تحلیل فضایی الگوی توسعه متوازن شهری با رویکرد عدالت فضایی (موردمطالعه شهر آمل)

الموضوعات :

اسماعیل علی اکبری ¹ , نفیسه مرصوصی ² , اسداله دیوسالار ³ , مریم کمری ⁴

1 - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
4 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری،گروه جغرافیا،دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , ذو الحجة, 1442 تاريخ التأكيد : 29 الأربعاء , رجب, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الإثنين , شعبان, 1443

الکلمات المفتاحية: عدالت فضایی, توسعه متوازن, آمل, تحلیل فضایی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: الگوی توسعه متوازن شهر درگرو سنجش تعادل فضایی منابع و امکانات شهر و نحوه استقرار جمعیت در نواحی و محلات آن است و توسعه متوازن هر شهر نیازمند رویکردی عادلانه در جهت بهره‌وری از منابع مالی و توزیع خدمات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی است که هدف آن ارتقاء سطح کیفیت زندگی شهروندان است. تحقیق حاضر با هدف بررسی توسعه متوازن شهر آمل با رویکرد عدالت فضایی انجام‌ گرفته است.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. جهت تحلیل داده‌های پژوهش در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، ابتدا با استفاده از نرم‌افزار GIS به بررسی الگوی توزیع فضایی امکانات با روش‌های آماری و گرافیکی در شهر آمل پرداخته‌شده، سپس توزیع جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله بعد با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی شهر و روش تصمیم‌گیری زوجی، به بررسی شاخص‌های کالبدی موثر در توزیع امکانات پرداخته‌شده است. نظرسنجی و مصاحبه در بازه زمانی 1399-1400 با 42 کارشناس خبره در سطح 22 محله شهر آمل به تعیین توابع برتری و وزن دهی به شاخص‌ها و درنهایت رتبه‌بندی آن‌ها با استفاده از مدل AHP صورت گرفته است.یافته‌ها: یافته های تحلیل‌های گوناگون، حاکی از تمرکز امکانات و خدمات در مرکز شهر و در بافت اولیه آن است.بحث و نتیجه گیری: تحلیل‌هایی مانند تحلیل تراکم کرنل، کریجینگ، لکه‌های داغ مشخص کردند که توزیع امکانات و خدمات در شهر آمل به مرکز تمایل دارد و تحلیل نزدیک‌ترین همسایه نیز نشان داد توزیع امکانات و خدمات خوشه‌ای می‌باشد.

المصادر:

1. Prizadi, Taher, Hosseini, Fereshteh, Behboodi Moghadam, Hossein. (1395). Analysis of Spatial Inequalities in the Distribution of Urban Services from the Perspective of Spatial Justice (Case Study: Marivan City. Journal of Spatial Planning) 6 (21), 91-102. (In Persian (


2. Ali Akbari, Esmaeil (1999) "Urban Development Mechanisms in Ilam Province before Land Reform" Urban Geography, University of Tehran. (In Persian (


3. Hatami Nejad, Hossein, Rasti, Civil, Spatial Justice and Social Justice Evaluation and Comparison of the Views of John Rawls and David Harvey 2006, No. 9-pp. 95-82. (In Persian (


4. Nasiri Handeh Khaledeh (2015), Analysis of spatial inequalities in the distribution of urban services with the approach of spatial justice using the Vickor model. Case study: Qazvin city, Journal of Spatial Planning, Eighth year, 28th serial number, pp. 153-133.


5. Hakimi, Hadi; Elhami, Nasrin; Pourhosseini, Mahdieh (1397). Evaluation and ranking of urban services distribution in informal settlements Case study: Tabriz metropolis, Sustainable city quarterly, Volume 1, Number 4, pp. 71-57.


6. Ali Akbari, Ismail (1999) "Urban Development Mechanisms in Ilam Province before Land Reform" PhD Thesis in Urban Geography, University of Tehran. Sheikhi, Hojjat. (1397). Analysis of environmental capabilities for urban development (Case study: Ilam city). Human Geography Research, 50 (1), 127-144. doi: 10.22059 / jhgr.2016.59312. (In Persian (


7. Marsousi, Nafiseh (2003), Spatial Analysis of Social Justice in Tehran, PhD Thesis, Tarbiat Modares University, Supervisor: Hossein Shokouei.


8. Azizi Danalo, Samaneh; Mojtaba Zadeh Khaneghahi, Hossein (1399), Presenting a Model of Fair Distribution of Urban Services Based on Social Justice Case Study: District 11 of Tehran, Sustainable City Quarterly, Volume 3, Number 4, pp. 90-75.


9. bozy, khoda rahm; Sayad Salar, Yasin; Memari, Ibrahim (1398). Monitoring and tracking inequality of services and facilities within the city with the approach of spatial justice (Case study: Gorgan). Bi-Quarterly Journal of Urban Social Geography, 6 (1), pp. 42-29.


10. Zarabi Asghar, Mohammadi Jamal, Rakhshani Nasab Hamidreza. Spatial analysis of health service development indicators. Social Welfare. 1386; 7 (27): 213-234. (In Persian (


11. Greer, John Robert (2002), Equity in the spatial distribution of municipal services: how to operationalize the concepts and institutionalize a program The University of Texas at Dallas


12. Prizadi, Taher, Hosseini, Fereshteh, Behboodi Moghadam, Hossein. (1395). Analysis of Spatial Inequalities in the Distribution of Urban Services from the Perspective of Spatial Justice (Case Study: Marivan City. Journal of Spatial Planning) 6 (21), 91-102. (In Persian (


13. Kashefi Doust, Diman, Hajinejad, Ali (2015), (Urban land use evaluation with sustainable development approach) Case study: Piranshahr (Land Management Quarterly, Volume 7, Number 1). (In Persian (


14. Sheikhi, Hojjat. (1397). Analysis of environmental capabilities for urban development (Case study: Ilam city). Human Geography Research, 50 (1), 127-144. doi: 10.22059 / jhgr.2016.59312. (In Persian (


15. Mustafavi Thani, Ali; Omati, Mohammad (1398), The Pathological Analysis of Balanced Regional Development in Country Development Programs, Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, Year 7, Issue 32, Summer 8. (In Persian (


16. Dadashpour, Hashem, Rostami, Faramarz (2011), Measuring Integrated Spatial Justice of Urban Public Services Based on Population Distribution, Accessibility and Efficiency in Yasuj City, Urban and Regional Studies and Research, Third Year, No. 10, pp. 22-1.


17. Zaheri, Mohammad; Soleimani Rad, Ismail; Hosseini Shahpariani, Nabiollah (2016), Quarterly Journal of Urban Management Studies, Year 9, Issue 29, Spring 2017. (In Persian (