بررسی تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا سفید تحت شرایط کاربرد کودهای بیولوژیک
الموضوعات :
1 - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
2 - استاد، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
الکلمات المفتاحية: کود زیستی, عملکرد دانه, لوبیا سفید, نیتروکسین,
ملخص المقالة :
به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی نیتروژنه و فسفره بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا سفید مطالعه ای در سال 1402 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود زیستی نیتروکسین و فسفات بارور 2 و هر کدام در چهار سطح (0، 80، 100 و 120 درصد مقدار توصیه شده) بودند. نتایج نشان داد اثر تیمارهای کود نیتروژنه و فسفره بر همه صفات معنی دار بود. اثر متقابل کاربرد کودهای نیتروژنه و فسفره بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار بود. مقایسه میانگین داده های آزمایش نشان داد که افزایش میزان کاربرد دو کود نیتروکسین و فسفات بارور 2 تا 120 درصد منجر به افزایش رشد و درنتیجه افزایش خصوصیات مورفولوژیکی گیاه از قبیل ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی در بوته شده است. از طرف دیگر با افزایش میزان کاربرد هر دو کود، اجزای عملکرد دانه نیز افزایش یافته به طوری که منجر به افزایش عملکرد نهایی دانه شده است. در سطح هر دو نوع کود نیتروکسین و فسفات بارور 2 کاربرد 120 درصد منجر به حصول بالاترین میزان وزن صد دانه به ترتیب به مقادیر 30 و 83/28 گرم گردید. بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب به میزان 1824 و 5450 کیلوگرم در هکتار در تیمار کاربرد 120 درصد از کودهای نیتروکسین و فسفات بارور 2 به دست آمد و به دنبال آن منجر به حصول بالاترین میزان شاخص برداشت نیز گردید. براین اساس مشخص شد که جهت حصول بالاترین میزان عملکرد دانه در گیاه لوبیا سفید بایستی از مقادیر 120 درصد از دو کود نیتروکسین و فسفات بارور 2 استفاده نمود.
1) خواجهپور. م. ر.، و ا. ر، باقرییان نایینی. 1380. واکنش اجزای عملکرد و عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف لوبیا به تاخیر در کاشت. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 5 (4): 34-49.
2) دقيقيان، ن.، حبيبي، د.، ، مدني، ح. و ن.ع، سجادي. 1388. بررسي تأثير بهترين روش و زمان مصرف باكتري هاي محرك رشد روي جذب K ،P ،N و عملكرد دانه در لوبيا (Phaseolus vulgaris L). پنجمين همایش ملی ايده هاي نو در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوراسگان(اصفهان)، دانشكده كشاورزي.
3) دهمرده، م.، میربهالدین، م. و ع، خمری. 1397. اثر كاربرد كودهاي زيستي بر ويژگيهاي كمي و كيفي لوبياي چشم بلبلی در شرايط تنش خشكي. مجله تنش های محیطی در علوم زراعی، 11(1): 33-23.
4) رجالی، ف. 1396. آشنایی با قارچهای میکوریزی و کاربرد آنها در اکوسیستمهای مختلف. نشر آموزش کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه فنی شماره 468، صفحه 154.
5) ضراب¬پور ، ل.، آذرآبادی، س. و ن. نظری. 1386 . بررسی اثرات سطوح مختلف کود فسفاته بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی. اولین همایش ملی مباحث نوین در کشاورزی، دانشگاه ساوه.
6) عرب نیاسر، ل.، میرزاخانی، م. و ک، نوزاد نمین. 1398. بررسی کارایی نیتروژن و عملکرد دانه لوبیا سفید تحت کاربرد تلفیقی کودهای آلی و زیستی. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 29(3): 11-1.
7) لطفی، ب.، فتوحی، ف.، سیادت، س.ع. و م، صادقی. 1397. اثر کود شیمیایی نیتروژنه و کود زیستی نیتروکسین بر عملکرد و درصد پروتئین دانه لوبیا چشم بلبلی. نشریه علمی پژوهشی اکوفیزیولوژي گیاهان زراعی، 1(45): 138-123.
8) محمدی، م. و ز، مصلح. 1402. افزایش عملکرد کمیو کیفی لوبیا چیتی با مصرف ترکیبی فسفر و کودزیستی میکوریزی. نشریه ترویجی کشاورزی حبوبات، 3(1): 31-23.
