واکاوی نقش شرایط جغرافیایی در توسعه اقتصادی با میانجی‌گری زیرساخت-های ضروری (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان شفت)
الموضوعات :
اسماعیل کدیور
1
,
نصرالله مولائی هشجین
2
,
پرویز رضایی
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - استادگروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - دانشیارگروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
الکلمات المفتاحية: زیر ساخت, شهرستان شفت, اقتصاد, خدمات زیر بنایی, توسعه روستایی,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف واکاوی نقش شرایط جغرافیایی در توسعه اقتصادی با تاکید بر زیرساخت‌های ضروری در روستاهای شهرستان شفت انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است، . پس از تعیین رتبه توسعه اقتصادی روستاهای شهرستان شفت به تفکیک دهستان‌های مورد مطالعه، خدمات زیربنایی و روبنایی و زیرساخت‌های ضروری شناسایی شد و هر کدام از نقاط روستایی در فضای سه بعدی، مبین مولفه‌های زیرساخت اقتصادی و درصد شیب به عنوان متغیر مستقل و رتبه توسعه هر روستا به عنوان متغیر وابسته؛ و همچنین بین مولفه‌های زیرساخت اقتصادی و درصد شیب به عنوان متغیر مستقل و رتبه توسعه هر روستا به عنوان متغیر وابسته ترسیم شد. نتایج ضریب تبیین 36 درصد پس از اعمال الگوریتم برازش صفحه-ای با استفاده از نرم‌افزار متلب، در رابطه با تغییرات متغیر‌های مستقل و وابسته، گویای عدم معنادار بین شرایط جغرافیایی (ارتفاع و شیب) و توسعه اقتصادی با تاکید بر زیرساخت‌ها است. در ادامه نیز نتایج مدل تئوری زمینه‌ای نشان داد، عواملی از جمله: (حکمرانی نامطلوب، فقدان برنامه یکپارچه و نظام‌مند، ساختار تک ساخت سیاسی، فقدان برنامه‌ریزی بر توان محیطی و شرایط جغرافیایی )، از سوی متخصصان برای روستا‌هایی که دارای رتبه اقتصادی بالا، سطح ارتفاع و شیب کم، ولی از زیرساخت اقتصادی ضعیفی شناسایی شد، و از بین عوامل مطرح شده، فقدان برنامه‌ریزی بر توان محیطی و شرایط جغرافیایی با مقدار 33/71، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص داده است.
احمدی، علیرضا. (1401). ارزیابی و مدل¬سازی عوامل موثر بر توزیع خدمات عمومی در مناطق روستایی با رویکرد توسعه روستایی (مطالعه موردی: آبادی¬های شهرستان تکاب). جغرافیا و روابط انسانی. دوره 4. شماره 4. صص 420-435.
افراخته، حسن و دولتی ، غلام و پریزادی ، طاهر و عزیزپور، فرهاد . (1400). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال بیست و یکم، شماره 62.
حسینی، سید علی. اخلاقی، محمدرضا. اربابی، حسین. سجادی راد، هادی. (1401). راهکارهایی برای توسعه عدالت محور و اصلاح پراکنش زیرساخت¬ها و تاسیسات گردشگری در ایران. نشریه گردشگری و اوقات فراغت. دوره 6. شماره 12.
ده¬ده¬زاده¬سیلابی، پروین. رسول¬زاده، زهرا. طهمسابی مقدم، حسین. (1400). سنجش عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز با تاکید بر پراکنش فضایی مراکز آموزشی. فصلنامه سیاست¬گذاری محیط شهری. سال 1. شماره 2. صص 35-50.
زمانی، علی. کنشلو، محبوبه. (1399). نقش متغیر¬ها و توانمندی¬های جغرافیایی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه¬ای و بین¬المللی ایران با تاکید بر منطقه دریای خزر و خلیج فارس.فصلنامه جغرافیا و برنامه¬ریزی منطقه¬ای. سال دهم. شماره 2. صص 335-358.
سعیدی مفرد، ساناز. حنایی، تکتم. شیروانی مقدم، سوسن. (1400). ارائه راهکارهای موثر بر ارتقای عدالت فضایی در سکونتگاههای غیررسمی کلانشهر مشهد. نشریه علمی مطالعات برنامه¬ریزی سکونتگاه¬های انسانی. دوره 16. شماره 3. صص 551-566.
سعیدی، عباس. (1384). مبانی جغرافیای روستایی، تهران. انتشارات سمت.
