جایگاه مریم مجدلیه در آموزه‌های مسیحی یونانی قرون نخستین

الموضوعات :

ولی عبدی ¹ (استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد)
محمد ایلخانی ² (استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
فاطمه لاجوردی ³ (استادیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 12 الأحد , ربيع الثاني, 1444 تاريخ التأكيد : 12 الأحد , ربيع الثاني, 1444 تاريخ الإصدار : 25 الثلاثاء , محرم, 1444

الکلمات المفتاحية: مریم مجدلیه, سنت یونانی, عیسی(ع), پدران کلیسا, حواریون,

ملخص المقالة :

در مسیحیت سه زن جایگاه خاصی دارند: حوا، مریم مادر عیسی ناصری و مریم مجدلیه. دو زن نخست در ارتباط مستقیم با الوهیت هستند. حوا نماد ورود شر به ذات انسان و مریم نمونۀ تطهیر و پرهیزگاری است. مریم مجدلیه انسانی است که طریق خود را بر می گزیند و نماد ایمان به مسیح و پرهیزگاری است. او از این جهت الگویی است برای دیگران. در غرب از قرون وسطی او را زن بدکاره ای درنظر گرفتند که به عیسی ایمان آورد و ادبیات وسیعی در بارۀ شخصیت او تا امروز شکل گرفته است. اما در متون عهدجدید او نمونه زنی است که ضمن وفاداری به عیسای ناصری از بنیانگذاران دین جدید است و به عنوان یک رسول به تبلیغ پیام مسیحیت می پردازد. در متون گنوسی او حکیمی است که با معرفت الهی آشنا است و با آن رمزگشایی می کند و طریق باطنی در دینداری را رواج می دهد. از این جهت مورد انتقاد پطرس حواری که نمونۀ دینداری ظاهری و شریعتمدار است قرار می گیرد. آباء یونانی کلیسا با نگاهی مثبت به او، از پرهیزگاری و تجربۀ باطنی او سخن می گویند.

المصادر:

ـ سیاهپوش، مریم السادات، حاج ابراهیمی، طاهره، هوشنگی، لیلا، «اناجیل رسمی و زنان با نقش رسولانه: مطالعه موردی»، زن در فرهنگ و هنر، دوره 13، 1400.

ـ سیاهپوش، مریم السادات، حاج ابراهیمی، طاهره، هوشنگی، لیلا، «مریم مجدلیه در متون آپوکریفا از نگاهی زنانه­نگر»، ادیان و عرفان، شماره اول، بهار و تابستان، 1400.

ـ شکری فومشی، محمد، مریم مجدلیه و گرایش زنان به مانویت: بازبینی برخی مولفه­های اسطوره­ای و تاریخی»، ایران­نامگ، شماره 3-4، 1398.

ـ عبدی، ولی، «تقابل جریان رسمی مسیحیت با نهضت مونتانوس»، الهیات تطبیقی، سال دوازدهم، شماره بیست وششم، پاییز و زمستان، 1400، صص 69-84.

- Antonov, Vladimir, The Gospel of Philip, Lichtenberg, 2008.

- Ehrman, Bart, Peter, Paul, and Mary Magdalene: the Followers of Jesus -in History and Legend, Oxford University Press, 2006.

- Emmel, Stephen, “The Dialogue of the Savior”, James M. Robinson, ed., The Nag Hammadi Library, revised edition. HarperCollins, San -Francisco, 1990.

- Fiorenza, Elisabeth, S, In Memory of Her: A Feminist Theological Reconstruction of Christian Origins, New York, 1994.

- Foskolou, Vassilikia, “Mary Magdalene between East and West”, Dumbarton Oaks Papers, Volumes 65 and 66, 2011–2012.

- Jacobus de Voragine, The Golden Legend, Tr. William Caxton, Fordham University, First Published, 1931.

- Kung, Hans, Women in Christianity, Continuum, 2005.

 -McConvery, Brendan, “Hippolytus’ Commentary on the Song of Songs and John 20”, Irish Theological Quarterly, 2006.

- Mead, G. R. S (1921), Pistis Sophia, London, 1921.

- Parrott, M., “The Sophia of Jesus Christ”, James M. Robinson, ed., The Nag Hammadi Library, revised edition. HarperCollins, San Francisco, 1990.

- Paterson Brown, Thomas, Τα Ευαγγέλια Θωμά, Φιλίππου και Αλήθειας, London, 2011.

- Robinson, James, The Nag Hammadi Library in English, Second Edition, Brill: Leiden, 1984.

- Robinson, James, Γεωργιαδης, Θανάσης, Το Κατά Μαρία Μαγδαληνή Γνωστικό Ευαγγέλιο, Το Ποντικι, 2007.

- Schoedel, R, “The (First) Apocalypse of James”, James M. Robinson, ed., The Nag Hammadi Library, revised edition. HarperCollins, San Francisco, 1990.

- Tucker, Robert Leonard, “The Place of Woman in the Church”, The Biblical World, 1920, (54) 6, pp. 578-587.

- Warren Smith, Yancy, "Hippolytus’ Commentary on the Song of Songs in social and Critical context", Dissertation: Presented to the Faculty of the Brite Divinity School, 2009.

- Αδαμτζιλουλου, Ευανθιας, Η Υυναικα στη Θεολογια του Αποστολου Παυλου, Θεσσαλονικη, 2003.

- Αούν Βεόρ, Σαμαέλ, Η Πιστις Σοφια Αποκαλυμμενη, 1983.

- Γρηγοριου Θεολογου, Απαντα Τα Εργα: Ο Χριστος Πασχων, Επη Δογματικα, Θεσσαλονικη, 1977.

- Δροσια, Αικατερινη, Η Μαρια Μαγδαληνη ατη βιβλικη και μεταγενεστερη χριστιανικη παραδοση, Θεσσαλονικη, 2018.

- Ιωάννης Χρυσόστομος, Ὑπόμνημα εἰς τόν Ἃγιον Ἰωάννην Ἀπόστολον καί Εὐαγγελιστήν, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, 2006.

- Καραδιδιπουλος, Ιωάννης, Αποκυφα Χριστιανικα Κειμενα: Αποκρυφα Ευαγγελια, Θεσσαλονικη, 2001.

- Κύριλλος Αλεξανδρείας, Ὑπόμνημα εἰς τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, 2006.

- Νικα, Ευγενια, Η Μαρια Μαγδαληνη¨Απο την Καινη Διαθηκη στην Παραδοση της Εκκλησιας, Αθηνα, 2018.

- Χατζηβασιλειαδη, Ελενης Κασσελουρη, “Η Εύχαριστιακή Έμπειρία τών Πρώτων Κοινοτήτων καί ή Συμμετοχή τών Υυναικών”, Θεολογια, 2009.