بررسی ادبیات بومی در رمان درخت انجیر معابد احمد محمود

الموضوعات :

کبرا حیدریان ¹ , منیژه فلاحی ² , علی اسکندری ³

1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
3 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.

تاريخ الإرسال : 11 الثلاثاء , رمضان, 1443 تاريخ التأكيد : 02 الأربعاء , ربيع الأول, 1444 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , رمضان, 1445

الکلمات المفتاحية: ادبیات بومی, باورها, آداب و رسوم, احمد محمود, رمان درخت انجیر معابد.,

ملخص المقالة :

ادبیات بومی نوعی از ادبیات است که شرایط زیستی و بومی یک منطقه، آداب و رسوم و عقاید و باورها، فرهنگ، مناسبات و روابط اجتماعی، مذهبی و غیره را که بر آن منطقه حاکم است، منعکس می‌کند. گرایش به این نوع ادبیات در میان داستان‌نویسان معاصر فراوان دیده شده است. احمد محمود نویسندۀ برجسته رئالیست ایرانی است که توانسته به نحو مطلوبی عناصر بومی منطقه جنوب ایران را در آثار خود بازتاب دهد. آشنایی عمیق وی با فرهنگ مردم سواحل خلیج ‌فارس و بهره‌گرفتن از عناصر بومی مناطق جنوب ایران، آثار وی را از منظر ادبیات بومی و اقلیمی قابل بررسی و تأمل نموده است، به همین دلیل جستار حاضر به بررسی ادبیات بومی در آخرین اثر این نویسنده که رمان درخت انجیر معابد است، می‌پردازد. دستاورد پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده، نشان می‌دهد که احمد محمود در درخت انجیر معابد آداب و رسوم، عقاید و باورها، لهجه و گویش مردم جنوب ایران را در کنار تاریخ و جغرافیای طبیعی و انسانی این منطقه به تصویر کشیده است که این امر بیانگر آگاهی و تسلط عمیق وی بر جنبه‌ها‌ی مختلف تاریخ، جغرافیا و فرهنگ مردم ساکن جنوب کشور است.

المصادر:

