بررسی الگوی راهبردی ایالات متحده آمریکا در مواجهه با ج.ا.ایران(تقابل گرایی و بازطراحی رئالیسم تهاجمی)
الموضوعات :
علی باقری زاده
1
(استادیاردانشگاه ازاد اسلامی واحد رفسنجان)
الکلمات المفتاحية: راهبرد کلان, رئالیزم تهاجمی, سیاست بین الملل, ایالات متحده امریکا, ج.ا.ایران,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر در پی تجزیه و تحلیل نوع جهت گیری راهبردی ایالت متحده آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران،بطور خاص بعد از انقلاب اسلامی است.دیدگاه و منظر غالب در سطح جهانی و منطقه اینست که:«ایالات متحده در قالب موازی و ترکیبی رویکرد دوگانه لیبرالیسم و رئالیسم یا سیاست همآهنگ تنبیه و تشویق را در نوع مواجه با ج.ا.ایران اتخاذ کرده است».اما نگارنده تحقیق حاضر معتقد هست که رویکرد پایدار کلان ایالات متحده به شکل تقابل از نوع حاد با هدف تضعیف و تجزیه ج.ا.ایران است.در راستای اثبات فرضیه پژوهش،ضمن بهره گیری از نظریه رئالیسم تهاجمی الگوی رفتاری ایالات متحده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.یافته های محوری پژوهش نشان می دهد رویکرد ایالت متحده از نوع لیبرالسم «ترغیب،تشویق و مشارکت حداکثری»،یا الگوی همآهنگ لیبرالیسم و رئالیسم«ایجابی و سلبی» نیست.بلکه نشانگر تداوم و تثبیت رویکرد رئالیسم تهاجمی،از نوع تقابل حاد گفتمانی،ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی در قالب«تهدید،تنبیه،تحریم» به شکل«موازنه سازی متنوع و پیچیده است».بنحویکه انطباق و پیوستگی گزاره های رئالیزم تهاجمی با رویکرد ایالات متحده در تقابل حاد با ج.ا.ایران واضح و مبرهن است.نگارنده نتیجه گیری می کنند که الگوی رفتاری ایالات متحده در قالب ثابت رئالیزم تهاجمی،بدون تغییر شیفت پارادایمی به لیبرالیسم است.و حتی گرایش به شیفت درون پارادایمی تئوریک رئالیزم تدافعی ندارد.هدف محوری آمریکا تبدیل ج.ا.ایران به بازیگر منزوی و قربانی در عرصه سیاست بین الملل می باشد.اینگونه بنظر میرسد: نخبگان سیاسی-امنیتی آمریکا راهبرد کلان خود در مواجهه با ج.ا.ایران را در قالب بازی با حاصل جمع منفی ارزیابی می کنند.و همواره تبعیت محض از رویکرد زرورگویی و سیاست بین الملل را در دستور کار خود دارند.در مقابل ج.ا.ایران از «رویکرد دولت مبتنی واقع گرایی ،مبتنی بر عقلانیت راهبردی و تبعیت از حقوق بین الملل»را برگزیده است.
1-معراجی،ابراهیم و دهشیری،محمدرضا «انقلاب اسلامی از از منظر منافع منطقه ای آمریکا»،فصلنامه مطالعات بنیادین جهان اسلام،سال2،شماره4،صص116-97.
2-فتحی،محمد جواد:عیوضی،محمد رحیم و پیرانی،شهره (1401)،«چشم انداز خروج ایالات متحده از غرب آسیا در پرتو راهبردهای منطقه ای»،فصلنامه ژئوپلیتیک،سال18،شماره2،تابستان،صص224-174.
3-حسن زاده،سید سعید و گودرزی،مهناز (1397)،«موازنه سازی سعودی_آمریکایی در برابر جمهوری اسلامی ایران هژمون بالفعل و بالقوه خلیج فارس»،فصلنامه مطالعات خاورمیانه،سال25،شماره4،زمستان97،صص94-63.
4-سلیمانی پورلک،فاطمه (1400)،«خروج آمریکا از افغانستان:بازتاب استراتژی موازنه»،فصلنامه رهیافت های سیاسی و بین المللی،دوره13،شماره2،زمستان1400،صص258-233.
5-شمولی،همت الله و باقری دولت ابادی،علی (1400)،«راهبرد کلان آمریکا در دولت بادین برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران در دولت جو بایدن:از سیاست ژئوپلتیک زدایی تاثیر مشروعیت زدایی»،فصلنامه مطالعات آمریکا،سال1،شماره3،پاییز 1400،صص66-43.
6-امینیان،بهادر و عسکریان،محسن (1393)،«دیپلماسی اجبار آمیز:کارویژه تهدید به کارگیری گزینه نظامی آمریکا علیه ج.ا.ایران»،نشریه سیاست دفاعی،شماره79،صص39-7.
