نگاه قرآن به دیه و نحوه محاسبه آن در عصر حاضر

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

محمود آقاجانی ¹ , نادعلی عاشوری ² , احمد عابدینی ³ , محمدعلی حیدری ⁴

1 - دانشجوی دکترا، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد،‌ایران.
2 -
3 -
4 -

تاريخ الإرسال : 29 الجمعة , جمادى الأولى, 1436 تاريخ التأكيد : 29 الجمعة , جمادى الأولى, 1436 تاريخ الإصدار : 29 السبت , ربيع الثاني, 1435

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

هدف این پژوهش ارائه روشی برای محاسبه دیه در عصر حاضر است. آیه 92 سوره نساء با توجه به شأن نزول آن و تفسیر مفسران، بر اصل تشریع و پرداخت دیه دلالت دارد، و مقدار آن در هر زمانی پس از ملاحظه مصالح جامعه و مجنی علیه توسط حاکم اسلامی اعلام می‌شود. در صدر اسلام امور ششگانه دیه مورد تأیید قرار گرفت، اما اغلب تقدیرات شرعی، در زمان‌های گذشته، با شتر، درهم و دینار صورت می‌گرفت، اما در حال حاضر که معادله و نسبت ارزشی این دو نقد، تغییر یافته است دیگر نمی‌توان مقادیر مشخص‌شده از درهم را مستقل از دینار در نظر گرفت و آن را ملاک دیه قرار داد؛ ولی به نظر می‌رسد که در عصر حاضر تنها نقود مبنای اخذ دیه قرار گیرد و شواهدی نیز از روایات در این پژوهش نقل شد.

المصادر:

بلاذری، ابوالحسن. 1983م، فتوح البلدان، مصر: بی نا.

تبریزی غروی، میرزا علی. 1410ق، التنقیع فی شرح العروة(دروس فقه آیت الله خویی)، قم: الهادی.

حر عاملی، محمد بن الحسن. 1403ق، وسائل الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث.

حکیم، سیدمحسن. 1388ق، مستمسک العروة الوثقی، قم: بی نا.

خوانساری، سیداحمد. 1364، جامع المدارک فی شرح المختصر المنافع، تحقیق علی اکبر غفاری، قم: اسماعیلیان.

رشید رضا، محمد. 1416ق، تفسیر المنان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.

شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسین. 1363ش، استبصار، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. 1412ق، العروة الوثقی، ج2، قم: اسماعیلیان.

طباطبائی، علی.1370ش، ریاض المسائل، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه.

طبرسی، ابوعلی الفضل. 1408ق، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه.

عاملی، سیدمحمد، 1410ق، مدارک الاحکام فی شرح شرایع الاسلام، قم: مؤسسه آل البیت.

مجلسی، محمد. 1404ق، مرآة العقول، تهران: دار الکتب الاسلامیه.

مکارم شیرازى، ناصر. 1373ش، ترجمه قرآن، قم: دار القرآن الکریم.

موسوی خمینی، روح الله. 1368ش، کتاب الطهارة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).

نجفی، محمدحسن. 1404ق، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

 

مقالات

افضلی، روح الله. پاییز 1390، «بررسی فقهی و حقوقی عاقله»، فصلنامه مطالعات قرآنی، دانشگاه آزاد جیرفت، دوره 2، شماره 7، ، صفحه 9-26.