شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست شهری امن با تأکید بر رویکرد شهر دوستدار کودک (مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران)
الموضوعات :نرجس شهمیری 1 , مژگان زعیم دار 2 , رکسانا موگوئی 3 , سعید ملماسی 4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت محیط‌زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه محیط‌زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - دانشیار گروه محیط‌زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه محیط‌زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: مدیریت شهری, محیط‌زیست امن, شهر دوستدار کودک, کلان‌شهر تهران.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: فضاهای شهری در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان نقش منحصربه‌فردی دارند. در این راستا، با توجه به اینکه کودکان به‌عنوان سازندگان نسل‌های بعدی به شمارمی روند؛ برنامه‌ریزی و طراحی صحیح محیط‌زیست شهری متناسب با زندگی کودکان در سوق دادن جامعه‌ی انسانی به سمت جامعه¬ای سالم و مطلوب از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور، تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست شهری امن با تأکید بر رویکرد شهر دوستدار کودک در کلان‌شهر تهران انجام گرفته است. روش بررسی: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره‌گیری از روش دلفی (15 نفر از نخبگان و مدیران حوزه مدیریت برنامه ریزی محیط زیست شهری) و کاربست تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم‌افزار Micmac در سال 1401صورت گرفته است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین اثرگذاری در بین مؤلفه‌های مورد بررسی در راستای مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست شهری امن با تأکید بر رویکرد شهر دوستدار کودک در کلان‌شهر تهران مربوط به مؤلفه‌های قوانین احترام به دیدگاه کودک (اعمال و ادغام دیدگاه کودکان در برنامه‌ریزی و طراحی‌های شهری از نظر جنبه‌های مختلف کالبدی، ذهني و رفتاری)، حقوق زندگی و توسعه‌ی حداکثری کودک (اقدامات قانونی مناسب برای کاهش آلودگی‌های شهری) و کیفیت محیطی (مناسب بودن پیاده‌روها و خیابان‌ها برای استفاده‌ی کودکان) می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به وضعیت موجود و کمبود مؤلفه‌های کلیدی و استراتژیک تأثیرگذار در راستای توسعه‌ی سیستم، آینده‌ی مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست شهری امن با تأکید بر رویکرد شهر دوستدار کودک در کلان‌شهر تهران نامطلوب خواهد بود.
1. UNICEF. (2018). Advantage or paradox? The challenge for children and young people of growing up urban. New York: UNICEF
2. Christian, H., Zubrick, S., Foster, S., Giles-Corti, B., Bull, F., Wood, L., Knuiman, M., Brinkman, S., Houghton, S., & Boruff, B. (2015). The influence of the neighborhood physical environment on early child health and development: a review and call for research. Health place, 33, 25–36.
3. UNICEF. (2012). The state of the world’s children 2012: children in an urban world. New York: UNICEF.
4. Office for National Statistics. (2018). Changing trends in mortality: an international comparison 2000 to 2016. Analysis of period life expectancies and mortality in selected countries globally from 2000 to 2016.
5. Goldfeld, S., Villanueva, K., Tanton, R., Katz, I., Brinkman, S., Giles-Corti, B., & Woolcock, G. 2019). Creating community indicators for early childhood development: challenges and innovations from the kids in communities study. Cities & health, 3(1-2), 68–77.
6. Chan, P. (2021). Child-Friendly Urban Development: Smile Village Community Development Initiative in Phnom Penh. World, 2, 505–520.
7. Bishop, K., & Corkery, L. (2017). Designing cities with children and young people: beyond playgrounds and Skate Parks. New York: Routledge.
8. Wood, J. (2016). Space to participate: children’s rights and the Scottish town planning system. PhD Thesis. Heriot-Watt University. Available from: http://hdl.handle.net/10399/ 3401.
9. Kai, R., & Leiqing, X. (2017). Dataset on energy effi ciency assessment and measurement method for child-friendly space in cold residential area. Data in Brief, 14, 148–155.
10. Pascal, C., & Bertram, T. (2009). Listening to Young Citizens: The Struggle to Make Real a Participatory Paradigm in Research with Young Children. European Early Childhood Education Research Journal, 17(2), 249–262.
11. International Play Association (IPA). (2019). The child’s right to play. Available from: http://ipaworld.org/childs-right-toplay/the-childs-right-to-play/.
12. NHS Digital. (2014). Health survey England 2012. Available rom: https://digital.nhs.uk/data-and-information/publications/statistical/health-survey-for-england/healthsurvey-for-england-2012.
13. Percy-Smith, B. & Thomas, N. (Eds). (2009). A Handbook of Children and Young People’s Participation: Perspectives from Theory and Practice. Londen: Routledge.
14. Kiani, A., & Esmaelzadeh Kavaki, A. (2012). Planning Child-Friendly City (CFC) from children's perspective (Case study: Quchan). Bagh-e Nazar, 9(20), 51-62. (In Persian)
15. Riggio, E. (2002). Child friendly cities, Good governance in the best interests of the child. Journal of Environment & Urbanization, 14(2), 45-58.
16. Chan, P., & Lee, M.H. (2019). Prioritizing Sustainable City Indicators for Cambodia. Urban Science, 3(4), 104.
17. Broberg, A., Kyttä, M., & Fagerholm, N. (2013). Child-friendly urban structures: Bullerby revisited. Journal of Environmental Psychology, 35, 110-120.
18. Brown, C., de Lannoy, A., McCracken, D., Gill, T., Grant, M., Wright, H., & Williams, S. (2019). Special issue: child-friendly cities. Cities & Health, 3(1-2), 1-7.
19. Mohareb, N., Elsamahy, E., & Felix, M. (2019). A child-friendly city: a youth creative vision of reclaiming interstitial spaces in El Mina (Tripoli, Lebanon). Creativity Studies, 12(1), 102-118.
20. Kyttä, A.M., Broberg, A.K., & Kahila, M.H. (2012). Urban environment and children’s active lifestyle: SoftGIS revealing children’s behavioral patterns and meaningful places. American journal of health promotion, 26 (5), 137–148.
21. Engemann, K., Bøcker Pedersen, C.B., Arge, L., Tsirogiannis, C., Mortensen, P.B., & Christian Svenning, J. (2019). Residential green space in childhood is associated with lower risk of psychiatric disorders from adolescence into adulthood. Proceedings of the national academy of sciences, 116(11), 5188–5193.
22. Gill, T. (2019). Building cities fit for children: case studies of child-friendly urban planning and design in Europe and Canada. Available from: https://www.wcmt.org.uk/fel lows/reports/building-case-child-friendly-urban-planning.
23. Hekmatnia, H., Mousavi, M.N., Rasouli, M., & Saeidpoor, S. (2020). Child Friendly City Foresight in the 2031 Horizons (Case Study: Tabriz City). Geography and Territorial Spatial Arrangement, 10(36), 37-54. (In Persian)
24. Abhari, N., Shamsoddini, A., & Ezatpanah, B. (2021). Assessing the status of child-friendly city indicators and its relationship with children's access to the required essential uses (case study: Jahrom city). Geographical Urban Planning Research, 9(3), 835-856. (In Persian)
25. Satispi, E. (2019). Policy Development of the Child-Friendly City: Case Study of South Tangerang City Regional Government. International Journal of Social and Administrative Sciences, 3(2), 105–112.
26. Gilbert, H. (2021). Children's everyday freedoms: Local government policies on children and sustainable mobility in two Australian states. Journal of Transport Geography, 71, 116-129.
