استرجاع؛ آموزه ای برای زیست مؤمنانه و اتمام فضیلت اخلاقی صبر
الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی
محمد مصطفائی
1
,
فرزاد دهقانی
2
,
محمد باقر قدر
3
1 - استادیار گروه علوم قرآن وحدیث ،دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
2 - استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه حکیم سبزواری
الکلمات المفتاحية: استرجاع, اتمام مکارم اخلاق, مصیبت, صبر, اخلاق توحیدی,
ملخص المقالة :
پیامبر اکرم (ص) علت بعثت خود را اتمام مکارم اخلاق بیان می‌کند. در قرآن کریم یکی از‌آیاتی که با معارف عمیق خود، انسان را به برترین سطح اخلاق توحیدی به ویژه در فضیلت صبر رهنمون می‌شود، آیه 156سوره بقره است که در فراز پایانی آن، استرجاع یعنی إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ آمده است. برداشتی سطحی از آیه، مورد استفاده از آن را به ابراز تأسف و تسلیت به دیگران در عزا محدود کرده است. این پژوهش با اتخاذ روش تفسیری جامع و اجتهادی به ویژه استفاده از تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر روایی، تلاش می‌کند درک صحیح و جامعی از آیه ارائه دهد و رابطه‌ی میان دو فراز آیه یعنی مملوک خدا بودن و رجوع به سوی او و نیز پیام کاربرد راجعون در ساختار اسم فاعلی را تبیین کند. آموزه استرجاع که ناظر به کمال توحید است، با ترکیب منحصر به فرد خود و نیز مورد استفاده‌ای که در قرآن دارد (به هنگام مصیبت و برای صبر) در تعالیم دیگر انبیاء سابقه ندارد. مد نظر قراردادن آن در موقع مصیبت، فضیلت صبر را به اتمام می‌رساند، چون نه تنها از اساس زمینه غم و‌اندوه را از بین می‌برد بلکه انسان را به مقام رضا نائل می‌سازد.
