ارزیابی میزان انتشار آلایندهها و تغییرات شاخص کیفیت هوا در شهرهای غرب استان مازندران
الموضوعات :
شهره علی دوست
1
,
نادر بهرامی فر
2
1 - دکتری علوم و مهندسی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور.
2 - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور . *(مسوول مکاتبات)
الکلمات المفتاحية: آلودگی هوا, AQI, ضرایب انتشار, مازندران.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: آلودگی هوا معضل محیطزیست شهری بوده و حمل و نقل عامل اصلی بروز آن است. در این مطالعه به بررسی آلایندههای شاخص هوا در غرب استان مازندران پرداخته شده است. میزان انتشار این آلایندهها با توجه به میزان مصرف سوخت و ضرایب انتشار آن، در هر شهرستان محاسبه شد و به وسیله شاخص AQI به ارزیابی کیفیت هوای ایستگاهها پرداخته شد.
روش بررسی: آلایندههای NO2، SO2، CO و O3 در 18 ایستگاه غرب استان با استفاده از دستگاه پرتابل aeroQUAL و PM10 و PM2.5 نیز توسط دستگاه پرتابل HAZ-DUST سنجش شدند.
یافته ها: در بین ایستگاههای مورد بررسی، حداکثر غلظت NO2 در شهرهای محمودآباد و آمل به ترتیب 70 و µg/m3 72، حداکثر غلظت CO در میدان مخابرات چالوس و میدان 17 شهریور آمل به ترتیب 71/16 و mg/m3 88/13، بالاترین غلظت O3 در شهرک صنعتی چمستان و بندر نوشهر به ترتیب برابر 102 و µg/m3 100 و بالاترین غلظت ذرات PM2.5 و PM10 در مرکز شهر محمودآباد به ترتیب برابر 20 و µg/m3 31 مشاهده شد. SO2 درتمامی نقاط نمونهبرداری کمتر از µg/m3 10 بود. بالاترین میزان انتشار گازهای آلاینده در منابع متحرک مربوط به گاز CO و در منابع ساکن مربوط به گاز NOX بود.
بحث و نتیجه گیری: تنها در ایستگاه مرکز نور کیفیت هوا پاک بوده است و میدان مخابرات چالوس بدترین کیفیت هوا (خیلی ناسالم) را به دلیل بالا بودن غلظتCO داشته است. در کلیه شهرستانها بخش عمدهای از آلایندهها توسط منابع متحرک تولید میشوند. درصد گاز NOx منتشر شده از منابع ساکن در شهرهای مختلف خیلی بیشتر از سایر آلایندهها بود که دلیل آن مصرف بالای گاز طبیعی در صنایع و منازل مسکونی است. به دلیل اینکه کیفیت هوای برخی از ایستگاهها در شرایط ناسالم بود و همچنین توریستی بودن شهرهای مورد بررسی، سنجش دورهای آلایندههای هوا در مراکز شهرها و کنترل و کاهش انتشار گازهای آلاینده از منابع ساکن و متحرک پیشنهاد میگردد.
1. Sheikhi, Z., JafarMousavi, S.A.A., Sakhawat Jo, M.S., Takdestan, A., 2009. Investigation and measurement of total suspended particles and heavy metals in the air of Ahvaz city and comparing the results with environmental standards. National Conference on Health, Environment, and sustainable development, Islamic Azad University, Bandar Abbas branch, Bandar Abbas, Iran. (In Persian)
2. Wang, Y., Huang, L., Huang, C., Hu, J., & Wang, M. 2023. High-resolution modeling for criteria air pollutants and the associated air quality index in a metropolitan city. Environment International, 172, 107752.
3. Naddafi, K., Ehrampoush, M., Jafari, V., Nabizadeh, R., Younesian, M., 2009. Complete Evaluation of Suspended Air Particles and Their Composition in the Central Area of Yazd City. JSSU; 16 (4) :pp 26-32. (In Persian)
4. Ghiyathuddin, M., 1999, air pollution, translated from Perkins, Tehran University Press. (In Persian)
5. Paoletti, E., Bardelli, T., Giovannini, G., Peccioli, L., 2011. Air quality impact of an urban park over time. Procedia Environmental Sciences, vol. 4, pp. 10-16.
6. Choi, J., Park, Y.S., Park, J. D., 2015. Development of an Aggregate Air Quality Index Using a PCA-Based Method A Cas Study of the US Transportation Sector. American Journal of Industrial and Business Management, vol 5, pp. 53-65.
7. Glencross, D.A., Ho, T.R., Camina, N., Hawrylowicz, C.M., & Pfeffer, P.E. 2020. Air pollution and its effects on the immune system. Free Radical Biology and Medicine, 151, 56-68.
8. EPA., 2009. Technical Assistance Document for the Reporting of Daily Air Quality the Air Quality Index (AQI).
9. EPA., 2014. Air Quality Index, A Guide to Air Quality and your health.
10. Hu, J., Ying, Q., Wang, Y., Zhang, H., 2015. Characterizing multi-pollutant air pollution in China: Comparison of three air quality indices. Environment International. Vol. 84, pp.17–25.
11. Zarrabi, A., Mohammadi, J., Abdulahi, A.A., 2010. Investigation and evaluation of fixed and mobile sources of air pollution in Isfahan city. Geography.8(26):151-164. (In Persian)
12. Mansouri, N., Qanadi, E., Vaezi, M., Abdi, A., 2013. Estimation of the emission coefficient of air pollutants in the transport sector of Tehran city. The First National Conference on Planning and Environmental Protection, Hamadan University Azad Eslami, Hamadan Branch, Hamadan, Iran. (In Persian)
13. Gholampour, A., Nabizadeh, R., Hassanvand, M.S., Taghipour, H., Faridi, S., Mahvi, A.H.,2015. Investigation of the ambient particulate matter concentration changes and assessing its health impacts in Tabriz. Iran. Journal of Health and Environment, Scientific-Research Quarterly of the Iranian Health-Environmental Scientific Association. Vol. 7, No. 4. pp 541-556. (In Persian)
14. Bayat, R., "Sharif Air Pollution Production Sources of Tehran, Sharif University of Technology", Master's thesis, Civil Engineering School of Sharif University, 2013; Pages 1-91.
15. Fatehifar, I., Kahforoshan, D., 2013 "The plan for compiling the list of sources of air pollutants in Tabriz city", the plan of the General Department of Environment of Tabriz province, implemented by: Sahand University of Technology, Research Institute of Environment and Sustainable Development, pp 1-125.
16. Guide to calculating, determining and declaring air quality index, Environment and Work Health Center: Environmental Research School, Tehran University of Medical Sciences and Health Services.
17. Wilker, E. H., Osman, M., & Weisskopf, M. G. 2023. Ambient air pollution and clinical dementia: systematic review and meta-analysis. bmj, 381.
