مدل سازی برای جداسازی گاز های اسیدی با استفاده از مایعات یونی و غشا و مقایسه عملکرد بین دو غشای متفاوت

الموضوعات :

بهنام بیگی ¹ (کارشناسی ارشد، گروه مهندسی شیمی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.)
نادیا اسفندیاری ² (استادیار، گروه مهندسی شیمی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.* (مسوول مکاتبات))

تاريخ الإرسال : 07 السبت , رجب, 1439 تاريخ التأكيد : 29 الأربعاء , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , رجب, 1443

الکلمات المفتاحية: مایع یونی, سولفید هیدروژن, جداسازی, دی اکسید کربن, غشا,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: گاز طبیعی تولیدی از چاههای نفت و گاز، اغلب دارای سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن می باشد که اصطلاحاً این گاز ها را گاز ترش می گویند. وجود دی اکسید کربن (به مقدار زیاد) و سولفید هیدروژن (حتی به مقدار کم) باعث اشکالات فراوانی در هنگام انتقال و مصرف گاز طبیعی می شود. در این تحقیق، مدل ریاضی برای جداسازی گازهای دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن از هلیم به کمک دو جنس متفاوت غشایی شامل مدول سرامیکی و PEEK-L II و مایعات یونی مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: تاثیر جنس، قطر، فشار و دما بر روی بازده جداسازی بررسی شد. مایع یونی مورد استفاده دراین تحقیق [hemim][BF4] می باشد. مدول سرامیکی و PEEK-L IIمورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات فشار و غلظت در هنگام جذب بررسی شد. تغییرات غلظت دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن در مایع یونی بر حسب زمان بررسی شد.یافته ها: برای مدول سرامیکی حدود 50 تا 60% افت فشار در 100 تا 120 ثانیه اول رخ می دهد. برای مدول PEEK-L II در30 ثانیه اول حدود50 تا60% افت فشار ناشی از جذب گاز رخ می دهد. اثر تغییر دما بر روی غلظت دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن در سه دمای 25، 50 و 100 درجه سانتی گراد بررسی شد. با افزایش دما در مدول سرامیکی مقدار دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن بیشتری از غشا عبور می کند.بحث و نتیجه گیری:. با افزایش زمان غلظت دو گاز دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن در مایع یونی رو به افزایش می باشد. با افزایش دما از 25 به100 درجه سانتی گراد، میزان گازهای اسیدی بیشتری جذب مایع یونی شد. مدول PEEK-L II نسبت به مدول سرامیکی مقدار بیشتری ازگازهای اسیدی را از سیستم حذف می کند.

المصادر:

1. Kohl, A.L., Nielsen, R., Gas purification. Gulf Professional Publishing.


2. Freire, M.G., 2016. Ionic-Liquid-Based Aqueous Biphasic Systems. Springer.


3. Bozym, D.J., Uralcan B.l., Limmer D.T., Pope M.A., Szamreta N.J., Debenedetti P.G., 2015. Anomalous Capacitance Maximum of the Glassy Carbon–Ionic Liquid Interface through Dilution with Organic Solvents. The Journal of Physical Chemistry, Vol. 6, pp. 2644-2648.


4. Clough, M.T., Geyer, K., Hunt, P.A., Son, S., Vagt, U., Welton, T., 2015. Ionic liquids: not always innocent solvents for cellulose. Green Chemistry, Vol. 17, pp. 231-243.


5. Trujillo-Rodríguez, M.J., Afonso, A.M., Pino, V., 2016. Analytical Applications of Ionic Liquids in Chromatographic and Electrophoretic Separation Techniques. Ionic Liquids for Better Separation Processes, pp. 193-233.


6. Mokhtari Hosseini, Z.B., Shenavaei Zare, T., Kamalifar, Y., 2015. The Removal of CO₂ from Cement Plant Flue Gas by Sabzevar Natural Clinoptilolite. Journal of Chemical and Chemical Engineering of Iran, Vol. 34, pp. 63-72. (Persian)


7. Ashoubi, F., Mousavi, S.A., Roostaazad, R., 2014. Preparation of an Experimental Setup for Separation of Hydrogrn Sulfide and Carbon Dioxide from Methane by Using Membrane Contactor. Journal of Chemical and Chemical Engineering of Iran Vo. 33, pp. 21-30. (Persian)


8. Sanaeepour, H.R., Ebadi Amooghin, A., Moghadassi, A., Kargari, A., Ghanbari, D., Sheikhi Mehrabadi, Z., Gaemi, M., 2011. Study of the Gas Separation Properties of ABS/PVAc Novel Blend Membrane. Journal of Chemical and Chemical Engineering of Iran, Vol. 30, pp. 43-51. (Persian)


9. Althuluth, M., Overbeek, J.P., Wees, H.J., Zubeir, L.F., Haije, W.G., Berrouk, A., Peters, C.J. Kroon, M.C., 2015. Natural gas purification using supported ionic liquid membrane. Journal of Membrane Science, Vol. 484, pp. 80-85.


10. Gomez-Coma, L., Garea, A., Irabien, A., 2016. Carbon dioxide capture by [emim][AC] ionic liquid in a polysulfone hollow fiber mambrane contactor. International Journal of Greenhouse Gas Control, Vol. 52, pp 401-409.


11. Farhan Mohshim, D., Mukhtar, H., Mon, Z., 2018. A study on carbon dioxide removal by blending the ionic liquid in mambrane synthesis. Separation and Purification Technology, Vol. 196, pp. 20-26.


12. Dai, Z., Usman, M., Hillestad, M., Deng, L., 2016. Modeling of a tubular membrane contactor for pre-combusion CO₂ capture using liquid: Influence of the membrane configuration, absorbent properties and operation parameters. Green Energy & Environment, Vol. 1, pp. 266-275.


13. Usman, M., Dai, Z., Hillestad, M., Deng, L. 2017. Mathematical modeling and validation of CO₂ mass transfer in a membrane contactor using ionic liquids for pre=combustion CO₂ Chemical Engineering Research and Design, Vol. 123, pp. 377-387.


14. Chau, J., Obuskovic, G., Jie, X., Sirkar, K.K., 2014. Pressure swing membrane absorption process for shifted syngas separation: Modeling vs. experiments for pure ionic liquid. Journal of Membrane Science, Vol. 453, pp. 61-70.


15. Bird, R.B., Stewart, W.E., Lightfoot, E.N., 2007. Transport phenomena, John Wiley & Sons.


16. Reid, R.C., Prausnitz, J.M., Poling, B.E., 1987. The properties of gases and liquids.


17. Shokouhi, M., Adibi, M., Jalili, A.H., Hosseini-Jenab, M., Mehdizadeh, A., 2010. Solubility and diffusion of H₂S and CO₂ in the ionic liquid 1 -(2-hydroxyethyl)-3- methylimidazolium tetrafluoroborate. Journal of Chemical Engineering Data, Vol. 55, pp. 1663-1668.

18.  Dai, Z., Noble, R.D., Gin, D.L., Zhang, X., Deng, L., 2016. Combination of ionic liquids with membrane technology: a new approach for CO₂ separation. Journal of Membrane Science, Vol. 497, pp. 1-20.