دفاعیات عمار بصری از کلام مسیحیت در "البرهان"
الموضوعات :
نادر کریمیان سردشتی
1
(دانش‌آموخته دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه ادیان و عرفان تطبیقی)
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
عمار بصری نسطوری یکی از متکلمین برجسته مسیحی در دوره عباسیان و در حدود سال‌های 800 الی 850 میلادی در بغداد و شهر بصره می‌زیسته و برای تبلیغ و ترویج مسیحیت نسطوری فعالیت می‌کرده است. وی دارای دو اثر کلامی مهم است: یکی کتاب البرهان علی سیاقة التدبیر الالهی و دیگری کتاب المسائل والأجوبة. وی در این دو کتاب با تفکر فلسفی و فکر دینی به شرح و بسط اندیشه‌های مسیحی می‌پردازد و در اصل دفاعیاتی را برای کلام مسیحیت فراهم آورده و پاسخ انتقادات مخالفان(به ویژه متکلمان اسلامی) را می‌دهد و در واقع با برهان و دلایل عقلی و نقلی در دفاع از باورها و اعتقادات مسیحیان می‌کوشد. کتاب البرهان در این خصوص به عنوان یکی از کهن‌ترین کتاب‌های دفاعیه مسیحیت شناخته شده و از این حیث کم‌نظیر است. وی در این اثر کلامی به دوازده مبحث اصلی به‌ویژه موارد انتقادی(همچون تثلیث، تجسّد، اتحاد، تحریف کتاب مقدس، به صلیب کشیدن عیسی مسیح و قربانی) به طرح و بررسی و پاسخ شبهات می‌پردازد.
انجیل عیسی مسیح.
ابن ندیم، محمد بن اسحاق. 1971م، کتاب الفهرست للندیم، به اهتمام رضا تجدّد مازندرانی، تهران: دانشگاه تهران.
ابوالبرکات قبطی. 1971م، مصباح الظلمۀ فی ایضاح الخدمۀ، به اهتمام سمیر خلیل، قاهره: بی نا.
پاکتچی، احمد. 1377ش، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد 4، تهران: مرکز دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی.
دهخدا، علی اکبر. 1377ش، لغت‌نامه دهخدا، جلد 14، چاپ دوم، تهران: مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و دانشگاه تهران.
زرین کوب، عبد الحسین. 1369ش، در قلمرو وجدان، تهران: انتشارات علمی.
سرکیس، یوسف الیان. 1928م، معجم المطبوعات العربیة، قاهره: بی نا.
سیّاح، احمد. 1368ش، دائرة المعارف سیاح(فرهنگ سیاح)، تهران: انتشارات اسلام.
شیخو، لوئیس. 1926م، شعراء النصرانیة بعد الاسلام، بیروت: بی نا.
صفوی، محمدرضا. 1386ش، قرآن کریم(ترجمه قرآن بر اساس المیزان)، تهران: مرکز فرهنگ و معارف قرآن.
عمار بصری. 1977م، کتاب البرهان وکتاب المسائل والاجوبة، حققه و قدم له: میشال الحائک، بیروت: دار المشرق.
کریستن سن، آرتور. بی تا، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: امیرکبیر.
مینوی، مجتبی. 1358ش، یعقوبی، نسطوری و ملکائی، فرهنگ ایران زمین، جلد 24، بی جا: بی نا.
کتب انگلیسی
[B. Spuler(Herausg.), Religion, Handbuch der orientalistik, Absch2, Band VIII, Leiden, 1961, Register
_||_
The Gospel of Jesus Christ.
Ibn Nadim, Muhammad ibn Ishaq. 1971, Book of Al-Fehrest Lelnadim, by Reza Tajadod Mazandarani, Tehran: University of Tehran.
Abolbarakat Ghabti. 1971, Mesbah al-Zalma fi Izah al-Khadma, edited by Samir Khalil, Cairo: Bina.
Pakatchi, Ahmad 1998, The Great Islamic Encyclopedia, Volume 4, Tehran: The Great Islamic Encyclopedia Center.
Dehkhoda, Ali Akbar. 1998, Dehkhoda Dictionary, Volume 14, Second Edition, Tehran: Dehkhoda Dictionary Institute and University of Tehran.
Zarrinkoob, Abdul Hossein 1990, In the Realm of Conscience, Tehran: Scientific Publications.
Sarkis, Yusof Alian. 1928 AD, Dictionary of Arabic Publications, Cairo: Bina.
Sayyah, Ahmad 1989, Encyclopedia of Sayyah (Sayyah Culture), Tehran: Islam Publications.
Sheikho, Louis. 1926, Christian poets after Islam, Beirut: Bina.
Safavi, Mohammad Reza 2007, Holy Quran (translation of Quran based on Al-Mizan), Tehran: Quran Culture and Knowledge Center.
Amar Basri. 1977, Book of Argument and Book of Issues and Obligations, Haghah and Ghadam Lah: Michal Al-Haek, Beirut: Dar Al-Mashreq.
Kristen Sen, Arthur. Bita, Iran during the Sassanids, translated by Rashid Yasemi, Tehran: Amirkabir.
Minavi, Mojtaba 1979, Yaghoubi, Nestori and Malekai, Culture of Iran, Volume 24, Bija: Bina.
Books
[B. Spuler(Herausg.), Religion, Handbuch der orientalistik, Absch2, Band VIII, Leiden, 1961, Register
