دیدگاه توماس مرتن درباب اسلام و تصوف

الموضوعات :

رضا رضایی ¹ (دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
طاهره حاج ابراهیمی ² (دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
شهرام پازوکی ³ (استاد مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 21 الأحد , شوال, 1443 تاريخ التأكيد : 21 الأحد , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , رجب, 1443

الکلمات المفتاحية: مرتن, اسلام, تصوف, گفتگوی بین ادیان, فناء فی الله,

ملخص المقالة :

از اندیشه‌‌های منحصر ‌بفرد توماس مرتن، راهب معاصر مسیحی می توان به پروژه گفتگوی بینا-دینی که وی در رسالات و مقالات متعددش به آن پرداخته است، اشاره کرد. مرتن بر آن بود تا طرح کلی اندیشه اش یعنی پروژه ی گفتگوی بین ادیان با غیر مسیحیان را توسعه دهد و در آن گفتگو، مسیری بیابد که بر پایه ی اشتراکات و تشابهات اعتقادی و مناسک عملی باورمندان ادیان غیر مسیحی، راهی برای غنای تجربه ی دینی بشر در همه ادیان بیابد و مسیر ارتباط دینی آنها با مسیحیت را بگشاید. در این مقاله بر آنیم تا در ابتدا مواجهه ی توماس مرتن با دین اسلام، مشخصاً تصوف و عرفان اسلامی را توضیح دهیم و سپس در بستر پروژه ی گفتگوی بین ادیان که وی مطرح می نماید، گفتگوی میان اسلام و مسیحیت را تحلیل نماییم. این تحلیل با رجوع به مفاهیم مهم تصوف که مورد نظر مرتن است نظیر ذکر، مراقبه، بقاء و فنای فی الله صورتبندی می‌شود و سپس می‌توانیم نتیجه بگیریم که دیدگاه مرتن مبنی بر اینکه می‌توان از مسیر عرفان، مسیحیت و اسلام را به یکدیگر نزدیک کرد، ادعایی قابل پذیرش است گرچه عاری از نقد نیست.

المصادر:

• قرآن کریم.


• رفیعی قزوینی، ابوالحسن، مجموعه رسائل و مقالات فلسفی، تصحیح غلامحسین رضانژاد، تهران، الزهرا، 1367.


• زرین­ کوب، عبدالحسین، ارزش میراث صوفیه، چاپ سوم، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1353.


• عبدالباقی سرور، طه، الشعرانی و التصوف الاسلامی، مصر، مطبع العلوم، بی تا.


• عدلی، محمّدرضا، "توماس مرتن و تصوف اسلامی"، عرفان ایران، تهران، حقیقت، 1394.


• مرتن، توماس، حکمت مردان صحرا، ترجمه: فروزان راسخی، تهران، نشر نگاه معاصر، 1385.


• مک گراث، آلیستر، درسنامه الهیات مسیحی، ترجمه محمّدرضا بیات و دیگران، قم، نشر ادیان و مذاهب، 1393.


• Dieker, Bernadette, ”Merton’s Sufi Lectures to Cistercian Novices, 1966-68”, in Merton and Sufism, The Untold Story: A Complete Compendium, Rob Baker and Gray Henry (Eds.), Canada, Fons Vitae,


• Forsthoefel, T., Merton and the Axes of Dialogue, Buddhist-Christian Studies, 2017, vol. 37, pp. 65-72.


• Griffin, John H., Follow the Ecstasy: The Hermitage Years of Thomas Merton, Maryknoll, New York, Orbis, 1993.


• Griffith, Sidney. H., Mystics and Sufi masters: Thomas Merton and Dialogue between Christians and Muslims, Islam and Christian–Muslim Relations, 2004, 15:3, pp. 299-316.


• Merton, Thomas, the Signs of Jonas, New York, Harcourt Brace & Company, 1953.


• ---------------------, Contemplation in a World of Action, New York, Doubleday, 1971.


• ---------------------, The Asian Journal of Thomas Merton, N. Burton, P. Hart & J. Laughlin (Eds.), New York, New Directions, 1973.


• ---------------------, Encounter: Thomas Merton and D. T. Suzuki, Daggy. R. E. (Ed.), Monterey, Kentucky, Larkspur Press, 1988


• ---------------------, The Road to Joy: The Letters of Thomas Merton to New and Old Friends, R. E. Daggy (Ed.), New York, Farrar, Straus & Giroux, 1989.


• ---------------------, the Hidden Ground of Love: Letters, W. H. Shannon (Ed.), New York, Farrar, Straus & Giroux, 1990.


• ---------------------, the springs of Contemplation: A Retreat at the Abbey of Gethsemane, New York, Farrar, Straus & Giroux, 1992.


• ---------------------, the Courage for Truth: Letters to Writers, C. M. Bochen (Ed.), New York, Farrar, Straus & Giroux, 1993.


• ---------------------, dancing in the Water of Life: Seeking Peace in the Hermitage, The Journals of Thomas Merton, San Francisco, HarperCollins, 1997.


• ---------------------, Survival or Prophecy? The Letters of Thomas Merton and Jean Leclercq, New York, Farrar, Straus & Giroux, 2002.


• Mott, M., the Seven Mountains of Thomas Merton, Boston, Houghton Mifflin, 1984.


• Thurston, Bonnie, ”Merton’s Reflections on Sufism”, in Merton and Sufism, The Untold Story: A Complete Compendium, Rob Baker and Gray Henry (Eds.), Canada, Fons Vitae, 2005.


• ----------------------, ”Thomas Merton's Interest in Islam”, in Merton and Sufism, The Untold Story: A Complete Compendium, Rob Baker and Gray Henry (Eds.), Canada, Fons Vitae,


• Nasr, Seyyed Hossein, ”What Attracted Merton to Sufism”, Preface in Merton and Sufism, The Untold Story: A Complete Compendium, Rob Baker and Gray Henry (Eds.), Canada, Fons Vitae, 2005.