کاربست داستانی امیرارسلان در نظریۀ روایتی تزوتان تودوروف (با تاکید بر وجوه روایتی داستان)
الموضوعات :
نعیمه سادات صفایی نیا
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
امیر اسماعیل آذر
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: کاربست داستانی, وجوه روایتی, تودوروف, امیر ارسلان,
ملخص المقالة :
امیر ارسلان نامدار، از داستان‌های شفاهی بازمانده از ادبیات کهن فارسی است که به رشتۀ تحریر درآمده. آن را حد فاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره مورد توجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان بوده‌ا‌ند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت‌های اسطوره‌ای، به‌ویژه قصه‌ها، موفقیت چشم‌گیری یافته‌است. در این مقاله، به تحلیل و بررسی وجوه روایتی در داستان امیر ارسلان نامدار می‌پردازیم. حالت غالب گزاره ها در داستان، وجه اخباری است و زمان وقوع افعال گذشته می‌باشد. در میان وجوه غیر اخباری؛ وجوه فرضی، بسامد بیشتری دارند. وجوه شرطی و پیش بین، هردو به یک نسبت، در داستان حضور دارند. پیش بینی‌هایی که به وسیله رمل و اسطرلاب صورت گرفته، غالبا درست و پیش بینی افراد، با احتمال خطای بیشتری مواجه است. در میان وجوه خواستی؛ وجه تمنایی، بسامد بیشتری نسبت به وجه الزامی دارد و این نشان دهندةآن است که خواست و آرزوهای افراد بیش از قوانین حاکم بر جامعه،داستان و اتفاقات را پیش می‌برند.
کتاب‌ها
احمدی، بابک (1386) ساختار و تا‌ویل متن، تهران: مرکز.
اخوت، احمد (1379) دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت (1383) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
ایگلتون، تری (1383) پیش درآمدی بر مطا‌لعه نظریه ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
ایوتادیه، ژان (1377) نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمۀ محمدرحیم احمدی، تهران: سوره.
تودورف، تزوتان (1382) بوطیقا‌ی سا‌ختا‌رگرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگاه.
تودوروف، تزوتان (1379) دستور زبان داستان، ترجمۀ احمد اخوت، اصفهان: فردا.
داد، سیما (1371) فرهنگ اصطلاحا‌ت ادبی، تهران: مروارید.
سلدن، رامان (1384) راهنمای نظریۀ ادبی معاصر، ترجمۀ غباس مخبر، تهران: طرح نو.
مارتین، والاس (1386) نظریه‌های روایت، ترجمۀ محمد شهبا، تهران: هرمس.
مکاریک، ایرنا ریما (1384) دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگاه.
نقیب‌المما‌لک، محمدعلی (1356) امیرارسلان نامدار، تصحیح محمد جعفر محجوب، تهران: امیرکبیر.
نقیب الممالک، محمدعلی (1395) امیرارسلان نامدار، تصحیح نورالدین زرین کلک، تهران: فرهنگ نشرنو.
یوسفی، غلامحسین (1357) دیداری با اهل قلم، جلد 2، مشهد: دانشگاه فردوسی.
مقالات
صافی پیرلوجه، حسین؛ فیاضی، مریم سادات (1387) نگاهی گذرا به پیشینه نظریه‌های روایت، نقدادبی، شمارۀ2، صص 145-170.
حسینی سروری، نجمه؛ صرفی، محمدرضا (1389) بررسی وجوه روایتی در روایت‌های هزار و یک شب، نثر پژوهی ادب فارسی (ادب و زبان)، شمارۀ ۲۷ (پیاپی ۲۴)، صص ۸۷-۱۱۴.
آزاد، راضیه (1388) روایت‌شناسی مقامات حمیدی براساس نظریۀ تودوروف، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، شمارۀ ۲۶، صص 9-32.
نبی‌لو، علیرضا (1389) بررسی چهار داستان با ساختار روایی مشابه براساس نظریة تزوتان تودوروف، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 29و30، صص 167-191.
رحیمی‌صادق، خدیجه (1394) بررسی وجوه روایتی در دارابنامۀ بیغمی، نشریۀ ادب و زبان دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شمارۀ 38، صص 155-183.
