رابطۀ تعاملی عدالت، معنویت و عقلانیت در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و دستاوردهای آن

الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

سیدکاظم سیدباقری ¹ (دانشیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران)
محمود مختاربند ² (دکترای اقتصاد، موسسه آموزشی امام خمینی، قم، ایران.)

تاريخ الإرسال : 08 الأحد , جمادى الثانية, 1441 تاريخ التأكيد : 26 الإثنين , محرم, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , صفر, 1442

الکلمات المفتاحية: حیات طیبه, عدالت اجتماعی, عقلانیت, معنویت, الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر جستجوی رابطۀ میان عدالت و معنویت و عقلانیت و دستاوردهای آن در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه تاکید دارد که با رابطۀ تعاملی و تاثیرگذار عدالت و معنویت، در عرصۀ فردی، زمینه برای ریزش دستاوردهای فردی به عرصۀ سیاسی- اجتماعی فراهم شده و مسیر را برای رسیدن به الگوی پیشرفت و سپس حیات طیبه فراهم می‌‌کند و همۀ این مراحل با عقلانیت و برنامه‌‌ریزی عقلی و التزام به آموزه‌‌های شریعت انجام می‌‌شود. حضور این عناصر، در این الگو، حکایت از پیشرفتی متفاوت و همه‌‌سو نگرانه داشته و روشی دیگر برای پویایی جامعه اسلامی ترسیم می‌‌کند. توجه به این ابعاد است که دستیابی شهروندان به حقوق، آزادی‌ها، فرصت‌های برابر، توسعه و رفاه اقتصادی،‌ کرامت نفس، منزلت و امنیت اجتماعی را برای جامعه فراهم خواهد کرد.

المصادر:

قرآن کریم.

1. پاشایی، عباس (1369). فرهنگ‌ اندیشه‌ نو. تهران: مازیار.


2. تمیمی آمدی، عبدالواحد (۱۴۲۹ق). غرر الحکم و درر الکلم. قم: مؤسسة دارالکتاب الاسلامی.


3. جعفری، محمدتقی (1369). حکمت اصول سیاسی اسلام. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.


4. جوادی آملی، عبدالله (1383). ادب فنای مقربان. قم: مرکز نشر اسراء، ج2.


5. جوادی آملی،‌ عبدالله (1393). تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء،‌ ج14.


6. جوادى آملى، عبدالله (1375). فلسفه دین، فلسفه حقوق بشر. قم: مرکز نشر اسراء.


7. خامنه‌ای، سیدعلی (1390). سخنرانی در سالگرد امام خمینی. قابل دسترس در:  https://farsi.khamenei.ir


8. خمینی، سیدروح‌الله (1378). صحیفه امام. قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج16، 7.


9. خمینی، سیدروح‌الله (1384). کتاب البیع. قم: مطبعه مهر، ج2.


10. شیرازی، صدرالدین محمد (1391ق). شرح اصول الکافی. تهران: مکتبه المحمودی.


11. شیخ الاسلامی، سید حسین (1377). گفتار امیرالمؤمنین علی‏(ع)، غررالحکم. قم: انتشارات انصاریان.


12. صدوق، محمد بن بابویه (1376). امالی شیخ صدوق. تهران: انتشارات کتابچی.


13. طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه محمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی، ج12-11.


14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1378). رسالت تشیع در دنیای امروز (گفتگویی دیگر با هانری کربن). قم: بوستان کتاب.


15. طباطبایی، سید محمدحسین (1393). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ج9.


16. غیبه، حیدر (1999م). هکذا تکلّم العقل (المفهوم العقلانی للدین). بیروت: دار الطبعه.


17. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق).کتاب العین. قم: موسسه دارالهجره، ج2.


18. فیض الاسلام (1365). نهج‌البلاغه. تهران: سپهر.


19. لیثی واسطی، علی بن محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ. التحقیق حسین الحسنی البیرجندی. تهران: دارالحدیث، ج1.


20. مجلسی، محمدباقر (1421ق). بحار الانوار. بیروت: دارالتعارف، ج57.


21. مصطفوی، سیدحسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج8.


22. مطهری، مرتضی (1368). پیرامون انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات صدرا.


23. مطهری، مرتضی (1382). یادداشت‌های استاد مطهری. تهران: نشر صدرا، ج4.


24. مطهرى، مرتضی (1384). مجموعه‏ آثار. قم: انتشارات صدرا، ج24، 15.


25. مطهری، مرتضی (1380). عدل الهی. قم: انتشارات صدرا.


26. ملکیان، مصطفی (۱۳۸۰/الف). سیری در سپهر جان. تهران: نشر نگاه معاصر.


