مطالعه رابطه بین مالکیت دولتی و نهادی با مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها )شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

اسفندیار ملکیان ¹ , رسول سلمانی ² , معصومه شهسواری ³

1 - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه حسابداری، دانشگاه مازندران
2 - کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران،
3 - هیئت علمی گروه حسابداری، دانشگاه کوثر بجنورد، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الأربعاء , محرم, 1437 تاريخ التأكيد : 28 الأحد , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 11 الأحد , جمادى الثانية, 1437

الکلمات المفتاحية: حاکمیت شرکتی, مالکیت دولتی, مالکیت نهادی, مسئولیت اجتماعی شرکتی, تمرکز مالکیت,

ملخص المقالة :

توجه بیش از حد نهادهای مختلف در دنیای کسب و کار به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت ) CSR (، آنرا به یک عنصر ضروری برای موفقیت شرکت ها تبدیل نموده است. با توجه به عدم وجود گزارشگری مسئولیتاجتماعی در کشور و نبود موسسات رتبه بندی شرکت ها در حوزه مسئولیت اجتماعی، به منظور اندازه گیریشاخص CSR از روش پرسشنامه ای استفاده شده است. جنبه هایی از مسئولیت اجتماعی که در این پژوهشترکیبی از آن مورد استفاده قرار گرفته است، عبارتند از: فرایندهای درون سازمانی، محیط زیست، محیط کار،جامعه و کشور، بازار و صنعت. پرسشنامه ها برای 831 شرکت ارسال گردید و 18 شرکت به پرسشنامهها پاسخدادند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که مالکیت دولتی رابطه مثبت معناداری با مسئولیت پذیریاجتماعی دارد. همچنین تمرکز مالکیت دولتی نقش مثبتی در افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها ایفا می کند.اما نتایج پژوهش نشان می دهد که مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت نهادی رابطه معناداری با مسئولیت اجتماعیندارند. شواهد تجربی این پژوهش می تواند شرکت ها و نهادهای قانون گذار را در تشخیص معیارهایی که افشایCSR را افزایش می دهند، یاری رساند.

المصادر:

ابراهیمی کردلر، علی. (1386). نظام راهبری شرکتی و نقش سهامداران نهادی در آن، دانش و پژوهش حسابداری، سال سوم، شماره8.

اعتمادی، حسین و باباجانی، جعفر و آذر، عادل و دیانتی دیلمی، زهرا. (1388). تاثیرفرهنگ سازمانی، تمرکز مالکیت و ساختار مالکیت برکیفیت اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره ، 15صفحات 59-85.

باغومیان، رافک و نقدی، سجاد. (1393). تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر میزان افشای اختیاری در گزارشگری سالانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله دانش حسابداری، سال پنجم، ش 13، صص 136-119 .

بهار مقدم، مهدی؛ صادقی، زین العابدین؛ صفرزاده، ساره . (1393) بررسی رابطه مکانیزم‌‌های حاکمیت شرکتی بر افشای مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، سال پنجم، شماره 20.

جعفری سرشت، داوود. (1389). بررسی ترکیب مطلوب سهامداری در بازار سرمایه. گزارش پژوهشی مدیریت توسعه و مطالعات اسلامی بورس اوراق بهادار تهران.

حساس یگانه، یحیی و برزگر قدرت اله، (1392). راهبری شرکتی: مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، سیر تکامل، مفاهیم و تعاریف.فصلنامه حسابدار رسمی، شماره 33.

حساس یگانه یحیی، رئیسی زهره و حسینی، سیدمجتبی. (1388)،رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکردشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران،فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره 4،شماره 13،صص. 75-100.

حساس‌یگانه، یحیی و مرادی، محمد و هدی، اسکندر. (1387). بررسی رابطه بین سرمایه‌گذاران نهادی و ارزش شرکت. بررسی‌های حسابداری وحسابرسی، دوره15، شماره52، ص 122-107.

حساس یگانه، یحیی. و مداحی، آرمان. (1387). چالش‌های استقرار نظام حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه ایران. روزنامه دنیای اقتصاد، 1387/11/26، 20.

رحیمیان، نظام‌الدین و رضاپور، نرگس و اخضری، حسین. (1390). نقش مالکان نهادی در کیفیت حسابرسی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، سال11، شماره 450، ص81-68.

