کاهش کاویتاسیون در حوضچه آرامش برجک خنک کننده با روش پله دار کردن آستانه خروجی حوضچه آرامش

الموضوعات :

احسان بهجتی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
امیر خسروجردی ² (دانشیار، گروه مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
علی صارمی ³ (استادیار، گروه مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاريخ الإرسال : 10 السبت , ذو الحجة, 1443 تاريخ التأكيد : 25 السبت , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 01 الجمعة , شوال, 1444

الکلمات المفتاحية: فشار هیدرولیکی, برجک خنک کننده, کاویتاسیون, پرش هیدرولیکی,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: برج های خنک کننده از بخش‌های مهم و حیاتی واحدهای صنعتی محسوب می گردد که برای خنک سازی آبی که در فرآیندهای سردسازی سیستم ها در نیروگاه ها، پالایشگاه ها و دیگر واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از اجزای مهم برج ها حوضچه آرامش است که نقش اصلی حوضچه، جمع آوری آب جهت انتقال به سیستم می باشد که تعداد حوضچه‌های مکش معمولا منطبق بر تعداد هر پمپ طراحی می گردد. یکی از وظایف مهم سازه ی حوضچه ی آرامش در این ساختار، استهلاک انرژی می باشد. در این خصوص معمولا در این حوضچه از ساختار هیدرولیکی پرش هیدرولیکی برای استهلاک انرژی استفاده می شود. در فرآیند پرش هیدرولیکی، جریان از حالت فوق بحرانی به جریان زیر بحرانی تغییر حالت می دهد. این امر سبب اتلاف انرژی جریان می شود. در حوضچه های آرامش برجک های خنک کننده معمولا از شیب پایین دست در جهت کنترل پرش هیدرولیکی استفاده می شود. در پژوهش های مختلف نشان داده شده است که استفاده از پلکان به جای سطح شیبدار می تواند در حد زیادی، اتلاف انرژی را در حوضچه آرامش افزایش دهد. در این پژوهش با جایگزین کردن سطح پلکانی به جای سطح شیبدار، تاثیرات این فرآیند بر خطوط جریان و همچنین تاثیرات آن بر بوجود آمدن کاویتاسیون بررسی می گردد.روش و پژوهش: در این پژوهش از مدل عددی فلوئنت برای مدل سازی عددی جریان در اطراف سازه ی حوضچه آرامش برجک خنک‌کننده استفاده می شود. در این راستا، ابعاد حوضچه آرامش در برج خنک کننده بتنی از نقطه نظر مهندسی ارزش بسیار حائز اهمیت می باشد و باید به نحوی طراحی شود که شرایط کارکرد پمپ‌ها ایمن باشد. وجود سرعتهای بالا و کاهش فشار در تخلیه‌کننده‌ها مشکلات جدی در ارتباط با وقوع پدیده کاویتاسیون به بار می‌آورد. از آن‌ جایی‌ که مدل‌سازی مدل فیزیکی ‌معمولاً مستلزم صرف زمان و هزینه زیادی است، از مدل نرم افزاری فلوئنت کالیبره شده با داده های مدل فیزیکی ساخته شده در آزمایشگاه برای پیگیری این پژوهش استفاده شد. در این مطالعه با توجه به شناخت جریان های گردابی مخرب ایجاد شده در اطراف دریچه تحتانی در هنگام بازشدگی دریچه، بهینه سازی هیدرولیکی حوضچه آرامش و عرض مناسب حوضچه آرامش در پالایشگاه ها از اهداف اصلی این تحقیق است.یافته ها: بررسی افزایش دبی در مدل سازی عددی نشان داد، با افزایش دبی به دلیل افزایش افت انرژی به علت پله دار شدن آستانه ی انتهای، ارتفاع آب در حوضچه آرامش به صورت محسوسی افت پیدا می کند. این میزان افت، به طور متوسط در حدود 67 درصد برآورد می شود. همچنین، نتایج حاصل از پروفیل‌های سطح آب نشان داد که آستانه ی انتهای حوضچه آرامش به صورت پلکانی، دارای افت بیشتری در حدود 5/12 درصد نسبت به حالات شیبدار می باشد. همچنین، به ازای افزایش دبی تا 250 درصد این افت به سمت مقادیر بیشتر در حدود متوسط 124 درصد حرکت خواهد کرد. از این رو در مدل عددی، شرایط جریان در روی پلکان ها، درحداقل و حداکثر ارتفاع و شدت دبی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شد. در رابطه با بررسی افت فشار در حوضچه آرامش می توان بیان نمود که، توسعه جریان در مقطع حوضچه مبتنی بر افزایش عرض و ارتفاع مجرا بر مقدار سرعت در طول تخلیه کننده افزوده می گردد که منجر به افت فشار گردیده است.نتیجه گیری:. نتایج حاصل از بررسی عدد کاویتاسیون در طول حوضچه بیانگر این مطلب می باشد که به ازای نسبت عمق آب به عرض حوضچه آرامش کمتر از 82/1 ،در طول حوضچه آرامش امکان بوجود آمدن خطر کاویتاسیون کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین بلوک‌های مستهلک کننده در حوضچه تأثیر مثبتی در بهبود عملکرد هیدرولیکی داشته که منجر به افزایش استهلاک انرژی و تثبیت پرش، کاهش سرعت، طول، ارتفاع پرش هیدرولیکی و همچنین کاهش خطر کایتاسیون نسبت به حالت بدون بلوک های مستهلک کننده ی می شود.

