مطالعه تطبیقی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی‌شناسی در دوره‌های کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن

الموضوعات :

سمیه موسویان ¹ ( دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. *(مسوول مکاتبات) )

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , جمادى الأولى, 1440 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , ذو القعدة, 1440 تاريخ الإصدار : 29 الثلاثاء , شعبان, 1444

الکلمات المفتاحية: انسان, معماری غرب, زیبایی‌شناسی معماری, ادراک کالبدی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: ارتباط جدایی ناپذیر انسان و معماری در طول دوره‌های مختلف، چه به صورت ترسیم شباهت نسبی یا قیاس تشبیهی بین ساختار بدن انسان و معماری، چه به دلایل زیباشناسی و چه به دلایل نمادین، همواره مورد توجه بوده است. تلاش نگارنده بر آن است تا نوع ارتباط انسان و معماری را در دوره‌های کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن بر مبنای شباهت ها و تفاوت های آن بررسی نماید. هدفی که دنبال می شود، مطالعه تطبیقی این ارتباط در دوره‌های مذکور، جهت رسیدن به شناخت شناسی رابطه انسان و معماری از منظر زیبایی‌شناسی است. پرسش اصلی این پژوهش بر آن است که معماری غرب با انسان به عنوان موضوعی زیبایی‌شناسانه در طول دوره‌های مختلف چگونه برخورد کرده است؟روش بررسی: این پژوهش از نوع کیفی به صورت توصیفی-تحلیلی است و جهت شناخت جایگاه انسان در زیبایی شناسی معماری دوره‌های مختلف با بهره گیری از ادبیات موضوعی، به روش تطبیقی، دیدگاهی تفسیری را در پیش می گیرد.یافته ها: یافته ها بیانگر آن است از شروع دوران کلاسیک تا مدرن، معنای ضمنی و نمادین زیبایی‌شناسی که برگرفته از کالبد انسانی بود به تدریج محو شده است.بحث و نتیجه گیری: رابطه معماری و انسان از منظر زیبایی‌شناسانه در دوره کلاسیک با تأکید بر بعد نمادین و دوره مدرن با تأکید بر بعد پراگماتیک، رویکردی کالبدانگارانه از طریق منطق ریاضیاتی بوده است؛ اما در دوره پست‌مدرن به رویکردی کالبد-ذهن انگارانه مبدل شده است؛ بدین معنی که در پست مدرنیسم بر حضور انسان از طریق فضای معماری تأکید گردیده و الگوی کالبد انسان به عنوان موضوعی زیبایی‌شناسانه (فرم و مضمون) در دوره های قبل، اکنون به بحث تجربه انسان از مکان مبدل شده است که از طریق ادراک کالبدی معماری امکانپذیر می باشد، که رویکردی زیبایی شناسانه را در خود حمل می کند.

المصادر:

1. Vitruvius, p. (2011). Ten Books in Architecture. Trans: Fayaz, R. (1388). Tehran: Art University. (In Persian)


2. Von Meiss, P. (1989). Elements of architecture: from form to place Trans: Aayvazian, S. (1392). Tehran: Tehran University. (In Persian)


3. Krier, R. (2001). Architectural Proportion. Trans: Ahmadinejad, M. (1388). Tehran: Khak. (In Persian)


4. Capon, D.S. (1999). Architectural Theory. Volume 1. Trans: Yaran, A. (1388). Tehran: Shahidi. (In Persian)


5. Nesbitt, K. (1996). Theorizing a New Agenda for Architecture: An Anthology of Architectural Theory 1965-1995. Trans: Shirazi, M. (1387). Tehran: Ney. (In Persian)


6. Merleau-Ponty, M. (1982). Phenomenology of perception. Routledge.


7. Pallasmaa, J. (2014). Space, place and atmosphere. Emotion and peripherical perception in architectural experience. Lebenswelt. Aesthetics and philosophy of experience, (4).


8. Holl, S., Pallasmaa, J., & Gómez, A. P. (2006). Questions of perception: phenomenology of architecture. William K Stout Pub.


9. Bachelard, G. (2014). The poetics of space. Penguin. Trans: Kamali, M. & Shirbacheh, M. (1392). Tehran: Roshangaran. (In Persian)


10. Bemanian, M.R; Baghai, & Ekhvat. H. (2011). Application of geometry and proportions in architecture. Tehran: Tahan. (In Persian)


11. Yang, Y-F; WU, Ch-Y & Pan Sh-H. (2015 » .Influence of the Vitruvian Man in Western Architectural Aesthetics«. Bulletin of Japanese Society for the Science of Design, 62 , No: 3, p. 16-22.

1. Graham, G. (2005). Philosophy of the arts: An introduction to aesthetics. Routledge.

13. Kruft, H. (1994). »A History of Architectural Theory«. New York: Princeton Architectural Press.


14. Haldane, J. J. (1998). Architectural aesthetics, Trans: Samarghand, D. (1380). Memar, (12). 4-7. (In Persian)


15. Gaut, B., & Lopes, D. (Eds.). (2013). The Routledge companion to aesthetics. Routledge.


16. Gardner, H. (1926). Art through the ages. Harcourt, Brace. Trans: Faramarzi, M.T (1387). Tehran: Negah. (In Persian)


17. Lang, J. (1987). Creating architectural theory, Trans: Eynifar. A. (1388). Tehran: Tehran University. (In Persian)


18. Basiri, M. (2013). »Body and senses in modern artistic media, a view from the perspective of Maurice Merleau-Ponty's phenomenology«. Kimiya-ey-Honar, (9), 45-52. (In Persian)


19. Gholami, T. (2013). »Cézanne and Merleau-Ponty«. Kimiya-ey-Honar, (6), 51-62. (In Persian)


20. Shirazi, M.R. (2010). »Phenomenology in Praxis Learning from Pallasmaa’s Phenomenological Interpretation of Villa Mairea«, Armanshahr, (4), 125-134. (In Persian)


21. Pallasmaa, J. (2005). The eyes of the skin: Architecture and the senses. John Wiley & Sons. Trans: Fakhrkonandeh, A.R (1393). Tehran: Cheshmeh. (In Persian)