مکان یابی دفن پسماند درشهر جدید هشتگرد با استفاده از مدلهای تصمیم گیری چند معیاره AHP و TOPSIS
الموضوعات :شهرام بیک پور 1 , فرهاد جهت خواه 2
1 - استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و رییس مرکز تحقیقات زمین شناسی و گوهر شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات. *(مسوول مکاتبات)
2 - کارشناسی‌ارشد سنجش از دور و جی آی اس،دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
الکلمات المفتاحية: مکان یابی, دفن پسماند, TOPSIS, AHP . ,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: برنامه مدیریت پسماند در نواحی شهری به منظور جلوگیری از اثرات و مخاطرات زیست محیطی و بهداشت در سلامت عمومی انجام میشود. هدف از این مطالعه انتخاب محل دفن زباله در شهر جدید هشتگرد با توجه به معیارهای تعریف شده سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور میباشد.
روش بررسی: بر اساس این معیار ها پارامترهای زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفت و نقشه های مورد نظر توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی در سطح منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. جهت وزن دهی به لایه های زیست محیطی از روش AHP استفاده شد و این وزنها برای هر لایه زیست محیطی به طور جداگانه در سیستم اطلاعات جغرافیایی تعریف گردید و کلیه لایه های وزن دار با استفاده از GIS با یکدیگر تلفیق شد.
یافته ها: نتایج سیستم اطلاعات جغرافیایی 3 منطقه را مناسب برای احداث محل دفن زباله مشخص کرد. به منظور اولویت بندی 3 گزینه بدست آمده برای ایجاد محل دفن مدل تصمیم گیری چند معیاره مورد استفاده قرار گرفت و در بین روشهای تعریف شده در مدل MCDM روش تاپسیس جهت اولویت بندی گزینه ها انتخاب شد. محاسبات روش تاپسیس با استفاده از نرم افزار TOPSIS SOLVER انجام شد.
بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این نرم افزار نشان میدهد گزینه 2 بهترین گزینه برای احداث محل دفن در سطح محدوده مطالعاتی میباشد. از مهمترین راهکارهای قابل پیشنهاد در فرایند مکانیابی میتوان به استفاده از سنجش از دور و استفاده از معیار های بین المللی اشاره نمود .
1. Safa Rafi Abdul Hadi Samism et al. Summer 1400. Assessment of landfill sites in Karbala city with the help of combining AHP and TOPSIS methods. The 10th national conference on environment, energy and sustainable natural resources. (In Persian)
2. The magnificent Saihani, Razia. 2013. Locating the sanitary landfill of Haji Abad city waste using (AHP) method. Natural Geography Quarterly. Number 12. (In Persian)
3. Amanpour, Saeed and Jafar Saeedi. 2013. Urban waste burial location. Human and Environment Quarterly. (In Persian)
4. Davarpanah A, Vahidnia MH. Optimal route finding of water transmission lines using different MCDM methods and the least-cost path algorithm in a raster GIS (Case study: from Ardak to Mashhad). Water Resources Engineering Journal. 2022;14 (51):39-56.
5. H.Khan, I., Ahsan, N. 2003. Text Book of Salid Waste Management (CBS publisher and distributors).
6. J. Glynn, H. 2004. Environmental science and Engineering (Prentice-hall of India).
7. Safari, E., Baronian, C. 2002. Modeling temporal variations in leachate quantity generated at Kahrizak Landfill. Proceedings of International Environmental Modeling Software Society (IEMSS 2002), Switzerland.
8. Sigit Yoewono Martowibowo, Hendi Riyanto. (2011).” SUITABLE MULTI CRITERIA DECISION ANALYSIS TOOL FOR SELECTING MUNICIPAL SOLID WASTE TREATMEN IN THE CITY OF BANDUNG”. Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol. 18, No. 4.
9. T.Wright, R. G.Nebel, B. 2004. Environmental Science Toward Sustainable Future (Prentice-hall of India).
10. MAA Samah, L Abd Manaf, AZ Aris, W Nor. (2011). “Solid waste management: analytical hierarchy process (AHP) application of selecting treatment technology in Sepang Municipal council, Malaysia”. Current World Environment 6 (1), 1.
