بررسی تغییر کاربری غیر مجاز اراضی زراعی و باغ ها «از منظر فقه و حقوق موضوعه»
الموضوعات :محمدعلی عسکری 1 , علی محمدیان 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق از دانشگاه سیستان
2 - دانشجوی دکترای فقه و حقوق دانشگاه فردوسی مشهد
الکلمات المفتاحية: تغییر کاربری, حفظ کاربری, باغها, اراضی زراعی,
ملخص المقالة :
رشد جمعیت و توسعه محدوده شهرها و افزایش قیمت اراضی و بهره برداری بی رویه و غیراصولی از اراضی سبب می شود که اراضی کشاورزی مرغوب، همواره مورد توجه افراد سودجو و فرصت طلب قرار گیرد و با تغییر کاربری و خرد نمودن اراضی، آن ها را از چرخه تولید خارج نموده و لطمه های جدی را بر تولید محصولات کشاورزی وارد کنند. از این رو حفاظت از اراضی نه فقط برای حمایت از اقتصاد کشاورزی، بلکه برای حمایت از کل اقتصاد کشور، امری ضروری است. با توجه به اهمیت اراضی کشاورزی مجلس شورای اسلامی با درک صحیح از خطرات ناشی از تغییر کاربری اراضی کشاورزی در سال 1374 قانونی را تحت عنوان حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به تصویب رسانید که این قانون بعدها بازنگری و اصلاح گردید. در پژوهش انجام شده سعی شده است علاوه بر نقد و تحلیل قانون مزبور، به این پرسش اساسی و مهم پاسخ داده شود که چه راهبردها و راهکارهای فقهی و حقوقی مؤثر در مقابله با تغییر کاربری غیرمجاز اراضی زراعی و باغ ها وجود دارد.
1- گرجی، ابوالقاسم، اسلام و محیط زیست، مجله نور، دوره اول، شماره 4، 1363، ص111.
2- مجلسی، محمدباقر، چاپ اول، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء، 1404ق، ج 41، ص319.
3- حر عاملی، محمد بن الحسن، چاپ دوم، وسائلالشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1414ق، ج1، ص58.
4- ابن ادریس حلی، چاپ دوم، السرائر، بیروت: مطبعه النشر الاسلامی، 1411ق، ج3، ص21.
5- حیدری، غلام حسین، چاپ اول، نهج الفصاحه، قم: موسسه انصاریان، 1379، ج2، ص497.
6- محقق داماد، مصطفی، چاپ اول، قواعد فقه، تهران: انتشارات علوم اسلامی، 1363، ج1، ص156.
7- حاجی ده آبادی، محمد علی، امر به معروف و نهی از منکر و سیاست جنایی، فقه و حقوق، شماره اول، 1383، ص77.
8- تقی زاده انصاری، مصطفی، چاپ اول، حقوق کیفری محیط زیست، تهران: نشر قومس، 1376، ص145.
9- کلینی، محمد بن یعقوب، چاپ سوم، اصول کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1407، ج 1، ص280.
10- میرحسینی، سید احمد، انفال و جایگاه آن در اسلام، مجله مجتمع آموزشی عالی قم، شماره یازدهم،1380، ص103.
11- نهج البلاغه/ نامه53.
12- بخاری، محمد بن اسماعیل، چاپ اول، صحیح بخاری، بیروت: دارالفکر، 1401، ج2، ص135.
13- حر عاملی، محمد بن الحسن، چاپ دوم، وسائلالشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1414ق، ج2، ص135.
14- مجلسی، محمدباقر، چاپ اول، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء، 1404ق، ج42، ص97.
15- اردبیلی، محمد علی، چاپ اول، حقوق جزای عمومی، تهران: میزان، بیتا، ص119.
16- موسوی مقدم، محمد، تحلیل و نقد رویه قضایی و قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها، تهران: موسسه چاپ و نشر واصف، 1389، ص178.
17- موسوی مقدم، محمد، همان، ص 179.
1- گرجی، ابوالقاسم، اسلام و محیط زیست، مجله نور، دوره اول، شماره 4، 1363، ص111.
2- مجلسی، محمدباقر، چاپ اول، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء، 1404ق، ج 41، ص319.
3- حر عاملی، محمد بن الحسن، چاپ دوم، وسائلالشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1414ق، ج1، ص58.
4- ابن ادریس حلی، چاپ دوم، السرائر، بیروت: مطبعه النشر الاسلامی، 1411ق، ج3، ص21.
5- حیدری، غلام حسین، چاپ اول، نهج الفصاحه، قم: موسسه انصاریان، 1379، ج2، ص497.
6- محقق داماد، مصطفی، چاپ اول، قواعد فقه، تهران: انتشارات علوم اسلامی، 1363، ج1، ص156.
7- حاجی ده آبادی، محمد علی، امر به معروف و نهی از منکر و سیاست جنایی، فقه و حقوق، شماره اول، 1383، ص77.
8- تقی زاده انصاری، مصطفی، چاپ اول، حقوق کیفری محیط زیست، تهران: نشر قومس، 1376، ص145.
9- کلینی، محمد بن یعقوب، چاپ سوم، اصول کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1407، ج 1، ص280.
10- میرحسینی، سید احمد، انفال و جایگاه آن در اسلام، مجله مجتمع آموزشی عالی قم، شماره یازدهم،1380، ص103.
11- نهج البلاغه/ نامه53.
12- بخاری، محمد بن اسماعیل، چاپ اول، صحیح بخاری، بیروت: دارالفکر، 1401، ج2، ص135.
13- حر عاملی، محمد بن الحسن، چاپ دوم، وسائلالشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1414ق، ج2، ص135.
14- مجلسی، محمدباقر، چاپ اول، بحارالانوار، بیروت: موسسه الوفاء، 1404ق، ج42، ص97.
15- اردبیلی، محمد علی، چاپ اول، حقوق جزای عمومی، تهران: میزان، بیتا، ص119.
16- موسوی مقدم، محمد، تحلیل و نقد رویه قضایی و قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها، تهران: موسسه چاپ و نشر واصف، 1389، ص178.
17- موسوی مقدم، محمد، همان، ص 179.
