ارزیابی تغییرات زمانی فرسایش پاشمانی در شیب‌های مختلف و کاربری‌های کشاورزی و جنگل

الموضوعات :

اشکان یوسفی ¹ , احمد فرخیان فیروزی ² , بیژن خلیلی مقدّم ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد؛ گروه علوم خاک؛ دانشگاه شهید چمران؛ دانشکده کشاورزی؛ اهواز؛6135583151؛ خوزستان؛ ایران
2 - استادیار؛ گروه علوم خاک؛ دانشگاه شهید چمران؛ دانشکده کشاورزی؛ اهواز؛ 6135583151؛ خوزستان؛ ایران
3 - استادیار؛ گروه علوم خاک؛ دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین؛ اهواز؛ 6341771167؛ خوزستان؛ ایران

تاريخ الإرسال : 11 السبت , صفر, 1435 تاريخ التأكيد : 21 الخميس , شعبان, 1435 تاريخ الإصدار : 23 السبت , شعبان, 1435

الکلمات المفتاحية: درصد شیب, شبیه‌ساز باران, فرسایش پاشمانی, مدّت زمان بارش,

ملخص المقالة :

فرسایش خاک و اثرات مرتبط با آن یکی از مشکلات بزرگ زیست محیطی جهان می‌باشد، که اثرات مخرب آن هم در درون منطقه و هم در بیرون منطقه قابل چشم پوشی نیست. پاشمان و انتقال ذرات خاک به وسیله قطرات باران، آغازگر مکانیسم فرسایش آبی می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات زمانی فرسایش پاشمانی در شیب‌ها و کاربری‌های مختلف با استفاده از شبیه‌ساز باران بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمار‌ها شامل مدت زمان بارندگی در چهار سطح 5، 10، 15 و 20 دقیقه، شیب در دو سطح 5 و 15 درصد و در دو کاربری جنگل و کشاورزی بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که مقدار پاشمان در مدت زمان بارندگی20 دقیقه به ترتیب 8/2، 67/1 و 08/1 برابر زمان‌های 5، 10 و 15 دقیقه است. همچنین میانگین مقدار پاشمان در کاربری کشاورزی 37/29 و در کاربری جنگل 56/25 گرم بر متر مربع بود. نتایج حاکی از آن است که با افزایش درجه شیب از 5 به 15 درصد فرسایش پاشمانی 11 درصد افزایش می‌یابد. به طور کلی، با افزایش درجه شیب و تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی مقدار پاشمان به طوری معنی‌دار افزایش می‌یابد، لیکن بین زمان‌های انتهایی بارش (15 و 20 دقیقه) از نظر مقدار تفاوت معنی‌داری مشاهده نگردید.