کتاب¬ها
بروجردي، مهرزاد. (1378). روشنفكران ايراني و غرب، ترجمه جمشيد شيرازي، تهران: فرزان.
پادشاه، محمد. (1363). فرهنگ آنندراج، تهران: کتابفروشی خیام.
تبریزی، محمد حسین بن خلف. (1393). برهان قاطع، تهران: امیرکبیر.
جوادی، آسیه. (1393). شناخت‌نامه جواد مجابی، تهران: فرهنگ معاصر.
ذوالفقاری، حسن. (1393). فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی، جلد 1، تهران: علم.
زنوزي جلالي، فيروز. (1386). باران بر زمين سوخته، تهران: تنديس
سرلو، خوان ادواردو. (1392). فرهنگ نمادها، ترجمۀ مهرانگیز اوحدی، تهران: دستان.
شریفی، محمد. (1387). فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات معین.
شیری، قهرمان. (1386). مکتب‌ها‌ی داستان‌نویسی در ایران، تهران: چشمه.
فریزر، جیمز جورج. (1394). شاخۀ زرین، پژوهشی در جادو و دین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.
کوپر، جی. سی. (1373). فرهنگ مصور نماد‌ها‌ی سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: فرهاد.
گلستان، لیلی. (1374). حکایت حال (گفتگو با احمد محمود)، تهران: کتاب مهناز.
محمود، احمد. (1379). درخت انجیر معابد، تهران: معین.
مصاحب، غلامحسین. (1345). دایرة‌المعارف مصاحب، تهران: امیرکبیر.
مظلوم خراسانی، محمد. (1381). بررسی در مسائل اجتماعی ایران، تهران: دانشگاه فردوسی مشهد.
معین، محمد. (1382). فرهنگ معین، تهران: زرین.
میرصادقی، جمال. (1376). ادبیات داستانی، تهران: سخن.
ميرعابديني، حسن. (1386). صد سال داستان‌نويسي، تهران: چشمه.
مقالات
جعفری کاردگر، مجتبی، و حیدری، فاطمه. (1401). بومی¬گرایی رئالیستی در اقلیم جنوب (مطالعۀ مورد پژوهانه: رمان «داستان یک شهر» احمد محمود). تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 14(51)، 156-187. doi: 10.30495/dk.2022.690477.
ذوالفقاری حسن. (1392). درمان عامیانه نزد مردم ایران. طب سنتي اسلام و ايران، 4(۲)، ۱۳۸-۱۶۰.
ذوالفقاری، حسن. (1395). بررسی و تحلیل نمایش¬های بارانخواهی و بارانخوانی در ادبیات عامۀ ایران (با تکیه بر نمایش¬های کوسه¬گردی و عروس باران). کهن‌نامه ادب پارسی، 7(4)، 81-109.
شریعتی، محمد تقی. (1344). تفسیر قرآن مجید؛ تفسیر سوره تین. آستان قدس، (22 و 23)، 166-175.
شیری، قهرمان. (1384). آرمان‎ها و انگاره‌های اقلیمی در داستان‌نویسی جنوب، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، 9(93)، 52-63.
عبدی، صلاح¬الدین، و طالبی، جواد. (1397). بررسی تطبیقی بومی¬گرایی در رمان (مطالعة موردپژوهانه: دو رمان «بین القصرین» نجیب محفوظ و «داستان یک شهر» احمد محمود). کاوش-نامه ادبیات تطبیقی، 8(29)، 83-103. .dor:20.1001.1.26766515.1397.8.29.5.3
کمالی سروستانی، مرضیه، موسوی، سید کاظم، صادقی، اسماعیل، و مرتضوی، سید جمال الدین. (1400). بررسی و تحلیل بومی¬گرایی و ادبیات عامه در آثار ابراهیم گلستان. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 13(پیاپی48)، 225-252. doi: 10.30495/dk. 2021.685947.
References
Books
Boroujerdi, M. (1999). Iranian and Western Intellectuals, translated by Jamshid Shirazi, Tehran: Farzan. [In Persian]
Cooper, J. T. (1994). Illustrated culture of traditional symbols, translated by Maliheh Karbasian, Tehran: Farhad. [In Persian]
Fraser, J. G. (2015). The Golden Branch, A Study in Magic and Religion, translated by Kazem Firoozmand, Tehran: Agah. [In Persian]
Golestan, L. (1995). The Story of the Present (Conversation with Ahmad Mahmoud), Tehran: Mahnaz Book. [In Persian]
Javadi, A. (2013). Javad Mojabi's biography, Tehran: Farhang Ma'azer. [In Persian]
Mahmoud, A. (2000). Fig Tree of Temples, Tehran: Moin. [In Persian]
Mazloum Khorasani, M. (2002). A Study of Social Issues in Iran, Tehran: Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian]
Mir Abedini, H. (2007). One Hundred Years of Fiction, Tehran: Cheshmeh. [In Persian]
Mirsadeghi, J. (1997). Fiction, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Moein, M. (2003). Moein Culture, Tehran: Zarrin. [In Persian]
Musaheb, Gh. H. (1966). Musaheb Encyclopedia, Tehran: Amirkabir. [In Persian]
Padshah, M. (1984). Farhang Anandraj, Tehran: Khayyam Bookstore. [In Persian]
Serlo, J. E. (2013). Culture of Symbols, translated by Mehrangiz Ouhadi. Tehran: Dastan. [In Persian]
Sharifi, M. (2008). Dictionary of Persian Literature, Tehran: New Publishing Culture and Moin Publications. [In Persian]
Shiri, Gh. (2007). Schools of Fiction in Iran, Tehran: Cheshmeh. [In Persian]
Tabrizi, M. H. Kh. (2014). Definitive Argument, Tehran: Amirkabir. [In Persian]
Zenozi Jalali, F. (2007). Rain on a Burned Ground, Tehran: Tandis. [In Persian]
Zulfiqari, H. (2013). The Big Dictionary of Persian Proverbs, Volume 1, Tehran: Alam. [In Persian]
Articles
Abdi, S. & Talebi, j. (2017). Comparative study of localism in the novel (case study: two novels "Bein al-Qasserin" by Najib Mahfouz and "The Story of a City" by Ahmad Mahmoud), Research in Comparative Literature, 8(29), 82-103. dor:20.1001.1.26766515.1397.8.29.5.3 [In Persian]
Jafarikardgar, M., & Heydari, F. (2022). Realist Indigenousness in the Southern Climate (Case Study: Ahmad Mahmoud's Novel "The Story of a City"). Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 14(51), 156-187. doi: 10.30495/dk.2022.690477. [In Persian]
Kamallisarvestani, M., Mousavi, S. K., Sadege, E., & mortazavi, S. J. (2021). Indigenousism and popular literature in Golestan's works. Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda), 13(48), 225-252. doi: 10.30495/dk.2021.685947. [In Persian]
Shariati, M T. (1965). Interpretation of the Holy Quran; Interpretation of Surah Tain. Astan Quds, (22 and 23), 166-175. [In Persian]
Shiri, Gh. (2005). Climatic ideals and concepts in the South's fiction writing. Book of the Month of Literature and Philosophy, 9(93), 52-63. [In Persian]
Zulfiqari, H. (2013). Treatment of the common people. jiitm, 4 (2), 138-160. [In Persian]
Zulfiqari, H. (2017). Study and analysis of rain-seeking and rain-reading plays in Iranian popular literature (based on shark and rain bride plays). Classical Persian Literature, 7(4), 81-109. [In Persian]