واکاوی جسم در شاهنامه و ایلیاد(تطبیق رستم و آخیلوس؛ اساطیر افسانه‌ای ایران و یونان)

الموضوعات :

معصومه نمرودی ژاله ¹ , احمدرضا کیخافرزانه ² , مصطفی سالاری ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الثلاثاء , صفر, 1442 تاريخ التأكيد : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1443

الکلمات المفتاحية: جسم, حماسه, قدرت بدنی, رستم, آخیلوس,

ملخص المقالة :

معروف‌ترین اثر حماسی فارسی، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی و مشهورترین حماسه یونان باستان ایلیاد و اودیسه سروده هومر شاعر نابینای یونان است. در این تحقیق به بررسی جسم در شاهنامه و پهلوان نامی آن رستم و تطبیق با آخیلوس پرداخته شده است و قدرت بدنی و توان و نیروی این دو پهلوان با هم مقایسه شده است. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته و دو کتاب شاهنامه و ایلیاد بررسی شده و مطالب فیش برداری شده است. نتیجه حاصل از این تحقیق بیان می‌دارد که آخیلوس پهلوان اول ایلیاد با رستم تفاوت و شباهت‌هایی دارد از نظر قد و قامت، پیل پیکری و نیرومندی با هم شباهت دارند از لحاظ رویین تنی تفاوت دارند. همچنین در در مقایسه رستم و آخیلوس می‌بینیم که هر دو پهلوان به وسیله نیروهای فرا طبیعی حمایت می‌شوند. آخیلوس به وسیله خدایان و رستم به وسیله سیمرغ.

المصادر:

اتابکی، پرویز. 1379ش، واژه‌نامه شاهنامه، چاپ اول، تهران: نشر فرزان روز.

اسلامی ندوشن، محمد علی. 1380ش، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران: انتشارات طوس.

اسمیت، ژوئل. 1383ش، فرهنگ اساطیر ایران و روم، ترجمه شهلا برادران خسروشاهی، بی جا: نشر روزبهان.

آبادی باویل، محمد. 1350ش، آیین‌ها در شاهنامه فردوسی، تبریز: دانشگاه تبریز.

برگ نیسی، کاظم. 1386ش، از دیباچه تا پادشاهی قباد، چاپ دوم، تهران: انتشارات فکر روز.

برن، راندا. 1387ش، راز، ترجمه سمیه موحدی فر، قم: انتشارات ملینا.

ثاقب فر، مرتضی. 1377ش، شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران، ج1، تهران: نشر قطره و معین.

جوادی آملی، عبدالله. 1377ش، حماسه و عرفان، قم: اسراء قلم.

حکیمی، محمود و کریم حسنی تبار. 1369ش، جهان بینی و حکمت فردوسی، ‌بی جا: دفتر فرهنگ نشر اسلامی.

حمیدیان، سعید. 1372ش، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران: نشر مرکز.

دارائی، بهین دخت. 1372ش، پیام‌های پرورشی در شاهنامه فردوسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان.

رحیمی، مصطفی. بی تا، تراژدی قدرت در شاهنامه، تهران: انتشارات نیلوفر.

رزمجو، حسین. 1368ش، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی،‌ بی جا: بی نا.

رستگار فسایی، منصور. 1369ش، بیست و یک گفتار درباره شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات نوید.

رستگار فسایی، منصور. 1379ش، فرهنگ نام‌های شاهنامه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

زرین کوب، عبدالحسین. 1389ش، نامور نامه، چاپ سوم، تهران: سخن.

ژول، مول. 1375ش، متن کامل شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات بهزاد.

سرامی، قدمعلی. 1377ش، از رنگ گل تا رنج خار، تهران: انتشارات فرهنگی و هنری.

صفا، ذبیح الله. 1374ش، حماسه سرایی در ایران، تهران: انتشارات قدس.

کزازی، میر جلال الدین. 1381ش، نامه باستان(ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)، ج2، تهران: انتشارات سمت.

گریمال، پیر. 1393ش، فرهنگ اساطیر یونان و روم، مترجم: احمد بهمنش، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

محجوب، محمد جعفر. 1371ش، آفرین فردوسی، تهران: انتشارات مروارید.

مینوی، مجتبی. 1372ش، فردوسی و شعر او، تهران: انتشارات توس.

نوشین، عبدالحسین. 1363ش، فرهنگ شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات دنیا.

ولف، فریتس. بی تا، فرهنگ شاهنامه فردوسی، تهران: انتشارات اساطیر.

هدایت، محمود. 1382ش، شاهنامه ثعالبی، تهران: بی‌نا.

همیلتون، ادیت. 1387ش، سیری در اساطیر یونان و روم، مترجم: عبدالحسین شریفیان، تهران: انتشارات اساطیر.

