بررسی تطبیقی شخصیت‌پردازی زن در «جای خالی سلوچ» و «بدایة ونهایة»

الموضوعات :

زهرا صادقی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه تربیت مدرس)
نسترن گندمی ² (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد واحد دزفول)

تاريخ الإرسال : 11 الأربعاء , ذو الحجة, 1439 تاريخ التأكيد : 11 الأربعاء , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 10 الإثنين , ذو القعدة, 1439

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

دو اثر جای خالی سلوچ محمود دولت آبادی و بدایة ونهایة نجیب محفوظ از جمله رمان‌هایی هستند که شخصیت و شخصیت‌پردازی زن را به شکل برجسته‌تری در خود نشان می‌دهند لذا نویسندگان در این جستار نحوه شخصیت‌پردازی زن در این دو رمان را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند. این بررسی نشان‌ می‌دهد؛‌ شخصیت‌های فرعی زن در دو داستان بیش‌تر با شرح و توصیف مستقیم خود نویسنده و یا از زبان و زاویه دید شخصیت‌های اصلی داستان معرفی و پردازش شده‌‌اند و نویسندگان از تکنیک‌هایی چون گفت‌وگو و جریان سیال ذهن برای معرفی شخصیت‌های اصلی زن و بیان اعمال، افکار و احساسات درونی آن‌ها بهره‌ گرفته‌اند که در این میان گفت‌وگو از بسامد بالایی نسبت به تکنیک‌های دیگر برخوردار است و محمود دولت آبادی و نجیب محفوظ برای نمایش بهتر درون‌مایه، گسترش پی‌رنگ و انتقال معانی و مفاهیم داستان به خواننده از عنصر گفت‌وگو بیش‌تر استفاده کرده‌اند.

المصادر:

کتب فارسی

اخوت، احمد. 1371ش، دستور زبان داستان، اصفهان: نشر فردا.

پاینده، حسین. 1393ش، داستان کوتاه در ایران؛ داستان­های پسامدرن،چاپ دوم، تهران: نیلـوفر.

خسروی، ابوتراب. 1388ش، حاشیه‌ای بر مبانی داستان، تهران: نشر ثالث.

داد، سیما. 1383ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوم، تهران: انتشارات مروارید.

دولت آبادی، محمود. 1361ش، جای خالی سلوچ،چاپ دوم، تهران: نشر نو.

سلیمانی، محسن. 1362ش، تأملی در باب داستان، چاپ اول، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

عبداللهیان، حمید. 1381ش، شخصیت و شخصیت پردازی در داستان معاصر،تـهران: انتشارات آن.

قربانی، محمدرضا. 1373ش، نقد و تفسیر آثار محـمود دولت آبادی، چاپ اول، تهـران: نـشر آروین.

محمودی، محمدعلی. 1389ش، پرده پندار: جریان سیال ذهن و داستان نویسی ایران،تهران: نشر مرندیز.

میرصادقی، جمال. 1382ش، ادبیات داستانی(قصه، رمانس، داستان کوتاه رمان)،چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی.

میرصادقی، جمال. 1385ش، عناصر داستان، چاپ پنجم، تهران: سخن.

یونسی، ابراهیم. 1384ش، هنر داستان نویسی،چاپ هشتم، تهران: مؤسسهانتشارات نگاه.

کتب عربی

الاسود، فاضل. 1989م، نجیب محفوظ الرجل القمة(البحوث والدراسات)،القاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب.

خلیل، ابراهیم. 2010م،بنیة النص الروائی، چاپ اول، بیروت: الدار العربیة للعلوم.

محفوظ، نجیب. 1991م، مجموعة الاعمال الکاملة، مجلد 2، ط1، بیروت: مکتبة لبنان.

محمدعطیه، احمد. 1983م، مع نجیب محفوظ،ط2، بیروت: دار الجیل.

نجم، محمد یوسف، 1963م، فن القصة، بیروت: دار الثقافة.

 

مقالات

حری، ابوالفضل. 1390م، «وجوه بازنمایی گفتمان روایی جریان سیال ذهن و تک‌گویی»، مجله پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره 61.

محفوظ، صدیقه. 1385ش، «شخصیت در ادبیات»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 109،110،111، صص 71-69.

 

 

 

Persian books

Ahmad، Okhovat) (1371, Gramer of story, Isfahan: Farda publication.

Hussein, Payande (1393), Short story in Iran; Postmodern stories, Second edition, Volume 3, Tehran: Nilofar publication.

Khosravi, Abatorab (1388(, Margin on the basics  of  the  story,  Tehran:  Sales  publication.

Dad, Sima (1383), Dictionary of literary terms, Second edition, Tehran: Morvarid publication.

Dolatabadi, Mahmoud (1383), Jaye khalie Soluch, Second edition, Tehran: new publication.

Soleimani Mohsen (1362), Reflection about the story, Second edition, Tehran: Art Organization of Islamic circle.

Abdollahiyan, Hamid (1381) Character and Characterizations in contemporary stories, Tehran: An publication.

Ghorbani, Mohammad Reza (1373), Criticism and Interpretation of Mahmoud Dolatabadi’s works, First edition, Tehran: Arvin Publication.

Mahmoudi, Mohammad Ali. (1389), Blind Vision:  Stream of consciousness and Iran writing story, Tehran: Marandiz Publication.

Mirsadeghi, Jamal,(1382), Fiction literature  (stories, romances, novel, short stories), Fourth edition, Tehran: Scientific Publications.

Mirsadeghi, Jamal,(1385), Story elements,  fifth Edition, Tehran: sokhan Publications.

Yonesiy, Ibrahim,(1384 ),the art of writing story, Eighth Edition, Tehran: Negah Publications.

Arabic books

Alasvad, fazel (1989), Najib Mahfouz al-Rjul al-Qumah, (Research and Studies), Cairo: The Egyptian General Authority for the book.

Khalil, Ibrahim (2010), the structure of the narrative text, first edition, Beirut: Arab Science House.

Mahfouz, Najib (2010), complete set of works, Volume 2, first edition, Beirut: Lebanon library.

Mohammad Attieh Ahmad (1983), Ma Najib Mahfouz, second edition, Beirut: Dar al-Jail.

Najm, Mohammed Youssef, (1963), Fan al-Qesa, Beirut: Dar al-saqafeh.

 

Articles

Hari, Abolfazl (2011), "The  means  of representing discourse-validity  of the  stream  of consciousness  and  manolog ",  Journal  of  contemporary   world   literature   research,  No. 61. Mahfouz, sediqeh (1385) "Personality in literature", book of the moon of literature and Philosophy, No. 109,110,111, pp. 71-69.