عرب صالحی مهدی، صادقی غزل و معین الدین محمود (1392)، بررسی رابطه مسئولیت اجتماعی با عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهش های تجربی حسابداری، سال سوم شماره 9، صص 1- 20 .

عطایی، علیرضا. مطالعه رابطه مسئولیت اجتماعی شرکت ها و ارزش افزوده اقتصادی EVA (در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران. (1392).

فروغی، داریوش، میرشمس شهشهانی، مرتضی و پورحسین، سمیه. (1387)، نگرش مدیران درباره‌ی افشای اطلاعات حسابداری اجتماعی: شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران، بررسیهای حسابداری وحسابرسی،شماره 52،صص 55 تا 70.

فضل‌زاده، علیرضا و محمدزاده، پرویز و طهباز هندی، علی. (1387). بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به تفکیک صنعت. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال2، شماره7، صفحات5-22.

محمدی، شاپور و قالیباف اصل، حسن و مشکی، مهدی. (1388). بررسی اثر ساختار مالکیت (تمرکز و ترکیب) بر بازدهی و ارزش شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشات مالی، دوره 11، شماره 28، صفحه88-69.

Ben Ali, C., Lesage, C. (2012). Audit pricing and nature of controlling shareholders: Evidence from France.China Journal of Accounting Research.

Carroll,  A.B.,  (1979).  A  three-dimensional  conceptual  model  of  corporate  performance. Academy  of  Management  Review  4  (4),  497–505.

Carroll,  A.B.,  (2004).  Managing  ethically  with  global  stakeholders:  a  present  and  future challenge.  Academy  of  Management  Executive  18  (2),  114–120.

Fauzi, H., Mohoney, L.,Azhar A.R. (2007. Institutional Ownership and Corporate Social Performance: Empirical Evidence from Indonesian Companies, Social and Environmental Accounting, Vol. 1, N. 2.

Freeman,  R.E.,  (1984).  Strategic  Management:  A  Stakeholder  Approach.  Pitman  Pub-lishing  Inc.,  Boston,  MA.

Forker, J.J. (1992), ‘‘Corporate governance and disclosure quality’’, Accounting and BusinessResearch, Vol. 22, pp. 111-24

Griffin,  J.J.,  Mahon,  J.F.,  (1997).  The  corporate  social  performance  and  corporate  finan-cial  performance  debate.  Business  &  Society  36  (1),  5–31.

Haziwan. M. (2013). The relationship between corporate social responsibility disclosure and corporate  governance characteristics in Malaysian public listed companies. Working aper. http:// www.ssrn.com.

Htay, N.S. (2012). Corporate governance and strategic information disclosure in Malaysian listed banks.  International Review of Business Research Papers. 8 (1): 196-210

Lee,  M.P.,  (2009).  Does  ownership  form  matter  for  corporate  social  responsibility?A  longitudinal  comparison  of  environmental  performance  between  public,  pri-vate,  and  joint-venture  firms.  Business  and  Society  Review  114  (4),  435–456.

Mitra, S., Hossain, M., and Deis, D. (2007). The Empirical Relationship between Ownership Characteristics and Audit Fees. Review Of Quantitative Finance And Accounting, 28, 257-285.

Paek, S., Xiao, Q,. Lee, S,. Song,. H,. (2013). Does  managerial  ownership  affect  different  corporate  social  responsibility dimensions?  An  empirical  examination  of  U.S.  publicly traded  hospitality  firms. International  Journal  of  Hospitality  Management  34 (2013) 423–  433

Porter,  M.E.,  Kramer,  M.R.,  (2006).  Strategy  &  society:  the  link  between  competitive advantage  and  Corporate  Social  Responsibility.  Harvard  Business  Review  84  (12), 78–92.

Rouf, A. (2011). Corporate characteristics, governance attributes and the extent of  voluntary disclosure in Bangladesh.  African Journal of Business Management, 5. (19): 7836-7845.

Said, R., Zainuddin, Y. H., & Haron, H. (2009). The relationship between corporate social  responsibility disclosure and corporate governance characteristics in Malaysian public listed companies. Social Responsibility Journal , 212-226.

Vogel,  D.,  (2005).  The  Market  for  Virtue:  The  Potential  and  Limits  of  Corporate  Social Responsibility.  Brookings  Institution  Press,  Washington,  DC