9) Aghaalipur, E., Farahvash, F., Mirshekari, B. and A, Eivazi. 2012. The effect of urea, Yashil and Nitragin fertilizers on yield and components of cowpea. Journal of Crop Ecophysiology, 6 (23): 235-248.
10) Alami, Milan, M., Amini, R. and A, Bandeh Hagh. 2015. The effects of bio-fertilizers in combination with chemical fertilizers on yield and yield components of pinto beans. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 21(4): 15-29.
11) Azimi, S.M., Farnia A., Shaban M. and M, Lak. 2013. Effect of different biofertilizers on Seed yield of barley (Hurdeom vulgar L.), Bahman cultivar. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 1(5):538-546.
12) Beyranvand, H., Farnia, A., Nakhjavan, S.H. and M, Shaban. 2013. Response of yield and yield components of maize (Zea maiz L.) to different bio fertilizers. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 9: 1068-1077.
13) Farnia, A., and V, Roozbahani. 2014. Effect of phpsphate and nitrogene bio-fertilizers on yield and yield components common wheate (Triticum aestivum L.) in oshtorinan region, lorestan provience, Iran. Trends in life sciences, 3(5): 91-99.
14) Fathi, A., Farnia, A. and A, Maleki. 2016. Effects of biological nitrogen and phosphorus fertilizers on vegetative characteristics, dry matter and yield of corn. Agronomy Journal, 29(1): 1-7.
15) Fathi, Z., Pezesh Poor, P. and M. Sarajoghi. 2023. Effect of fertilizers Nitroxin, Biosulphate and different levels of Sulphate on biomass and biological characteristics of green mung. The First National Conference on Planning, Conservation, Environmental Protection and Sustainable Development. 20 Feb. Hamadan, Iran.
16) Karimi, K., Bolan Nezar, S. and S. Ashori. 2013. Effect of biofertilizers and arbuscular mycorrhizal fungi on yield and quality of green beans. Agricultural science and sustainable production, 23(3): 157-167.
17) Kaveh, J., Safaei, R., Rahimi, A., Saberi riseh, R. and A. Ghadiri. 2013. Effects of biofertilizers on yield and yield components on bean var 21191 in semirom region. Presented at the Fifth National Conference on Cereals.
18) Meena, J.S., Verma, H.P. and P, Pancholi. 2014. Effect of fertility levels and biofertilizers on yield, quality and economic of cowpea. Agriculture for Sustainable Development, 2(2): 162-164.
19) Mohamad Varzy, R., Habibi, D., Vazan, S. and A. Pakze. 2011. The effect of stimulating the growth of bacteria and nitrogen fertilizer on quality sunflower seeds. Journal of Crop Ecophysiology, 6 (23): 248-235.
20) Pouryousef, M., Mazaheri, D., Chaichi, M., Rahimi, A. and A. Tavakoli. 2010. Mulching the soil fertility effect of different treatments on some morphological characteristics and mucilage Plantago psyllium L. Electronic Journal of Crop Production, 3(2), 193-213.
21) Shaalan, M. N. 2005. Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seeds quality of (Nigella sativa L.) plants. Egyptian Journal of Agricultural Research, 83: 811-828.
22) Shaukat, K., Afrasayad, S. and S, Hasan. 2006. Growth responses of Helianthus annus to plant growth promoting rhizobacteria used as a biofertilizer. Journal Agricalture Research, 1: 573-581.
23) Welbaum, G.E., Sturz, A.V., Dong, Z. and J, Nowak. 2014. Managing soil microorganisms to improve productivity of agro-ecosystems. Crit. Revolution of Plant Science, 23: 175–193.
24) Yaseen, T., Burni, T., and F, Hussain. 2012. Effect of arbuscular mycorrhizal inoculation on nutrient uptake, growth and productivity of chickpea (Cicer arietinum) varieties. Journal of Agronomy and Plant Production, 3: 334-345.
25) Yousefpoor, Z., and A, Yadavi. 2014. Effect of biological and chemical fertilizers of nitrogen and phosphorus on quantitative and qualitative yield of sunflower. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 24(1): 95-112.
26) Zarabpoor, L., Azar Abadi, S. and N, Nazari. 2011. The effects of different levels of phosphate fertilizer on yield and yield components of bean. The First National Conference on New Topics in Agriculture, Islamic Azad University.
