پیامدهای افراط‌گرایی دینی در خاورمیانه بر سیاست خارجی ایالات متحده در دوران بوش و اوباما

الموضوعات : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

حسین اسلامی ¹ ( دانشگاه آزاد قم )
محسن اسلامی ² ( گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس )

تاريخ الإرسال : 17 الجمعة , رجب, 1438 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , رمضان, 1438 تاريخ الإصدار : 27 الخميس , رمضان, 1438

الکلمات المفتاحية: افراط‌گرایی, سیاست خارجی, ایالات متحده, خاورمیانه, سازه‌انگاری,

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش بررسی تغییر رویه سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه نسبت به افراط گرایی دینی است. برای مطالعه این روند، توجه به نظریه سازه‌انگاری به عنوان مبنای سیاست خارجی ایالات متحده ضرورت دارد بعد از تهاجم شوروی به افغانستان در دهه هشتاد میلادی، آمریکا به منظور تقابل با این امر به تشکیل، سازماندهی و پشتیبانی گروه القاعده پرداخت. اما در پی حوادث 11 سپتامبر، بوش معنای جدیدی وارد نظام بین‌الملل کرد و تروریسم و القاعده را به عنوان دشمن واقعی آمریکا بیان نمود و به منظور مقابله با آن به افغانستان و عراق حمله کرد و یکجانبه گرایی در سیاست خارجی را در دستور کار قرار داد؛ هرچند این سیاست در دوره باراک اوباما مورد بازنگری قرار گرفت. بر این اساس، سؤال اصلی این پژوهش چنین است که ظهور افراط گرایی دینی در خاورمیانه چه تأثیری بر سیاست خارجی آمریکا در قبال منطقه خاورمیانه داشته است؟ در پاسخ به این سوال فرض شده که گسترش افراط‌گرایی دینی در خاورمیانه موجب گسترش حضور و مداخلات نظامی آمریکا در این منطقه شده است؛ با این حال با مرور زمان مسئولیت مقابله با این پدیده از آمریکا به متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این کشور در خاورمیانه واگذار شده است.

المصادر:

 

1. ابراهیم نژاد، محمد؛ (1393)، داعش: دولت اسلامی عراق و شام؛ قم: انتشارات دارالاعلام لمدرسه اهل البیت ع.


2. ابراهیمی، شهروز، صالحی، محمدرضا و پارسایی، سید مهدی، (1391)، “بررسی واکنش های آمریکا و عربستان به خیزش مردمی در بحرین.” تحقیقات سیاسی و بین‌المللی 111-140.

3. ابراهیمی، نبی الله، (1394)، نوسلفی گری و جهانی شدن امنیت خاور میانه، پژوهشکده مطالعات راهبردی.


4. آذین احمد، سیف زاده علی، (1394)، ، بررسی زمینه های اجتماعی و سیاسی ظهور داعش در خاور میانه سال 29 شماره 4.


5. اسدی، علی اکبر، (1393)، خیزش داعش و بحران امنیتی در عراق، مرکزپژوهش های مجلس شورای اسلامی.


6. امینی، واحد، (1396)، مجله مطالعات منطقه ای، استراتژی و سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بر ضد تروریسم در خاور میانه و تأثیر آن بر امنیت نظام بین الملل از 2001 تا 2012، 86 تا 53.


7. بخشی، شیخ احمد، مهدی، بهاری بهنام، وهاب پور، پیمان، (1392)، بررسی ایدئولوژی گروه تکفیری – وهابی دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، فصلنامه علوم سیاسی شماره 64 ص 133 تا 154.


8. پوستین چی، زهره، بالا زاده محمد، (1392)، تأثیر دیپلماسی عمومی آمریکا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، 2007 – 2011 فصلنامه راهبرد دفاهی سال 11، زمستان، شماره 44.


9. حیدری، ایوب، (1393)، "فرهنگ و گسترش تروریسم و افراطی گری در خاورمیانه و شمال آفریقا (با تاکید بر فعالیت های داعش)" ؛ فصلنامه سیاست، سال اول، شماره چهارم.


10. زارعان، احمد، آزاد امیر، حامد، (1395)، مؤسسه مطالعات اندیشه سازان نور.


11. سلیمانی، علیرضا، (1393)، نشست علمی با موضوع پدیده داعش و راهبرد مقابله آمریکا با آن، گروه پژوهشی آمریکاپژوهی افق.


12. صالحی، سید جواد، مرادی نیاز، (1395)، بنیاد گرایی اسلامی داعش – القاعده تمایزهای ساختاری و ایدئولوژِیکی –فاتح فصلنامه مطالعات جهان اسلام سال چهارم شماره 1 ص 85 تا 110.


13. صالحی، سید جواد؛ مرادی، نیاز، صالحی، فاتح، (1395)، مطالعات جهان اسلام، بهار و تابستان، شماره 1، سال چهارم – 85 تا 110


14. طاهری، سید مهدی، دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (1393)، تأثیر بیداری اسلامی بر موقعیت ایالات متحده امریکا در خاورمیانه مطالعات انقلاب اسلامی» تابستان، سال یازدهم- شماره 37


15. عطوان، عبدالباری، (2015)، الدول الاسلامیه: الحذور... التوحش... المستقبل، بیروت، بیروت: دارالساقی


16. کریمی، حسین، (1394)، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، شماره 25، ص 161 تا 188.


17. کریمی، سحر، (1394)، نحوه و چگونگی پیدایش شکل گیری گروه های تروریستی، بررسی موردی دولت اسلامی عراق و شام، مجله پژوهش ملل، دوره اول شماره 2، صص8 تا 16


18. محمدیان، علی؛ ترابی، قاسم، (1394)، مجله سیاست دفاعی سال 24 شماره 92، ص 231 تا 266


19. یزدان فام، محمود(1393).«داعش و سیاست امریکا در عراق»؛تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی:ماهنگار دیده بان امنیت، شماره29.


20. Al-Qaeda, A Statement from quidat al-Jihad regarding the mandates of the heroes and legality of the operat ions in New York and Washington, available at:http://www.mepc.org/public-asp/journal-Vol 10/alqaeda. html.


21. Coordinator, Carla, Blanchard, Christopher, Nikitin, Marybeth, (2017), "armed conflict in Syria: overview and u.s. response", crs report for congress.


22. Cottee, Simon, "Why It's So Hard to Stop ISIS Propaganda", The Atlantic, 3 Feb.20