ شکوه مطرح ساخته است. نگارندگان در این پژوهش درصدد هستند تا به بررسی ویژگی‌های سبک‌شناسی اشعار شِکوه بپردازد تا خوانندگان با زوایای گوناگون شعر وی آشنا شوند. نوع رویکرد ما در این مقاله، سبک‌شناسی ساختگراست كه بر اساس آن به بررسی و تحلیل دقیق و موشکافانۀ هر سه حوزۀ زبانی، ادبی و فکری اشعار شِکوه پرداخته شده است.
کتاب¬ها
قرآن کریم.
احمدی، احمد. (1349). دانای راز، مشهد: نشر زوار.
اقبال لاهوري، محمد. (1366). كلیات اشعار اردو، تهران: پدید آور.
اقبال، جاوید. (1362). جاویدان اقبال زنده رود، ترجمه شهین دخت کامران مقدم، جلد 1، بی¬جا: اقبال آکادمی پاکستان.
باطنی، محمدرضا. (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیركبیر.
شفیعی كدكنی، محمدرضا. (1353). صور خیال در شعر فارسی، تهران: نیل.
شفیعی كدكنی، محمدرضا. (1380). ادبیّات ايران از روزگار جامي تا به امروز، تاريخ ادبیّات ايران از آغاز تا امروز، ترجمۀ يعقوب‌آژند، تهران: گستره.
شمیسا، سیروس. (1386الف). بدیع، تهران: میترا.
شمیسا، سیروس. (1386ب) فرهنگ تلمیحات، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1387). بیان، تهران: میترا.
شمیسا، سیروس. (1391). سبک‌شناسی نظم، تهران: دانشگاه پیام نور.
فتوحی، محمود. (1391). سبک‌شناسی، تهران: سخن.
وردانک،پیتر. (1393). مبانی سبک¬شناسی، ترجمۀ محمد غفاری، تهران: نشر‌نی.
هاشمی، محمدجواد. (1382). اقبال لاهوری بیدارگر شرق، زاهدان: نهاد نمایندگی رهبری در مورد اهل سنت سیستان.
همایی، جلال‌الدین. (1363). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: طوس.
مقالات
بخردی، پروین، شمیسا، سیروس، و مدرس¬زاده، عبدالرضا. (1398). سبک¬شناسی شهرآشوب-هاي مسعود سعد سلمان. علمی تفسير و تحليل متون زبان و ادبيات فارسی (دهخدا). 13(49)، 209-237. Dol: 10.30495/dk.2021.686460
رادفر، ابوالقاسم. (1380). سبک و درون‌مایۀ شعر اقبال لاهوری. نثر پژوهی ادب فارسی (ادب و زبان)،9(8و9)، 1-12.
پایان¬نامه
عرب فیروزجایی، زینب. (1388). بررسی افکار و سبک‌شناسی اشعار در مثنوی‌های اقبال لاهوری، پایان¬نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
سایت
https://3danet.ir/iqbal-shekveh/
References
Books
Ahmadi, A. (1971). Danai Raz. Mashhad: Zovar Publishing. [In Persian]
Batani, M. R. (1970). Description of the grammatical structure of the Persian language. Tehran, Amirkabir. [In Persian]
Fatuhi, M. (2012). Stylistics. Tehran: Sokhn. [In Persian]
Hashemi, M. J. (2004). Iqbal Lahori Bidargarh Sharq, Zahedan: Organization of Leadership Representation regarding Sunni Sistan. [In Persian]
Homai, J. (1985). Rhetorical techniques and literary arts. Tehran: Tos. [In Persian]
Iqbal Lahori, M. (1988). Collections of Urdu Poems. Tehran: Pedevar. [In Persian]
Iqbal, J. (1984). Javidan Iqbal Zinda Rood. Trans. Shahin Dekht Kamran Moghadam, Volume 1, Unavailable: Iqbal Academy of Pakistan. [In Persian]
Shafi'i Kadkani, M. R. (1975). Imaginary images in Persian poetry. Tehran: Nile. [In Persian]
Shafi'i Kadkani, M. R. (2002) Iranian literature from the time of Jami until today, the history of Iranian literature from the beginning to today. Trans. Yaqub Azhand, Tehran: Gostareh. [In Persian]
Shamisa, S. (2008A). Badie. Tehran: Mitra. [In Persian]
Shamisa, S. (2008B). Farhang Talmihat. Tehran: Ferdous. [In Persian]
Shamisa, S. (2009). Bayan. Tehran: Mitra. [In Persian]
Shamisa, S. (2013). Stylistics of order. Tehran: Payam Noor University. [In Persian]
Verdank, P. (2013). Basics of stylistics. Trans. Mohammad Ghafari, Tehran: Ney Publishing. [In Persian]
Articles
Bekhradi,P., Shamisa,S., & Modarres Zadeh, A. R. (2021).Stylistic Analysis of Shahr-ashoubs of Mas'ud-e-Sa'd-e-Salman. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 13(49), 209-237. Doi:10.30495/dk. 2021.686460. [In Persian]
Radfar, A. (2008). Style and content of Iqbal Lahori's poetry. Prose Studies in Persian Literature, 9(8&9), 1-12. [In Persian]
Thesis
Arab Firouzjaei, Z. (2008). Investigation of the thoughts and stylistics of poems in Iqbal Lahori's masnavis, Master's Thesis, Allameh Tabatabai University. [In Persian]