المصادر:

Abbaspour A, Hosseinzadeh Dalir A, Farsadizadeh D, Sadraddini AA (2009). Efect of sinusoidal corrugated bed on hydraulic jump characteristics. J Hydro Environ Res Elsevier B.V 3(2):109–11.

Alfatlawi, T. J., & Alshaikhli, H. I. (2015). Prediction the coefficient of discharge for stepped morning glory spillway using ANN and MNLR approaches. International Journal of Civil and Environmental Engineering, 37(2), 1701-8285.

Baharvand, S., Jozaghi, A., Fatahi-Alkouhi, R., Karimzadeh, S., Nasiri, R., & Lashkar-Ara, B. (2021). Comparative study on the machine learning and regression-based approaches to predict the hydraulic jump sequent depth ratio. Iranian Journal of Science and Technology, Transactions of Civil Engineering, 45(4), 2719-2732.

Campbell, F. B., and B. Guyton. (1953). Air demand in gated outlet works.” In Proc., 5th IAHR Congress. A Joint Meeting of Int. Association for Hydraulic Research and Hydraulics Div., 529–533. Reston, VA: ASCE.

Dettmers, D. (1953). Beitrag zur Frage der Belüftung von Tiefschützen (A Contribution to the Aeration of High-head Gates). [In German.]

Hannover, Germany: Franzius-Institut Technische Hochschule.

Hager WH, Bremen R, Kawagoshi N (1990) Length of rollerRessaut hydraulique classique: Longueur du rouleau. J Hydraul Res 28(5):591–608.

Hannover. Douma, H. 1955. “Hydraulic design criteria for reservoir outlets. In Proc., 6th IAHR Congress, 1–20. Reston, VA: ASCE.

Falvey, H. T. 1980. Air-water hydraulic flow in structures. Engineering Monograph No. 41. US Dept. of the Interior. Denver: Water and Power Resources Service.

Finnemore, E., Franzini, J. (2002). Fluid mechanics with engineering applications. New York: McGraw-Hill, 2002.

Fiorotto, V., & Rinaldo, A. (1992). Turbulent pressure fluctuations under hydraulic jumps. Journal of Hydraulic Research, 30(4), 499-520.

Hohermuth, B. (2019). Aeration and two-phase flow characteristics of low-level outlets. VAW-Mitteilung 253, edited by R. M. Boes. Zurich, Switzerland: ETH Zurich.

Hohermut, B. Schmocker, L. Boes, R. M.  (2020). Air demand of low-level outlets for large dams. Journal of Hydraulic Engineering, 146(8), 04020055, https://doi.org/10.1061/(ASCE)HY.1943-7900.0001775.

Hughes W, C., Flack, J, E., (1984). Hydraulic jump properties over a rough bed. J Hydraul Eng 110(12):1755–1771.

Jesudhas, V., Balachandar, R. (2019). Turbulent shear flow in symmetric spatial submerged hydraulic jump. 11th International Symposium on Turbulence and Shear Flow Phenomena (TSFP11) Southampton, UK.

Kindsvater, C, E., (1944). The hydraulic jump in sloping channels. Transactions of the American Society of Civil Engineers, 109(1), 1107-1120.

Liu, Z. P., Guo, X. L., Xia, Q. F., Fu, H., Wang, T., & Dong, X. L. (2018). Experimental and numerical investigation of flow in a newly developed vortex drop shaft spillway. Journal of Hydraulic Engineering 144(5), 04018014.

Sabeti, P., Karami, H., & Sarkardeh, H. (2019). Analysis of the Impact of Effective Length of Morning Glory Spillway on Its Performance (Numerical Study). Journal homepage: http://iieta. org/journals/i2m 18(2), 211-221.‏

Savage, B. M., & Johnson, M. C. (2001). Flow over ogee spillway: Physical and numerical model case study. Journal of hydraulic engineering 127(8), 640-649.

Sualaheldin, T. M., Imran, J., & Chaudhry, M. H. (2004). Numerical modeling of three-dimensional flow field around circular piers. Journal of Hydraulic Engineering 130(2), 91-100.

Salehi, S., Mostaani, A., & Azimi, A. H. (2021). Experimental and Numerical Investigations of Flow over and under Weir-Culverts with a Downstream Ramp. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 147(7), 04021029.

Salehi, S., & Azimi, A. H. (2022). Effects of spoiler and piggyback on local scour under single and twin submerged pipes. Ocean Engineering, 261, 112137.

Vischer, D., and Hager, W. H., (1998). Dam hydraulics. Chichester, UK: Wiley.

Yakhot, V., & Smith, L. M. (1992). The renormalization group, the ɛ-expansion and derivation of turbulence models. Journal of scientific computing 7(1), 35-61.‏