بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی درگندم تولیدی کشور ایران

الموضوعات :

کبرا سادات هاشمی نسب زواره ¹ , کریم شهبازی ² , کامبیز بازرگان ³

1 - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
3 - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

تاريخ الإرسال : 05 السبت , ربيع الأول, 1441 تاريخ التأكيد : 28 الأحد , ربيع الثاني, 1442 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: ایران, کادمیم, گندم, فلزات سنگین, سرب, روی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته ها: میزان کادمیم در 59/8 درصد از نمونه های گندم کشور، بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg03/0) بود. میانگین میزان کادمیم درتمام استان های بررسی شده به جز استان گیلان ازحد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. نتایج نشان دادند که میزان سرب در 72/0 درصد از نمونه های گندم آنالیز شده بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg 15/0) بود. میانگین میزان سرب در همه استان ها از حد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. بررسی غلظت عنصر مفید روی در نمونه های گندم نشان داد در بخش اعظم نمونه ها (حدود 79%)، غلظت این عنصرکمتر از حد مطلوب (mg/Kg30) می باشد. بحث و نتیجه گیری: توزیع فراوانی غلظت عناصر سرب و کادمیم در مناطق مختلف ایران حاکی از بالاتر بودن غلظت عنصر کادمیم نسبت به حد مجاز در استان گیلان است. به نظر می رسد حد مجاز کادمیم در گندم در استاندارد ملی، به طور غیر مستندی سخت گیرانه است، لذا پیشنهاد می شود حد مجاز کادمیم در دانه گندم در استاندارد ملی ایران مجدداً بازنگری شود. اگر استاندارد جهانی به عنوان شاخص ارزیابی آلودگی گندم های تولیدی کشور در نظر گرفته شود، در رابطه با کادمیم، در هیچکدام از نمونه های تجزیه شده غلظت کادمیم بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی نیست. در ادامه نتایج اندازه گیری عنصر روی در گندم ها، نشانگر کمبود روی در بخش اعظم نمونه های گندم است. لذا با توجه به سهم نان درسبد غذای جامعه ایرانی بایستی موضوع ارتقاء غلظت روی درگندم مورد توجه جدی قرار گیرد.

المصادر:

1. Kandeler, E., Tscherko, D., Bruce, K., Stemmer, M., Hobbs, P.J., Bardgett, R.D., Amelung, W., 2000. Structure and function of the soil microbial community in microhabitats of a heavy metal polluted soil. Biology and fertility of soils. Vol. 32, pp. 390-400.


2. FAO/WHO, Contaminants, Codex Alimentarius, vol. XVII, Edition 1, FAO/WHO,Codex Alimentarius Commission, Rome, 1984.


3. Kianpoor, S., Sobhanardakani, S., 2018. Evaluation of Zn, Pb, Cd and Cu concentrations in wheat and bread consumed in Hamedan city. Journal of Food Hygiene. Vol. 7, No. 28, pp. 87. (In Persian)


4. Esmaili, A., Noroozi, V., Saeedi, R., Mohammadi, M. J., Sobhani, T., Dobaradaran, S., 2017. Data on heavy metal levels (Cd, Co, and Cu) in wheat grains cultured in Dashtestan County, Iran. Data in Brief.Vol. 14,pp. 543–547.


5. Mohammadi, A., 2016. Investigation of heavy metals (lead and cadmium) in purchased wheat in 2014, (In Persian).


6. Agriculture Jihad Statistics, Agronomic crops. Crop year 2016-2017. (In Persian)


7. AOAC Official Method 999.10:1999 Lead, Cadmium, Zinc, Copper and Iron in Foods. Atomic Absorption Spectrometry (AAS) after microwave digestion.


8. Khavazi, K., Balali, M.R., Bazargan, k., Tehrani, M.M., Rezaei, H., AsasdiRahmani, H., Gheibi, M.N., Davoodi, M.H., Saadat, S., Moshiri, F., Davatgar, N., 2014. Comprehensive soil fertility and plant nutrition program 2014-2025. Soil and water research institute. 1, pp. 28. (In Persian)


9. Malakouti, M.J., Moshiri, F., Gheibi, M.N., 2005. Optimum levels of nutrients in soils and some agronomic and horticultural crops (Part 1: agronomic crops), Technical bulletin No. 405, Soil and water research institute, Sana Publications. (In Persian)


10. Codex Stan 193-1995. "Codex General Standard for Contaminants and Toxins in Food and Feed".


11. National Standard of Iran, No. 12968. Institute of Standards and Industrial Research of Iran, Food & Feed-Maximum limit of heavy metals.2009. (In Persian)


12. Commision Regulation (EC) No 1881-2006-"Setting maximum levels for criteria contaminations in foodstuffs". European Commission, Commission Regulation (EC) No.466/2001 SettingMaximum Levels for Certain Contaminants in Foodstuffs, 2002;US EPA, Risk Assessment Guidance for Superfund, Human Health Evaluation Manual (Part A). Interim Final, vol. I. Washington (DC), United States Environmental Protection Agency, EPA/540/1-89/002, 1989.


13. National Standard of the People’s Republic of China (NSPRC). National Food Safety Standard, Issued by Ministry of Health of the People’s Republic of China. 2011.


14. Food Safety Authority of Ireland.Mercury, Lead, Cadmium, Tin and Arsenic in Food, Food safety Authority of IRELAND. 2009.


15. Food Standards Australia and New Zealand Standard 1.4.1 (FSANZS) – Contaminants and Natural Toxicants laid down maximum levels of FIVE heavy metals in specified food.


16. Yanardag, A.B., Mermut, A.R., Cano, A.F., Garces, D.M.C., Yanardag, I.H., 2016. Cadmium contents of soils and durum and bread wheats on Harran Plain, southeast Turkey, Turkish Journal of Agriculture and Forestry. Vol. 40, pp. 772-782.