پارسا، سیداحمد؛ طاهری، یوسف (1391) بررسی وجوه روایتی در حکایت‌های مرزبان‌نامه براساس نظریه تزوتان تودوروف، متن‌شناسی ادب فارسی، شمارۀ2(پیاپی14)، صص ۱-۱۶.
صهبا، فروغ؛ عمران‌پور، محمدرضا؛ آزاد، راضیه (1392) پی‌رفت‌ها، رابطه‌ها، کارکردها در داستان کوتاه، دوفصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ ۷۴، صص۹۳-۱۱۷.
صفایی‌نیا، نعیمه سادات؛ آذر، امیراسماعیل (1398) روایت‌شناسی داستان خواجه نعمان براساس نظریۀ تودوروف، نشریۀ پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، شماره3(پی در پی 38)، صص 99-118.
_||_Books
Ahmadi, Babak (2007) Structure and interpretation of the text, Tehran: Center.
Okhovat, Ahmad (2000) Grammar of the story, Isfahan: Farda.
Scholes, Robert (2004) An Introduction to Structuralism in Literature, translated by Farzaneh Taheri, Tehran: Agah.
Eagleton, Terry (2004) An Introduction to the Study of Literary Theory, translated by Abbas Mokhber, Tehran: Markaz Publishing.
Ayotadieh, Jan (1998) Literary Criticism in the Twentieth Century, translated by Mohammad Rahim Ahmadi, Tehran: Surah.
Todorfe, Tzutan (2003) Structural Poetry, translated by Mohammad Nabavi, Tehran: Agah.
Todorov, Tzutan (2000) Grammar of the story, translated by Ahmad Okhot, Isfahan: Farda.
Dad, Sima (1992) Dictionary of Literary Terms, Tehran: Morvarid.
Selden, Raman (2005) Guide to Contemporary Literary Theory, translated by Ghobas Mokhber, Tehran: New Design.
Martin, Wallace (2007) Narrative Theories, translated by Mohammad Shahba, Tehran: Hermes.
Makarik, IRNA Rima (2005) Encyclopedia of Contemporary Literary Theories, translated by Mohammad Nabavi, Tehran: Agah.
Naqib al-Malik, Mohammad Ali (1977) Amirarsana Namdar, edited by Mohammad Jafar Mahjouba, Tehran: Amirkabir.
Naqib Al-Mamalak, Mohammad Ali (2016) Amir Arsalan Namdar, edited by Noureddin Zarrin Kalk, Tehran: Farhang Nashrno.
Yousefi, Gholam Hossein (1978) A Meeting with the Writers, Volume 2, Mashhad: Ferdowsi University.
Articles
Safi Pirlujeh, Hossein; Fayyazi, Maryam Sadat (2008) A Brief Look at the Background of Narrative Theories, Naqdabi, No. 2, pp. 145-170.
Hosseini Sarwari, Najmeh; Sarfi, Mohammad Reza (2010) A study of narrative aspects in the narrations of One Thousand and One Nights, Prose Studies of Persian Literature (Literature and Language), No. 27 (24 consecutive), pp. 87-111.
Azad, Razieh (2009) The narratology of Hamidi officials based on Todorov's theory, Quarterly Journal of Literary Research, No. 26, pp. 9-32.
Nabiloo, Alireza (2010) A Study of Four Stories with Similar Narrative Structure Based on Tzutan Todorov's Theory, Quarterly Journal of Literary Research, Nos. 29 and 30, pp. 167-191.
Rahimi-Sadegh, Khadijeh (2015) A Study of Narrative Aspects in Darabnameh Beghami, Journal of Literature and Language, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, No. 38, pp. 155-183.
Parsa, Seyed Ahmad; Taheri, Yousef (2012) A Study of Narrative Aspects in the Narratives of Marzbannameh Based on the Theory of Tzutan Todorov, Textbook of Persian Literature, No. 2 (14th consecutive), pp. 1-16.
Sahba, Forough; Imranpour, Mohammad Reza; Azad, Razieh (2013) Advances, Relationships, Functions in Short Story, Persian Language and Literature Bi-Quarterly, No. 74, pp. 93-117.
Safaeinia, Naeema Sadat; Azar, Amirasmail (2019) Narrative of Khajeh Noman's story based on Todorov theory, Journal of Literary Criticism and Stylistics, No. 3 (38), pp. 99-118.
