مرجانها،اکوسیستمهاى شکننده و درمعرض تهدید و ارزیابى سکوهاى نفتى به عنوان مرجانهاى مصنوعى
الموضوعات :مریم محمدی روزبهانی 1 , نسرین چوبکار 2
1 - عضو هیات علمى دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز
2 - عضو هیات علمى دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
الکلمات المفتاحية: تنوع زیســتی, صخره مرجانی, حفاظت, سکوی نفتی, مرجان مصنوعی,
ملخص المقالة :
صخره هاى مرجانى 1در شاخه مرجان ها یا کیسه تنان 2قرار دارند. پست ترینجانوران پرســلولى 3هستند که داراى بافت هاى مشخص و صفات اختصاصىمى باشــند. این اکوسیســتم ها مکانى براى تغذیه و تخم گذارى بســیارى ازگونــه هاى دریایى اعم از بى مهــرگان و مهره داران ) جلبک ها ، علف هاىدریایى ، اســفنج ها ، نرم تنان ، ســخت پوستان و ماهى ها ( مى باشند، تنوعزیستى در این اکوسیستم ها در حد قابل توجهى مى باشد و از این نظر بسیارحایز اهمیت هستند.با توجه به اهمیت بالاى این اکوسیســتم ها در حفظ تنوع زیستى واز طرفىحساس و شکننده بودن آن ها در برابر عوامل مخرب و آلاینده محیط زیستىو از آنجا که مدت زمان بسیار زیاد و گاه حتى صدها سال براى ایجاد پولیپ هاىمرجانى زمان لازم است ، حفظ این پناهگاه ها بسیار با اهمیت است چرا که مانندبســیارى از بحران هاى محیط زیســتى که عامل موثر ، دخالت هاى نابجاىانســان مى باشد، در این زمینه نیز از بین رفتن صخره هاى مرجانى در نتیجهفعالیت هاى مخرب انسان ها مانند آلودگى حاصل از ترکیبات نفتى و روغنى،پســاب هاى آلوده ى کشاورزى و صنعتى ، گرم شدن جهانى، برداشت نابجا،فعالیت هاى مخرب توریســم ، صیادى و .. به یک بحران مهم تبدیل شــدهاست. ضرورى به نظر مى رسد قبل از بروز زیان هاى جبران ناپذیر ناشى از ازبین رفتن این اکوسیستم هاى زیبا و آسیب پذیر نقاط بحرانى از نظر حفاظتىبایــد شناســایى گردند و با مدیریت صحیح ضمن بازســازى ایــن ذخایر ازآســیب هاى بیش تر جلوگیرى گردد چراکه اغلب این موجودات دیر تجدیدشونده و حتى برخى تجدید ناپذیر هستند ، در صورت تخریب مناطق مرجانىبا فراهم شــدن شرایط محیطى مســاعد حداقل 500سال براى بازسازى اینمنطق زمان لازم اســت. ایجاد و توسعه زیســتگاه مصنوعى به عنوان مرجانمصنوعــى 4یکى از راه کارهاى مهم حفاظتى و احیــا کننده در این زمینه بهشــمار مى رود. امروزه زیست گاه هاى مصنوعى در دنیا مورد توجه مى باشندو اغلب کشــورهایى که در ســاحل دریاها و اقیانوس ها واقع شــده اند به آنپرداخته واز این طریق توانســته اند علاوه بر احیاى محیط هاى آســیب دیده،تولید دریایى را نیز افزایش دهند.زیســتگاه مصنوعى عبارت اســت از قرار دادن ساختارهایى شبیه به زیستگاهطبیعى در دریا که در بهره بردارى از دریا اثر مفید داشــته باشــد و اثر ســویىایجــاد نکند. با توجه به اتمام تولیدات میــدان هاى نفتى در مناطق نفت خیزســواحل ، سکوهاى ســاحلى به تدریج زیاد مى شود. استفاده مجدد از اجزاىاین ســکوها در آب هاى منطقه به عنوان قســمتى از پتانسیل نهایى طرح هابــه عنوان مرجان هاى مصنوعى به عنــوان نظر یا عقیده Ekoreefدر دنیامطــرح اســت. نحوه قرار دادن ســکوها با توجه به هدف مــورد نظر از ایجادمرجان متفاوت اســت و ارزیابی اثرات اقتصادی _ اجتماعی و محیط زیســتى، Ekoreefقبل از انجام طرح ضرورى مى باشد).
1 . Cripps, S. J., and Aabel, J.2002. Environmental
and socio-economic impact assessment of Ekoreef, a
multiple platform rigs-to-reefs development. ICES Journal
of Science, vol 59, pp: 308-300
. 2گل مروی،دل آرام و فرحناز لگزایی ، ،1386بررسی روند علل تخریب آبسنگ
ها و جزایر مرجانی ، مجموعه مقالات نهمین همایش ملی صنایع دریایی ایران .
. 3قبادی و همکاران ،،1385آبســنگ های مرجانی خلیج فارس و عوامل نابودی
آنهــا، مجموعه مقالات ســومین همایش ملی بحران های زیســت محیطی ایران
وراهکارهای بهبود آنها .
4 . Birkeland, C. (Ed.). 1996. Life and death of coral reefs.
Chapman and Hall, 536 p.
5 . Brown, C., Corcoran, E., Herkenrath, P. and Thonell,
J. 2006. Marine and coastal ecosystem,s and human
wellbeing. Synthesis. UNEP-WCMC, Cambridge, 65 p
6 . Burke, L., Selig, E. and Spalding, M. 2002. Reefs at
risk in Southeast Asia. World Resoruces Institute,
www.wri.org.
7 . Kleypas, J., Lough, J.M., Marshall, P., Nystrom, M.,
Palumbi, Glynn, P.W. 1996. Coral reef bleaching: Facts,
hypotheses and implications. Global Change Biology :2
509-495.
8 . S.R., Pandolfi, J.M., Rosen, B. and Roughgarden, J.
(2003).
Climate change, human impacts, and the resilience of
coral reefs. Science 933-929 :301
9 . Wasgington D.C.72 p. Bruno, J. F., Precht, W. F. et
al., 2003. Causes of Coral reef degradation. Science :302
1502
10 . Cesar, H., Burke, L., Pet-Soede, L. 2003. The
economics of worldwide coral reef degradation. Cesar
environmental
consulting, 23 p.
11 . UNEP. 2006. The state of the marine environmenttrends and processes.
12 . Hughes, T.P., Baird, A.H., Bellwood, D.R., Card, M.,
Connolly, S.R., Folke, C., Grosberg, R., Hoegh-Guldberg,
O., Jackson, Moberg, F. and Folke, C. 1999. Ecological
goods and services of coral reef ecosystems. Ecological
Economics 233-215 :29.
13 . Whitmarsh, D.1996. Cost –benefit analysis of artificial
reefs. In proceedings of the 1st Conferences of the
European Artificial Reef Research Network, Ancona, Italy,
30-26 March 1996, pp: 193-175. Southampton University,
Southampton, England, UK
