تأثیر پساب تصفیه خانه فاضلاب دلیجان و آب چاه بر ترسیب کربن خاک و رشد درختان پهن‌برگ

الموضوعات :

ضیاء آزدو ¹ (کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران.)
فاطمه احمدلو ² (استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات))
غلامرضا گودرزی ³ (استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران.)
علی فرمهینی فراهانی ⁴ (مربی پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران.)
هاشم کنشلو ⁵ (استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 11 الإثنين , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 12 الأربعاء , ربيع الثاني, 1440 تاريخ الإصدار : 18 الإثنين , شعبان, 1443

الکلمات المفتاحية: ترسیب کربن آلی خاک, درختان پهن‌برگ, دلیجان, عمق خاک, درصد زنده‌مانی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: استفاده از پساب تصفیه شده می‌تواند وسیله‌ای برای جبران کمبود آب و کنترل و کاهش برداشت از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق باشد. هدف این مطالعه، تعیین اثر آبیاری با پساب تصفیه‌خانه فاضلاب دلیجان و آب چاه به مدت 5 سال روی ترسیب کربن خاک و رشد 7 گونه درختی پهن برگ می‌باشد.روش بررسی: در تحقیق حاضر، پس از آماده سازی زمین، نهال‌ها به‌صورت گروهی در سه تکرار با فواصل 3×3 متر در اسفند 1390 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی کشت شدند. برای بررسی تأثیر نوع آبیاری روی ترسیب کربن آلی خاک، در سال پنجم با حفر پنج پروفیل به عمق 90 سانتی‌متر در زیر تاج درختان از سه عمق نمونه‌برداری خاک انجام شد. در ارزیابی رشد گونه‌های درختی پهن‌برگ در پایان سال پنجم، مشخصه‌های ارتفاع، قطر یقه، قطر تاج پوشش، مساحت تاج پوشش، درصد زنده‌مانی و درصد شادابی مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند.یافته‌ها: نتایج بررسی میزان ترسیب کربن آلی خاک در عمق‌های مختلف خاک نشان داد که آبیاری با پساب فاضلاب سبب افزایش بیشتر کربن آلی خاک شده که بیشترین میزان آن در عمق 90-60 سانتی‌متری خاک می‌باشد. در بین گونه‌های کاشته‌شده با توجه به مشخصه‌های مورد اندازه‌گیری، در آبیاری با آب چاه، گونه‌ Ailanthus altissima از بیشترین میزان ارتفاع وMelia azedarach از بیشترین میزان قطر یقه، قطر تاج پوشش، مساحت تاج پوشش و درصد شادابی برخوردار است. در آبیاری با پساب، گونه‌ Robinia pseudoacacia از بیشترین میزان ارتفاع، Elaeagnus angustifolia از بیشترین میزان قطر یقه،M. azedarach از بیشترین میزان قطر تاج پوشش و مساحت تاج پوشش وM. azedarach و Celtis australis از بیشترین میزان شادابی برخوردارند. کمترین درصد زنده‌مانی مربوط به گونه Acer negundo در هر دو نوع آبیاری با آب چاه و پساب فاضلاب می‌باشد.بحث و نتیجه‌گیری: اثر اصلی نوع آبیاری اختلاف معنی‌دار آماری را نشان نداد. گونه A. negundo نسبت به شرایط آب و خاک منطقه حساس بوده و مناسب کاشت نمی‌باشد. گونه‌ M. azedarach از سازگارترین گونه‌ها در تحقیق حاضر می‌باشد که برای کشت در عرصه مزبور پیشنهاد می‌شود.

المصادر:

1. Salehi, A., Tabari, M., Mohammadi, J., Aliarb, A., 2008. Effect of irrigation with municipal effluent on soil and growth of Pinus eldarica Medw. trees. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, Vol. 16, No. 2, pp. 186-196. (In Persian)


2. Laclau. P., 2003. Biomass and carbon sequestration of ponderosa pine plantations and native cypress forests in Northwest Patagonia. Forest Ecology and Management, Vol. 180, No. 1-3, pp. 317-333.


3. Harrison, K.G., Broecker, W.S., Bonani, G., 1993. The effect of changing land use on soil radio carbon. Science, Vol. 262, pp.725-726.


4. Jackson, R.B., Banner, J.L., Jobbagy, E.G., Pockman, W.T., Wall, D.H., 2002. Ecosystem carbon loss with woody plant invasion of grasslands. Nature, Vol. 418, pp. 1-7.


5. Stewart, H.T.L., Flinn, D.W., 1984. Establishment and early growth of trees irrigated with wastewater at four sites in Victoria, Australia. Forest Ecology and Management, Vol. 8, pp. 243-256.


6. Phillips, R., Fisher, J.T., Mexal, J.G., 1986. Fuelwood production utilizing Pinus eldarica and sewage sludge fertilizer. Forest Ecology and Management, Vol. 16, pp. 95-102.


7. Hopmans, P., Stewart, H.T.L., Flinn, D.W., Hillman, T.J., 1990. Growth biomass production and nutrient accumulation by seven tree species irrigated with municipal effluent at Wodonga Australia. Forest Ecology and Management, Vol. 30, pp. 203-211.


8. Singh, G., Bahati, M., 2003. Growth and mineral accumulation in Eucalyptus camaldulensis seedlings irrigated with mixed industrial effluents. Bioresource Technology, Vol. 88, pp. 221-228.


9. Sing, G., Bhati, M., 2004. Soil and plant mineral composition and productivity of Acacia nilotica (L.) under irrigation with municipal effluent in an arid environment. Environmental Conservation, Vol. 31, pp. 331-338.


10. Rad, M.h., Sardabi, H., Soltani, M., Ghelmani, S.V., 2014. Compatibility of different Eucalyptus species and provenances under sewage irrigation using Yazd city wastewater treatment plant effluent. Journal of Water and Wastewater, Vol. 1, No. 1, pp. 85-94. (In Persian)


11. Keneshloo, H., 2004. Effects of pruning intensity on vitality of Pinus eldarica plantation at west Tehran. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, Vol. 12, No. 1, pp. 111-140. (In Persian)


12. Mahida, N.U., 1981. Water pollution and disposal of wastewater on land. New Delhi, Tata McGraw-Hill.


13. Shi, X.Z., Wang, H.J., Yu, D.S., David., W., Cheng, X.F., Pan, X.Z., Sun, W.X., Chen, J.M., 2009. Potential for soil carbon sequestration of eroded areas in subtropical China. Soil & Tillage Research, Vol. 105, No. 2, pp. 322-327.


14. Varamesh, S., Hosseini, S.M., Sefidi, k., 2015. Assessment of carbon sequestration content in biomass, Robinia pseudoacacia and Cupressus arizonica stands around Tehran. Journal of Environmental Science and Technology, Vol. 16, pp. 343-352. (In Persian(


15. Wani, S.P., Girish, C.h., Sahrawat, K.L., Srinivasa Rao, Ch., Raghvendra, G., Susanna, P., Pavani, M., 2012. Carbon sequestration and land rehabilitation through Jatropha curcas (L.) plantation in degraded lands, Agriculture. Ecosystems & Environment, Vol. 161, pp. 112-120.


16. Keller, C., Grath, S.P.Mc., Dunham, S.J., 2002. Trace metal leaching through a soil grassland system after sewage sludge application. Journal of Environmental Quality, Vol. 31, pp. 1550-1560.