یاحقی، جعفر. 1369ش، بهین نامه باستان(خلاصه شاهنامه فردوسی)، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

 

مقالات

بازگیر، مهناز. 1382ش، «جسم و روح در مثنوی مولوی»، کیهان فرهنگی، شماره 203، صص66- 67.

جلالی، علیرضا. زمستان 1384ش، «مقایسه قصیده عینیه ابن سینا با بیژن و منیژه فردوسی»،‌ پیک نور، شماره12.

زرقانی، سید مهدی. 1378ش، «انسان در شعر سنایی»، کیهان فرهنگی، شماره 161.

 

Atabaki, Parviz. 2000, Shahnameh Dictionary, First Edition, Tehran: Farzan Rooz Publishing.

Eslami Nodouoshan, Mohammad Ali, 2001, The Life and Death of Heroes in Shahnameh, Tehran: Toos Publications.

Schmidt, Joël, 2004, Larousse Greek and Roman Mythology, translated by Shahla Baradaran Khosroshahi: Roozbehan Publishing.

Abadi Bavil, Mohammad, 1971, Traditions in Ferdowsi’s Shahnameh, Tabriz: University of Tabriz.

Bergnaysi, Kazem. 2007, From Introduction to the Kingdom of Ghobad, Second Edition, Tehran: Fekr e Rooz Publications.

Byrne, Rhonda. 2008, Secret, translated by Somayeh Movahedifar, Qom: Melina Publications.

Saqeb Far, Morteza, 1998, Ferdowsi’s Shahnameh and Philosophy of Iranian History, Vol. 1, Tehran: Qatreh and Moin Publishing.

Javadi Amoli, Abdollah 1998, Epic and Mysticism, Qom: Asraa Qalam Press

Hakimi, Mahmoud and Karim Hassani. 1990, Ferdowsi Worldview and Wisdom, Islamic Publishing Culture Office.

Hamidian, Saeed, 1993, An Introduction to Ferdowsi Thought and Art, Tehran: Markaz Publishing.

Daraei, Behin Dokht. 1993, Educational Messages in Ferdowsi Shahnameh, Islamic Azad University, Zanjan Branch.

Rahimi, Mustafa, The Tragedy of Power in Shahnameh, Tehran: Niloofar Publications.

Razmjoo, Hossein 1989, The Ideal and Complete Man in Persian Epic and Mystical Literature,

Rastegar Fasaei, Mansour. 1990, Twenty-one speeches about Ferdowsi's Shahnameh, Tehran: Navid Publications.

Rastegar Fasaei, Mansour. 2000, Shahnameh Dictionary, Tehran: Institute of Humanities and Cultural Studies.

Zarrinkoob, Abdol Hossein 2010, Namvar Nameh, Third edition, Tehran: Sokhan Press.

Jules, Mohl. 1996, full text of Ferdowsi’ Shahnameh, Tehran: Behzad Publications.

Sarami, Ghadam Ali. 1998, From the Color of Flowers to the Suffering of Thorns, Tehran: Cultural and Artistic Publications.

Safa, Zabihollah. 1995, Epic writing in Iran, Tehran: Ghods Publications.

Kazazi, Mir Jalaleddin 2002, Ancient Letter (Editing and Reporting Ferdowsi’s Shahnameh), Volume 2, Tehran: SAMT Publications.

Grimal, Pierre. 2014, Greek and Roman Mythology, translated by Ahmad Behmanesh, Tehran: University of Tehran Press.

Mahjoub, Mohammad Jafar 1992, Afarine Ferdowsi, Tehran: Morvarid Publications.

Minavi, Mojtaba 1993, Ferdowsi and his poetry, Tehran: Toos Publications.

Noushin, Abdol Hossein 1984, Ferdowsi’s Shahnameh Culture, Tehran: Donya Publications.

Wolff, Fritz. Glossory of Ferdowsi’s Shahnameh, Tehran: Asatir Publications.

Hedayat, Mahmoud 2003, Tha'alabi’s Shahnameh, Tehran Press

Hamilton, Edith. 2008, Greek Way/ Roman Way Mythology, translated by Abdolhossein Sharifian, Tehran: Asatir Publications.

Yaahaqi, Jafar 1990, Behin Nameh Baastan (Summary of Ferdowsi’s Shahnameh), Mashhad: Astan Quds Razavi Publications.

 

Articles

Bazgir, Mahnaz. 2003, "Body and soul in Rumi's Mathnavi", Kayhan Farhangi, No. 203, pp. 66-67.

Jalali, Alireza, Winter 2005, "Comparison of Ibn Sina's odes with Bijan and Manijeh by Ferdowsi", ‌ Peyk e Noor, No. 12.

Zarghani, Seyed Mahdi, 1999, "Human in Sanai’s Poetry", Kayhan Farhangi, No. 161.