طرح تهیه و بازنگری برنامه آمایش استان گیلان. (1397).تحلیل وضعیت و ساختار-فصل دوم-تحولات جمعیت در سه دهه گذشته. سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان.
فزونی، بهزاد. استعلاجی، علیرضا. ولی شریعت پناهی، مجید. 1396. نقش عوامل محیطی در توسعه اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: بخش دیلمان شهرستان سیاهکل). نگرش¬های نو در جغرافیای انسانی. سال 9. شماره 3.
قاسمی، سید هاشم. (1400). ضرورت شناسایی چالش¬های بافت فرسوده روستایی در راستای رسیدن به اهداف توسعه پایدار. مجله جغرافیا و روابط انسانی. دوره 4. شماره 3. صص 331-348.
کدیور خواه چماچای، اسماعیل. مولایی هشجین، نصرالله. رضایی، پرویز. (1401). توسعه اقتصادی با تاکید بر زیرساخت¬های ضروری، با محوریت راهبرد مهندسی جغرافیایی فضا (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان شفت). فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. دوره 3. شماره 4.
محمدی، علیرضاو هاشمی معصوم آباد، رضا. محمدی، چنور. (1400). تحلیل فضایی توزیع و دسترسی به خدمات شهری در سطح محلات شهری با رویکرد عدالت فضاDD (مطالعه موردی: کاربری¬های تجاری شهر اردبیل). تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دانشگاه خوارزمی، 21 (63). صص 99-117.
میرزایی خلیل آبادی، حمید رضا. بدخشان، زینب. مهرابی بشرآبادی، حسین . (1397). تاثیر توسعه زیرساخت¬ها بر توسعه روستایی ایران. اقتصاد کشاورزی ، جلد 21 ، شماره4 ، صص14-1 .
یاسوری، مجید. امامی، سیده فاطمه. سجودی، مریم. (1395). عدالت فضایی بهره¬مندی از امکانات و خدمات در سکونتگاه¬های روستایی دهستان¬های استان گیلان. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دوره 16. شماره 41. صص 95-116.
Acs, Z.J., C. Armington, (2006). Entrepreneurship, Geography, and American Economic Growth. Cambridge University Press
Adriyan, T. R. (2012). Leader approach: An opportunity for rural development. The 3rd International Symposium "Agrarian Economy and Rural Development – realities and perspectives for Romania", Bucharest, Romania, October 11-13.
Afrakhteh, H., Dolati, GH. Parizadi, T., Azizpour, F. (2021). Analysis of the level of enjoyment of services in rural settlements in the framework of distributive justice (case study: villages of Tankaman district). Applied Research Journal of Geographical Sciences. 21 (62) .[In Persian]
Ahmadi, A. (2021). Evaluation and modeling of factors affecting the distribution of public services in rural areas with the approach of rural development (case study: settlements in Takab city). Geography and human relations. 4 (4). 435-420..[In Persian]
Bass, R. (1998). Evaluating environmental justice under the National Environmental Policy Act. Environmental Impact Assessment Review 18: 83–92.
Crook, V.A., Andrews, G.J. (2009). Primary health care: people, practice, place. Ashgate Publishing, Ltd., Surrey, UK [cited 2015 Sep 14]. 280 pp.
Darban Astane, A.R. (2008). Management of rural infrastructure development. Tehran: Cultural, Informational and Press Institute of the Municipality Organization. (In Farsi)
Dehzadeh Seylabi, P., Rasolzadeh, Z., Tahmasbi Moghaddam, H. (2021). Measuring social justice in the spatial structure of Tabriz metropolis with an emphasis on the spatial distribution of educational centers. Urban Environment Policy Quarterly. 1 (2). 35-50.[In Persian]
Dixon J., Ramutsindela, M. (2006). Urban resettlement and environmental justice in Cape Town, Cities, 23(2):129–139.
Douglas, Davide. J.A. (2005). The restriction of local government in rural regions: A rural development perspective, journal of rural studies21, p: 246-23, available at: www.elsevir.com.
Fozoni, B., Estelaji, A., Valishariat Panhi, M. (2017). The role of environmental factors in the development of the rural economy (case study: Dillman section of Siahkol city). New attitudes in human geography. 9 (3).[In Persian]
Ghasemi, S. H. (2021). The necessity of identifying the challenges of worn-out rural fabric in order to achieve the goals of sustainable development. Journal of Geography and Human Relations. 4 (3). 348-331.[In Persian]
Ghosal, S. (2013). Soft or Hard: Infrastruture Matters in Rural Economic Empowerment. Infrastruture Development, 2(5):135-149.
