مدلسازی ساختاری تفسیری اثرات توسعه شهری بر آلودگی¬های زیست محیطی (مطالعه موردی: کلان¬شهر کرج)
الموضوعات :
محمدمهدی بهرامی خندان
1
,
سعید کامیابی
2
,
محمدرضا زندمقدم
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
2 - استادیار گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
3 - دانشیارگروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
الکلمات المفتاحية: توسعه شهری, مدل¬سازی ساختاری - تفسیری, آلودگی محیط زیستی, توسعه پایدار.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: نقش دوسویه شهرها در ایجاد تنش‌های زیست محیطی و پتانسیل آنها برای تغییر جهت به سوی توسعه پایدار این مراکز را حساس و حایز اهمیت و با چالش‌های متعددی مواجه کرده است. بهطوری‌که، امروزه چالش‌های محیط زیست و زیرساخت‌های شهری به عنوان یک مسئلة جدی در مقابل شهروندان و مدیران شهری و تصمیم‌سازان عرصه زندگی مدنی قرار گرفته است. در این راستا، این پژوهش با هدف شناسایی اثرات توسعه شهری بر آلودگیهای زیست محیطی کلانشهر کرج و طراحی ارتباطات این عوامل میباشد.
روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش انجام به صورت توصیفی- تحلیلی است. به منظور شناسایی عوامل موثر بر آلودگیهای زیست محیطی، از روش تحلیل محتوا استفاده گردید. در بخش مدلسازی ساختاری تفسیری، از نظرات خبره دانشگاهی صاحبنظر در حوزه محیط زیست شهری استفاده شده است. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه دوبه دویی میباشد. دادهها و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش تحلیلی نوین ساختاری تفسیری (ISM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر متغیرها مشخص و خوشهبندی شدند.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد عامل آلودگی هوا یا کیفیت هوا با میزان قدرت نفوذ 8 بیشترین تاثیرگذاری و به عنوان مهمترین عامل اثرگذار بر آلودگی زیست محیطی ناشی از توسعه شهر کرج میباشد. در سوی مقابل آلودگیهای ناشی از صنعت ساخت و ساز و وارونگی هوا مشترکاً با میزان قدرت نفوذ 2 کمترین تاثیر را بر آلودگی هوای کلانشهر کرج دارند.
بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج بهدست آمده، می‌توان گفت که در شهر کرج کیفیت هوا و آلودگی زیست محیطی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بنابراین، لازم است که در برنامه‌ریزی توسعه شهری و جامعه‌سازی، رعایت ملاحظات زیست محیطی به عنوان یک اولویت برجسته مدنظر قرار گیرد.
1. Heydari, M, T., Rahmani, M., Tahmasebi M H., Moharrami, S. (1401). an analysis of environmental sustainability and quality reproduction of urban space (case study: Zanjan city), Human and Environment, 3(20), 17-36. (In Persian)
2. Guangjin Tian, Zhi Qiao, Xinliang, X. (2014). Characteristics of particulate matter (PM10) and its relationship with meteorological factors during 2001-2012 in Beijing, Environmental Pollution, Vol 192, 266-274.
3. Bikis, A. (2023). Urban Air Pollution and Greenness in Relation to Public Health, Journal of Environmental and Public Health, vol. 2023, Article ID 8516622, 18 pages.
4. Firozi, M A., Mohammadi D, M., Saeedi, J. (2016). Evaluation of environmental sustainability indicators with an emphasis on air pollution and industrial pollutants, case study: Ahvaz metropolis, Urban Ecology Research Quarterly, 8(15), 13-28. (In Persian)
5. IEA, (2008). Issues behind Competitiveness and Carbon Leakage: Focus on heavy industry.
6. Valipour, K., Rezvani, A A., Piri, S. (1400). an analysis of the effects of the physical development of cities on the future of the urban environment (case study: Parand New City), Urban Future Research Quarterly, 1(1), 1-20. (In Persian)
7. Jing, B.-Y., Liu, Z., Kong, X.-B. (2014).On the Estimation of Integrated Volatility With Jumps and Microstructure Noise.Journal of Business and Economic Statistics, 32(3),457-467.
8. Wang, Z., L. Chen, J. Tao, Y. Zhang and Su, L. (2010). Satellite-based stimation of regional particulate matter (PM) in Beijing using vertical-and-RH correcting method, Remote Sensing of Environment, Vol 114, 50–63.
9. Hewitt, C. N., Ashworth, K., and MacKenzie, A. R. (2020). Using green infrastructure to improve urban air quality (GI4AQ), Ambio, 49(1), 62–73.
10. Gracia, N, L., Soppelsa, M. E. (2019). Pollution and City Competitiveness A Descriptive Analysis, Policy Research Working Paper, Public Disclosure Authorized.
