وحدت، در اشعار شاعران دورۀ مشروطه

الموضوعات :

رضوان کریمی ¹ (دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
احمد ذاکری ² (دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)

تاريخ الإرسال : 22 السبت , محرم, 1441 تاريخ التأكيد : 28 السبت , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 27 الجمعة , صفر, 1444

الکلمات المفتاحية: ترانه, تصنیف, مشروطه, ادبیات سیاسی, سیاست,

ملخص المقالة :

همان‌طور که می‌دانیم ادبیات شفاهی هر ملت، بهترین بیان کنندۀ باورها و ذهنیات یک ملت و سیاست‌های حاکم بر ایشان است و تاریخ هر ملتی را، می‌توان با تأمل در فرهنگ آن ملت، از جمله ترانه‌هایشان جستجو کرد. ترانه‌ها و تصنیف‌هایی که گاه برای تغییر یک حکومت یا یک سیاست، ملتی را متحد کرده‌اند و یا طبق شرایط سیاسی خاص، متولد شده‌اند، مانند اشعار و ترانه‌های دورۀ مشروطیت که در این دوره وحدت موضوعی و مضمونی، به چشم می‌خورد و مضامینی چون دعوت به مبارزه، ترسیم چهرۀ بیدادگری و کج‌فهمی پادشاهان، بیان جنایات مستبدان داخلی و خارجی و شرح خیانت‌های آنان به مملکت ایران، ستایش آزادی و شهدای آن و القای امید به آینده، دعوت به مبارزه با یاری گرفتن از عناصری چون ارتقای سطح آگاهی مردم و بزرگداشت شهدای راه آزادی. از این رو جلوه‌های گوناگون ادب پایداری آیینی، ملی و انسانی شکل گرفت. برای شکوفایی این مؤلفه‌ها، عصر مشروطه سهم بسیاری دارد، به دلیل آنکه آغازگر تحولات نوینی در عرصۀ سیاسی و اجتماعی و به تبع آن تغییراتی در حوزۀ فرهنگ و ادبیات کشور همچون دموکراسی بود. در این جستار، سعی بر این است که با بررسی اشعار دورۀ مشروطه، هماهنگی شاعران و همچنین وحدت موضوعی و مضمونی اشعار را، بررسی نماییم. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی(کتابخانه‌ای) انجام گرفته است

المصادر:

کتاب‌ها

آرین‏ پور، یحیى (1387) از صبا تا نیما، جلد 2، تهران: نشر زوار.

بهار، محمدتقی(1390) دیوان، چاپ بر اساس نسخۀ 1344، تهران: نشر نگاه.

خالقى، روح‌الله (1353) سرگذشت موسیقى ایران، جلد 1، تهران: نشر صفیعلى شاه.

شمیسا، سیروس (1386) سیر رباعی در شعر فارسی، تهران: نشر علم.

شمیم، علی‌اصغر (1343) فرهنگ امیرکبیر، تهران: نشر امیرکبیر.

عشقی، سید محمدرضا (1357) دیوان، به اهتمام علی اکبر مشیر سلیمی، تهران: چاپخانۀ سپهر.

فرخی یزدی (1363) دیوان فرخى یزدى، به کوشش حسین مکى، تهران: نشر امیرکبیر.

فردوسی، ابوالقاسم (1388) شاهنامه، تهران: نشر قطره.

کریستین سن، آرتور (1363) شعر و موسیقی در ایران قدیم، ترجمۀ عباس اقبال، تهران: نشر هنر و فرهنگ.

گلبن، محمد (1351) بهار و ادب پارسی، مجموعۀ مقالات بهار، تهران: شرکت سهامى کتاب هاى جیبى.

مقالات

همایی، جلال‌الدین. (1339). غزل و تحوّلات اصطلاحى آن در قدیم و جدید. یغما، 13(142)، 77-86.

Books

Ariyanpour, Yahya (2008) From Saba to Nima, Volume 2, Tehran: Zavar Publishing.

Bahar, Mohammad Taqi (2011) Diwan, printed based on the 1344 edition, Tehran: Negah Publishing House.

Christian Sen, Arthur (1984) Poetry and Music in Ancient Iran, translated by Abbas Iqbal, Tehran: Art and Culture Publishing.

Eshghi, Seyyed Mohammad Reza (1978) Diwan, by Ali Akbar Moshir Salimi, Tehran: Sepehr Printing House.

Farrokhi Yazdi (1984) Diwan Farrokhi Yazdi, with the efforts of Hossein Makki, Tehran: Amirkabir Publishing House.

Ferdowsi, Abulqasem (2009) Shahnameh, Tehran: Qatre publishing house.

Golban, Mohammad (1972) Bahar and Persian literature, collection of Bahar essays, Tehran: Pocket Books Company.

Khaleghi, Ruhollah (1974) History of Iranian Music, Volume 1, Tehran: Safiali Shah Publishing.

Shamim, Ali Asghar (1964) Farhang Amirkabir, Tehran: Amirkabir Publishing.

Shamisa, Siros (2007) Siir Rabai in Persian Poetry, Tehran: Alam Publishing.

Articles

Homayi, Jalaluddin. (1960). Ghazal and its idiom changes in old and new times. Yaghma, 13(142), 77-86.