کاربرد متدولوژی پویایی‌های سیستم در تحلیل سیستم‌های تولید ،جمع‌آوری و حمل پسماندهای جامد شهری (مطالعه موردی :کلان‌شهر تهران)

الموضوعات :

محمدعلی افشارکاظمی ¹ , لیلا افتخار ² , قاسم علی عمرانی ³

1 - دانشیار گروه مدیریت صنعتی ،دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات *(مسوول مکاتبات)
3 - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط،دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , صفر, 1431 تاريخ التأكيد : 03 الخميس , شعبان, 1431 تاريخ الإصدار : 16 الثلاثاء , رمضان, 1437

الکلمات المفتاحية: پسماند جامد شهری, شهر تهران, پسماند خشک ارزش‌مند, مدل‌سازی پویا,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: تولید پسماند محصول فعالیت های مختلف آدمی است که امروزه با تغییر شیوه زندگی و توسعه همه جانبه نسبت به گذشته، بسیار دگرگون شده است. با پیشرفت علوم و تکنولوژی ، مدیریت پسماند نیز تحت بررسی های دقیق علمی و پژوهشی قرارگرفته است. در میان عناصر موظف هشت گانه سیستم مدیریت پسماندهای جامد شهری، عناصر تولید، جمع آوری و حمل از اهمیت ویژه ای برخوردارند. عنصر تولید از آن جهت حایز اهمیت است که اولین حلقه از زنجیره بازیافت بوده و مهم ترین بخش و قاعده هرم مدیریت جامع زایدات را کاهش تولید بر عهده دارد.از سوی دیگر بخش اعظم هزینه های سیستم مدیریت مواد زاید جامد مربوط به جمع آوری و حمل پسماندها می باشد. مواد و روش ها: در این مقاله نخست به تشریح سیستم مدیریت پسماندهای جامد شهری ، روش شناسی مدل سازی پویا و پیشینه تحقیقات انجام شده در خصوص مدل سازی دینامیکی سیستم های مدیریت مواد زاید جامد شهری پرداخته ایم . در گام بعدی مدلی پویا از سیستم های تولید ،جمع آوری و حمل زباله در شهر تهران ارایه نموده ایم. پس از تدوین مدل در محیط نرم افزاری پویا، نتایج حاصل از اجرای مدل را تحلیل نموده و جهت اعتباردهی به مدل آن را تحت آزمون های اعتبارسنجی قرار داده ایم. بحث و نتیجه گیری: پس از آن که مدلی معتبر حاصل گردید، با استفاده از تحلیل سیاست و حساسیت مدل به تدوین سناریوی بهبود سیستم در راستای روش 3R [1] پرداخته ایم. در شهر تهران بهترین گزینه برای مدیریت زیرسیستم های تولید ،جمع آوری و حمل پسماندها ، تأکید بر کاهش تولید و کاستن از سرانه تولید زباله ، آگاهی بخشی شهروندان و مسوولان بر لزوم جداسازی زباله خشک و تر در مبدأ تولید و تلاش در جهت بهبود عملکرد طرح تفکیک پسماند های خشک است. [1]- Reduction-Reuse-Recycle

المصادر:

1. Sufian., M. A. & Bala., B.K., 2007, Modeling of urban solid waste management system: The case of Dhaka city, Waste Management,No.27,pp.858-868.


2. Sterman., J. D., 2000, Business Dynamics: Systems Thinking and Modeling for a complex world,McGrow-Hill.


3. عبدلی. م.ع، 1387،بازیافت مواد زاید جامد شهری، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.


4. عباسوند. م، 1385، مدیریت پسماندهای شهری(نمونه موردی استان گلستان)،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران مرکز،دانشکده هنر و معماری،گروه شهرسازی.


5. سوشیل،(نویسنده)1387،پویایی­های سیستم (رویکردی کاربردی برای مسایل مدیریتی )،تیموری.ابراهیم، نورعلی.علی­رضا و ولی زاده.نریمان(مترجمین)،مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
   
   
   1. Mashayekhi.,A. N.,1993,Transition in the New York state Solid waste system:a dynamic analysis,System Dynamics Review,Vol.9,no.1,pp.23-47.
   
   
   2. Sudhir.,V.,Srinivasan.,G. & Muraleed haran.,V.R.,1997,Planning for sustainable solid waste management in urban India,System Dynamics Review, Vol.13, no.3, pp.223-246.
   
   
   3. Karavezyris.,V., Timpe., K. & Marzi., R., 2002, Application of system dynamics and fuzzy logic to forecasting of municipal solid waste ,Mathematics and Computers in simulation, No.60, pp.149-158.
   
   
   4. Dyson., B. & Chang., N., 2005, Forecasting municipal solid waste generation in a fast –growing urban region with system dynamics modeling ,Waste Management, No. 25, pp.669-679.
   
   
   5. "سرشماری عمومی نفوس ومسکن سالهای 1375 و 1385" Retrieved September 12,2009,from http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/sci26.
   
   
   6. "آمار و اطلاعات سازمان مدیریت پسماند" Retrieved September 14,2009 from http://bazyaft.tehran.ir/Default.aspx?tabid=22998.
   
   
   7. گزارش عملکرد سال 1386،سایت سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران.
   
   
   8. افتخار.،ل.،1388،مدلسازی دینامیکی سیستم مدیریت پسماندهای جامد شهری در کلان شهر تهران، دانشگاه آزاد اسلامی –واحد علوم و تحقیقات، دانشکده مدیریت و اقتصاد،گروه مدیریت شهری.
   
   
   9. درمان.،ز.،1386، تدوین استراتژی زنجیره تأمین صنعت فولاد ایران با استفاده از تحلیل پویایی سیستم،دانشگاه آزاد اسلامی –واحد علوم و تحقیقات، دانشکده فنی مهندسی،گروه صنایع.
   
   
   10. مهدی پور.، الف. بررسی مقایسه ای آمارهای مدیریت پسماند. تهران: سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران،1388.