نگرشی نوین به زوایای مالی و مدیریتی چالش‌های خصوصی‌سازی در ایران با به‌کارگیری نظریه داده‌بنیاد (گراندد تئوری)

الموضوعات : دانش سرمایه‌گذاری

مهدی پناهی ¹ ( گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
علی اسماعیل زاده مقری ² ( گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )
فرزانه حیدر پور ³ ( گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی.تهران، ایران )
امیررضا کیقبادی ⁴ ( گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 02 الأحد , ربيع الثاني, 1443 تاريخ التأكيد : 15 الأحد , جمادى الأولى, 1443 تاريخ الإصدار : 04 الخميس , ذو الحجة, 1444

الکلمات المفتاحية: خصوصی‌سازی, گراندد تئوری, اصل 44 قانون اساسی, داده‌بنیاد,

ملخص المقالة :

خصوصی‌سازی، موضوعی است که بنا بر میزان اهمیت و عدم اجرای درست آن در کشور، دغدغه بسیاری از مسئولین و پژوهشگران است و مطالعه در ابعاد گوناگون آن از جمله مولفه‌های مالی و مدیریتی، می‌تواند زوایای دیگری از آن را روشن سازد. هدف تحقیق حاضر مدل‌سازی نقش مقوله‌های مالی و مدیریتی به روش برخاسته از داده‌ها (داده‌بنیاد) -یک روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی- در خصوصی‌سازی است. این پژوهش با مطالعه عمیق منابع و مقالات موجود در زمینه خصوصی‌سازی و انجام مصاحبه با خبرگان انجام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد نقش عوامل مدیریتی در سطح کلان و مولفه های مالی در خصوصی سازی بسیار اساسی است. بر اساس پژوهش به عمل آمده عوامل علی مالی و مدیریتی اصلی اثرگذار در اجرای خصوصی‌سازی عبارتند از: 1. مولفه‌های مدیریتی شامل ضعف ساختار دولت، عوامل محیطی اثرگذار، کارشکنی و فساد در اجرا و عملکرد و ویژگی‌های اشخاص و 2.مولفه‌های مالی و حسابداری شامل مسایل درون و برون‌سازمانی شرکت‌های دولتی، مشکلات موجود در محاسبات و برآوردها، عوامل انگیزشی و مقررات و استانداردهای موجود. شرایط بستر، شرایط مداخله‌گر، راهبرده و پیامدها نیز بصورت مدلی یکپارچه ارائه شد و در نهایت مدل به دست آمده با استفاده از روش دلفی مورد تایید قرار گرفت.

المصادر:

• اسمعیل­زاده مقری، علی؛ فرساد امان الهی، غلامرضا و پناهی، مهدی. (1400)، بررسی موانع مالی و غیرمالی خصوصی سازی و اجرای اصل 44 قانون اساسی در ایران با استفاده از روش فراترکیب (متاسنتز)، مجله مدیریت توسعه و تحول، شماره 44، بهار 1400.


• اسکندری، فرداد. رزمجویی، محرم 1398، بررسی تطبیقی خصوصی سازی و توسعه الگوی راهبردی مناسب برای ایران. فصلنامه تحقیقات بازرگانی، شماره 92، پاییز، ص 201-230.


• یعقوبی، محمد. سیفی، وحید. صادقی شاهدانی، مهدی (1400). استراتژی اساسی خصوصی سازی در ایران. فصلنامه راهبرد اقتصادی، دوره 10، شماره 2، تابستان، ص 215-250


• آذر، عادل؛ لشگری، زهرا و امرایی، حافظ. (1390)، عملکرد، چالش­ها و راهکارهای خصوصی سازی در ایران، فصلنامه علوم اقتصادی، سال پنجم، شماره شانزدهم، پاییز 1390


• امرایی، حافظ. (1387)، بررسی مقایسه عملکرد شرکتهای واگذار شده به بخش خصوصی ، قبل و بعد از واگذاری در طی سالهی 85-1380، پایان نامه- دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.


• آذر، عادل؛ لشگری، زهرا و امرایی، حافظ. (1388)، بررسی تطبیقی عملکرد شرکت­های واگذار شده به بخش خصوصی طی سال­های85-1380، تهران، انتشارات وزارت امور اقتصادی و دارایی.