27. ملکیان، مصطفی (1380/ب). عقلانیت. نقد و نظر، شماره 26-25، ص243-257.


28. نراقى، احمد بن محمدمهدى‏ (1378). معراج السعاده. قم: موسسه انتشارات هجرت، چاپ ششم.


29. واعظی، احمد (1388). نقد و بررسی نظریه‌‌های عدالت. قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.

The Holy Quran.

1. Faiz ol-Islam (1365AP). Nahj ol Albalghah. Tehran: Sepehr. [In Persian]


2. Farahidi, Khalil bin Ahmad (1409AH). Ketab Al Aiyn. Qom: Dar al-Hijra Institute, Vol.2.
   [In Arabic]


3. Ghaybeh, H. (1999). This is the speech of the intellect (the rational concept for religion). Beirut: Printing House. [In Arabic]


4. Jafari, M.T. (1369AP). The Wisdom of the Political Principles of Islam. Tehran: Nahj
   al-Balaghah Foundation. [In Persian]


5. Javadi Amoli, A. (1393AP). Tasnim. Qom: Esra Publishing Center, Vol.14. [In Persian]


6. Javadi Amoli, A. (1383AP). The method of the confidant death. Qom: Esra Publishing Center, Vol.2. [In Persian]


7. Jawadi Amoli, A. (1375AP). Philosophy of religion, philosophy of human rights. Qom: Esra Publishing Center. [In Persian]


8. Khamenei, S.A. (1390/3/14AP). Speech on the anniversary of Imam Khomeini. Available at: https://farsi.khamenei.ir[In Persian]


9. Khomeini, S.R. (1378AP). Sahifa Imam. Qom: Imam Khomeini Publishing House, Vols.16, 7. [In Persian]


10. Khomeini, S.R. (1384AP). Ketab ol Baia. Qom: Mehr Press, Vol.2. [In Arabic]


11. Laithi Wasiti, A. (1376AP). Oyoun ol Hekam va Almavaez. Investigated by Hussein Al-Hassani Al-Birjandi. Tehran: Dar al-Hadith, Vol1. [In Arabic]


12. Majlisi, M.B. (1421AH). Behar ol Anvar. Beirut: Dar al-Ta'rif, Vol.57. [In Arabic]


13. Malekian, M. (a1380AP). Sightseeing in the realm of life. Tehran: Contemporary View Publishing. [In Persian]


14. Malekian, M. (b1380AP). Rationality. Critique and Opinion, No.26-25: 243-257. [In Persian]


15. Motahari, M. (1368AP). About the Islamic Revolution. Tehran: Sadra Publications.
    [In Persian]


16. Motahari, M. (1380AP). Divine justice. Qom: Sadra Publications. [In Persian]


17. Motahari, M. (1382AP).Notes of Master Motahhari. Tehran: Sadra Publishing, Vol.4.
    [In Persian]


18. Motahari, M. (1384AP). Collection of works. Qom: Sadra Publications, Vol. 24, 15.
    [In Persian]


19. Mustafavi, S.H. (1368AP). Research in the words of the Holy Quran. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Vol.8. [In Arabic]


20. Naraqi, A. (1378AP). Mearaj o Asaadah. Qom: Hijrat Publishing Institute, Sixth edition.
    [In Persian]


21. Pashaei, A. (1369AP). The dictionary of new thought. Tehran: Maziar. [In Persian]


22. Saduq, M. (1376AP). Amali Sheikh Saduq. Tehran: Ketabchi Publications. [In Arabic]


23. Shaykh ol-Islami, S.H. (1377AP). Speech of Amir al-Mu'minin Ali (AS), Ghorr al-Hekam. Qom: Ansarian Publications. [In Persian]


24. Shirazi, S.M. (1391 AH). Description of Osul ol Kafii. Tehran: Mahmoudi School.[In Arabic]


25. Tabatabai, S.M.H. (1393AP). Al Mizan fi Tafsir el Quran. Beirut: Al Aalami Foundation for Publications, Vol.9. [In Arabic]


26. Tabatabai, S.M.H. (1374AP). Al Mizan fi Tafsir el Quran. Translated by Mohammad Baqer Mousavi Hamadani. Qom: Islamic Publications, Vol.12-11. [In Persian]


27. Tabatabai, S.M.H. (1378AP). Shiite mission in today's world (another interview with Henry Corban). Qom: Book Garden.[In Persian]


28. Tamimi Amedi, A.W. (1429 AH). Gorar ol Hekam and dorar ol Kalem. Qom: Dar al-Kitab al-Islami. [In Arabic]


29. Waezi, A. (1388AP). Critique of theories of justice. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. [In Persian]