Hoseyni, S. A., Akhlaghi, M.R., Arbabi, H., Sajadi rad, H. (2022). Solutions for justice-oriented development and reforming the distribution of tourism infrastructure and facilities in Iran. Journal of tourism and leisure. 6 (12) .[In Persian]
Jian, I. Y., Luo, J., & Chan, E. H. W. (2020). Spatial justice in public open space planning: Accessibility and inclusivity. Habitat International, 102122.
Kadivar Khah Chamaychay, E., Molayi Hashjin, N. A., Rezayi, P. (2022). Economic development with an emphasis on essential infrastructure, with a focus on the strategy of geographic engineering of space (case study: villages of Shaft city). Quarterly Journal of Geographical Studies of Mountainous Regions. 3(4) .[In Persian]
Kativhu, T., Mazvimavi, D., Tevera, D., & Nhapi, I. (2017). Factors influencing sustainability of communally-managed water facilities in rural areas of Zimbabwe. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 100, 247-257
Laurent E. (2011). Issues in environmental justice within the European Union, Ecological Economics, 70:1846–1853.
Lee, J., & Miller, H. J. (2018). Measuring the impacts of new public transit services on spacetime accessibility: An analysis of transit system redesign and new bus rapid transit in Columbus, Ohio, USA. Applied Geography, 93, 47–63.
Liu, X., Wang, Q., Wei, H.-H., Chi, H.-L., Ma, Y., & Jian, I. Y. (2020). Psychological and socio-demographic factors affecting household energy-saving intentions: A Tpbbased study in northwest China. Sustainability, 12, 836.
Magazzino, C., Mele, M. (2021). "On the relationship between transportation infrastructure and economic development in China," Research in Transportation Economics, Elsevier, vol. 88(C).
Makhathini, M., Mlambo, V.H., Mpanza, S. (2020). Infrastructure Provision as a Catalyst for Local Economic Development in South Africa. Strategic Review for Southern Africa, Vol 42, No 1. May/June 2020.
Mirzayi Khalilabadi, H.R., Badakhshan, Z., Mehrabi Boshrabadi, H. (2018). The impact of infrastructure development on rural development in Iran. Agricultural Economics. 21 (4). 1-14 .[In Persian].
Mitchel G., Norman P. (2012). Longitudinal environmental justice analysis: Co-evolution of environmental quality and deprivation in England, 1960–2007, Geoforum, 43:44-57
Mohammadi, A.R., Hashemi Masomabad, R., Mohammadi, CH. (2021). Spatial analysis of distribution and access to urban services at the level of urban neighborhoods with the approach of spatial justice (case study: commercial uses of Ardabil city). Applied Research of Geographical Sciences. 21 (63). 117-99 .[In Persian].
Nugraha, A. T., prayitno, G., Situmorang, M. E., Nasution, A. (2020). The role of infrastructure in economic growth and income inequality in Indonesia. Economics and Sociology, 13(1), 102-115. doi:10.14254/2071-789X.2020/13-1/7.
Rogowski, J., Gerring, J., Maguire, M. Cojocaru, L. (2022). Public Infrastructure and Economic Development: Evidence from Postal Systems. American Journal of Political Science, v 66. i. 4. Pp885-901.
Saidi Mofrad, S., Hanayi, T., Shirvani Moghaddam, S. (2021). Providing effective solutions to promote spatial justice in informal settlements of Mashhad metropolis. Scientific Journal of Human Settlements Planning Studies. 16 (3). 551-566.[In Persian]
Saidi, A. 2005. Basics of rural geography, Tehran. Side Publications.[In Persian].
Steil, J. P., & Delgado, L. H. J. C. (2019). Limits of diversity: Jane Jacobs, the just city, and anti- subordination. 91, 39–48.
The plan of preparation and revision of the spatial planning of Guilan province. (2018). Analysis of the situation and structure - second chapter - population changes in the last three decades. Management and Planning Organization of Guilan Province. .[In Persian]
Tsou, Ko-Wan, Yu-Ting, H. and Yao-Lin C. 2005. An accessibility-based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Cities, 22(6): 424-435.
Yasouri, M., Emami, S.F., Sajodi, M. (2016). Spatial justice of benefiting from facilities and services in rural settlements in the villages of Gilan province. Applied Research of Geographical Sciences. 16 (41). 116-95 .[In Persian]
Zmani, A., Kanshli, M. (2020). The role of geographic variables and capabilities in the economic development and regional and international authority of Iran with an emphasis on the Caspian Sea and Persian Gulf region. Regional Geography and Planning Quarterly. 10(2). 358-335 .[In Persia