11. Haliza, A. R., (2016). Air Pollution in Urban Areas and Health Effects Pencemaran Udara di Kawasan Bandar dan Kesan terhadap Kesihatan, International Journal of the Malay World and Civilisation (Iman) 4(Special Issue 2), 25-33.
12. Seidaei, S-A., Hosseini, S-S., Yazdanbakhsh, B-Hadi. (2016). Environmental sustainability of Isfahan city with environmental environment, Geography and Environmental Planning, 1(29), 113-126. (In Persian)
13. Hajjati Z, N., Samadzadeh, R., Nazm Far, H. (1400). Evaluation of the environmental effects of urban sprawl in the process of city development (case study: Rasht city), Urban Structure and Function Studies, 8(26), 55-30. (In Persian)
14. Liu, Y., Fan, P., Yue, W., & Song, Y. (2018). Impacts of land finance on urban sprawl in China: The case of Chongqing, Land Use Policy Journal, 72, 420-432.
15. Zheng, W., Ke, X., Xiao, B., and Zhou, T. (2019). Optimising land use allocation to balance ecosystem services and economic benefits - a case study in Wuhan, China. J. Environ. Manag. 248, 109306.
16. Sarmadi, M.R., Masoumi Fard, M. (2014). study of the role of education based on information and communication technology in reducing environmental challenges with an emphasis on the urban environment, Environmental Education and Sustainable Development Quarterly, 4(2), 38-50. (In Persian)
17. Masnavi, M., (2010). Sustainable urban ecosystem, paradigm or paradox? The necessity of revising the relationship between the city and the environment, Manzar, 3(16), 59-63. (In Persian)
18. Soja, E. (2016). La ciudad y la justicia espacial (The city and spatial justice). In Bret, B., Gervais-Lambony, P., & Hancock, C. (eds.) Justicia e injusticias espaciales, 99–106.
19. Heydari, A., Rahnama, M. R., Shokohi, M. A., Kharazmi, O. A. (2015). Analysis of spatial changes of urban environment in Mashhad metropolis using natural step future research model, Geography and Environmental Sustainability, 6(1), 1-19. (In Persian)
20. Mosaferi, M., Gholampour, A., Nowroz, P., Roshan, R. (2013). Evaluation of the environmental effects of Hadi Shahr Industrial Town, Civil and Environmental Engineering Journal, 44(2), 93-103. (In Persian)
21. Baker, R. J. (2008). CMOS: Circuit Design, Layout, and Simulation, Wiley & Sons, London.
22. Emaduddin, S., Arian Kia, M., Baddest, B. (2018). Analysis and ranking of the levels of urban areas based on the components and indicators of instability of the urban environment using the integrated saw model and Shannon entropy, a case study: Alborz province cities, Journal of Geographical Analysis of Space, 9(32), 262-249. (In Persian)
23. Shields, R. (1998). London and New York: Routledge Encyclopedia of Philosophy, London.
24. Yadollhi S, R., Ghafarian B, M., Alizadeh, M., Khatibizadeh, M. R. (2018). Environmental Impact Assessment of Tehran Iran Khodro Factory (EIA), Environmental Science and Technology Quarterly, 21(7), 123-135. (In Persian)
25. Ali Akbari, E., Akbari, M. (2016). Interpretive structural modeling of factors affecting the livability of Tehran metropolis, Space Planning and Planning, 21 (1), 1-31. (In Persian)
26. Jafari M, M., Akbari, M., Ataii, F., Razzaghi Ch, F. (2016). Structural-Interpretive Modeling of Factors Affecting the Development of Food Tourism (Case Example: Rasht City), Human Settlements Planning Studies, 12 (3), 681-698. (In Persian)
27. Atash S, A., Feyzi, K., Kezazi, A., Elfat, L. (2016). Interpretive-structural modeling of supply chain risks in the petrochemical industry, Industrial Management Studies Quarterly, 4, 41, 39-63. (In Persian)
28. Azar, A., Khosravani, P., Jalali, R. (2012). Research in soft operations of structuring approaches, Industrial Management Organization, first edition. (In Persian)
29. Azar, A., Bayat, K. (2017). Designing a business process-oriented model with interpretive structural modeling (ISM) approach, Information Technology Management Journal, 1(1), 3-18. (In Persian)
30. Faisal, M., Banwet, D.K. and Shankar, R. (2006). Supply chain risk mitigation: modelling the enablers, Business Process Management, 12(4): 535-552.
31. Iran Statistics Center (2015). the results of the population and housing census of Karaj city. (In Persian)
32. Khodabin, M., Shia, I., Pourjafar, M. R., Khatibi, S. M R. (1400). investigation of causal components in the integration of the city body (case study: region one of Karaj Municipality), Geographical Studies of Mountainous Regions, 2 (3), 23-38. (In Persian)