7-شاهرودی،ابراهیم:امانت،حمیدرضا:طباطبائی،سید محمد:مینایی،حسین،عباسی،محمد (1398)،«تعیین سناریوهای تهدید آمریکا علیه ج.اا.یران»،نشریه آینده پژوهی دفاعی،شماره14،پاییز98،صص133_115.
8-جمشیدی،محمد (1393)،«تحولات خاورمیانه در دوره اوباما و تغییر استراژی ایالات متحده در قبال ایران)،نشریه روابط خارجی،پاییز 1393،شماره23،صص104-75.
9-نیکمنش،رضا (1396)،«تاثیر سیاست جدید ایالات متحده آمریکا بر موقعیت منطقه ای ایران»،فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام،شماره71،صص144-115.
10-باقری،ابراهیم و قنبری،محمد،(1401)،«آمریکا و برساختادراک تهدید از ج.ا.ایران در موضوع تروریسم«»،نشریه سیاست دفاعی،بهار1401،شماره118،صص198-167.
11-عیوضی،محمد رحیم:فتحی،جواد و پیرانی،شهره،(1401)،«چشم انداز خروج آمریکا از غرب آسیا در پرتوی سیاست منطقه ای»،فصلنامه ژئوپلیتیک،شماره2،سال18،تابستان 1401،صص224-174.
12-افتخاری،قاسم و باقری دولت آبادی،علی،(1389)،«اعمال فشار امریکا و تشدید گرایش ایران به استراتژی بازدارندگی»،نشریه سیاست،شماره16،زمستان 1389،صص20-1.
13-معراجی،ابراهیم (1391)،«تبیین راهبرد ایران هراسی از جانب آمریکا جهت مشروعیت سازی منطقه ای رژیم صهیونیستی»،فصلنامه سیاست خارجی،سال34،شماره3،صص97-18.
14-برزگر،کیهان(1399)،«اهداف استراتژیک آمریکا و اروپا در مورد ایران»،فصلنامه سیاست خارجی،سال34،شماره1،بهار1399،صص55-37.
15ابراهیمی،هادی(جنگ هیبریدی:رویکرد آمریکا در مواجهه با ج.ا.ایران»،فصلنامه پژوهشی های روابط بین الملل،دوره10،شماره2،پیایی37،صص188-155.
16-جمشیدی،محسن و سعید نژاد محمدرضا (1399)،«بین الملل گرایی تهاجمی و طرح معمای امنیتی ج.ا.ایران برای مقابله با این تئوری در منطقه غرب آسیا»،فصلنامه امنیت ملی،سال10،شماره37،صص278-249.
17-جمشیدی،محسن:فلاحی،سارا و آبدی،محمد(1401)،«تحولات و فرصت های راهبردی آمریکا در دوره جو بایدن در غرب آسیا بر مدیریت راهبردی ج.ا.ایران»،فصلنامه بحران پژوهی جهان اسلام،سال9،شماره3،1401،صص97-17.
18-رحمانی،سید علی اضغر:ابولحسن شیرازی،حبیب الله و سنایی،اردشیر(1401)،«مقایسه راهبردهای آمریکا در قبال دوران اوباما و ترامپ جهت تغییر رفتار با تغییر نظام ج.ا.ایران،فصلنامه مطالعات قدرت نرم،سال12،شمراه1،بهار1401،صص106-83.
19-ستوده،محمد و محمودنیا،علی(1396)،«راهبرد آمریکا و نظم منطقه ای خاورمیانه:از هژمونی کلاسیک تا هژمونی میلایم»،فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی،شماره33،صص234-209.
20-گل محمدی،ولی و وزیریان،امیرحسین(1400)،«سیاست فشار حداکثری آمریکا و راهبرد مهار گریزی ایران»،مجله پژوهش های جغرافیایی،سال6،شماره1،بهار1400،صص129-111.
21-جعفری،علی اکبر(1392)،«قدرت هوشمند و براندار ج.ا.ایران:خیز تدریجی آمریکا برای مقابله سیستمی با ایران»،فصلنامه سیاست جهانی،شماره5،صص156-1333.
22-فرهادی،فرشید و برزویی،محمدعلی (1399)،«آینده پژوهی راهبردهای آمریکا برای مقابله با ایران برپایه سناریو نویسی»،نشریه آفاق امنیت،سال13،شماره46،بهار1399،صص124-92.
23-خبرگزاری مهر(12/8/1399)،«وقتی مستعمره ایالات متحده بودیم/چرا آمریکا با ما دشمنی می کند؟»،تاریخ دسترسی28 دی ماه 1402،قابل مشادهده در سایت:www.http.mehrnews.com/news/5060516/
