کاستن نیتروژن و فسفر زهاب های کشاورزی با استفاده از سامانه نیزار طبیعی و زهکش های روباز
الموضوعات :علی افروس 1 , عبدالمجید لیاقت 2
1 - استادیار گروه مهندسی آب؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول؛ دزفول؛ ایران
2 - استاد آبیاری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی؛ دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران
الکلمات المفتاحية: دزفول, زهکش های روباز, فسفر, گیاهان آبزی, نیتروژن,
ملخص المقالة :
حفاظت از کیفیت منابع آبی موجود در مناطق خشک و نیمه خشک اهمیتی فراوان دارد. به همین دلیل استفاده از سامانه نیزارهای مصنوعی برای پالایش فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی توجه زیادی را در تمام نقاط جهان به خود جلب کرده است. این امر از غنیشدن منابع آبی به مواد غذایی بر اثر تخلیه مستقیم فاضلاب ها به این منابع جلوگیری می کند. با توجه به رشد گیاهان آبزی به صورت طبیعی در زهکش های روباز کشاورزی، هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش این زهکش ها به عنوان سامانه های نیزار طبیعی در کاهش نیترون و فسفر از زهاب ها بود. در این تحقیق، ابتدا در پژوهشی در مقیاس آزمایشگاهی راندمان حذف نیتروژن و فسفر (در سه تکرار و در سطح غلظت 30 و 10 میلیگرم در لیتر) و در چهار زمان ماند 75/0، 5/1، 5/3 و 7 روزه در سامانه های حاوی دو گونه گیاهی نی فراگمتیس (australis Phragmites) و لوئی (latifolia Typha) در مقایسه با سامانه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بخش نشان داد که سامانه حاوی گیاه نی با میانگین 9/46، 3/48، 9/27 و 6/22 درصد در مورد NO3-N، TKN، PO4-P و TP بیشترین راندمان حذف را نشان داد. در مرحله دوم تحقیق که در یک بررسی میدانی در بازه ای به طول 1000 متر از مسیر زهکش روباز (به فواصل 200 متری) انجام شد، غلظت نیتروژن و فسفر در مسیر زهکش اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت این آلاینده ها در مسیر زهکش بطور چشمگیری کاهش می یابد. بطوری که غلظت کل نیتروژن از ابتدای مسیر تا انتها، از 6/17 به 8/8 و کل فسفر از 73/1 به 85/0 میلی گرم در لیتر رسید.