• رفیعی، محمد مهدی. (1374)، بررسی مقایسه­ای عملکرد شرکت­های واگذار شده به بخش خصوصی ، قبل و بعد از واگذاری در روند خصوصی سازی در جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس،صص29-18


• قنبری، علی و هاشم سپانلو، هاشم.(1387)، موانع و مشکلات اجرای سیاست های کلی اصل 44 و وظایف نهادهای نظارتی، مجله­ی راهبرد، 14.


• مهربان فر، احسان. (1395)، آسیب شناسی خط مشی گذاری دولت در عرصه ی خصوصی سازی بر مبنای نظریه ی داده بنیاد، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 86.


• امیری، مجتبی؛ شهرزاد نیری؛ مرجان صفاری و فاطمه دلبری راغب. (1392)، تبیین و اولویت بندی موانع فراروی خصوصی سازی و مشارکت بخش خصوصی در توسعة ورزش، مدیریت ورزشی، دوره 5؛ شماره 4، 106- 83.


• نصیری، مرتضی. (1382)، پاره­ای ملاحظات حقوقی پیرامون شرکت­های دولتی، مجلس و پژوهش، نشریه مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی سال دهم، ویژه­نامه عدالت و حقوق، شماره 38، صص 174-163.


• همتی، محمد؛ مرضیه اردکانی زاده، و قربانیان فوزیه. (1390)، اولویت بندی موانع خصوصی­سازی؛ از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تهران، همایش ملی خصوصی سازی.


• دانش جعفری، داود و برقی اسکویی، محمد مهدی. (1388)، بررسی اثرات اجرای سیاست های کلی اصل 44 بر متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از رهیافت مدل .CGE پژوهشنامه اقتصادی، 3 (3)، 38-15.


• نوری، ع، مهرمحمدی ، م.(1390). الگویی برای بهره گیری از روش نظریة برخاسته از داده ها در پژوهش­های تربیتی. مطالعات برنامة درسی، 6(23)، 35-8.


• Alipour, M. (2013), "Has privatization of state-owned enterprises in Iran led to improved performance?", International Journal of Commerce and Management, Vol. 23 No. 4, pp. 281-305. https://doi.org/10.1108/IJCoMA-03-2012-0019


• Sriyono, E. (2019), Privatization in Water Resources Management: The Case of Indonesia. Journal of Physics. To cite this article: Edy Sriyono 2019 J. Phys.: Conf. Ser. 1175 012023


• Journal Article: Kim,P.S., &Kim,K. (2001). Appraising the new institutional arrangements for privatization of Korean state-owned enterprises,International Journal of public admin.24(5), 423-446.


• Caroline Enright, Someone to Lien on: Privatization of Delinquent Property Tax Liens and Tax Sale Surplus in Massachusetts, 61 B.C.L. Rev. 667 (2020),


• Carnoy, M. & Marachi, R. (2020). Investing for “Impact” or Investing for Profit? Boulder, CO: National Education Policy Center. Retrieved [date] from http://nepc.colorado.edu/publication/social-impact-bonds


• s and Pelletier,A.(2018). Privatization in Developing Countries: What Are the Lessons of Recent Experience? TheWorld Bank Research Observer, vol. 33, no 1. https://academic.oup.com/wbro/article-abstract/33/1/65/4951686 by guest on 02 August 2020


• Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research, 142(1), 174-186.


• Cheng, Jao-Hong; Chih-Ming Lee; Chih-Huei Tang. (2009), An Application of Fuzzy Delphi and Fuzzy AHP on Evaluating Wafer Supplier in Semiconductor Industry, wseas transactions on information science and applications, Vol 6, PP 756-767.


• Hsu, Yu-Lung; Cheng-Haw Lee, V.B. Kreng. (2010), The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection, Expert Systems with Applications, Vol. 37, PP. 419-425.


• Hsu, P. F., & Chen, B. Y. (2007). Developing and implementing a selection model for bedding chain retail store franchisee using Delphi and fuzzy AHP. Quality & Quantity, 41(2), 275-290.


• Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques andProcedures For Developing Grounded Theory (2 Nd Ed.). Sage Publications, Thousand Oaks, CA, USA.


• Tzeng, G.-H., Teng, J.-Y.(1993) Transportation investment project selection with fuzzy multiobjectives. Transp.Plann. Technol. 17(2), 91–112 .